1972 yılında Amasya’nın Suluova ilçesinde bulunan yayık, Kalkolatik döneme ait. Amasya Arkeoloji Müzesi Müdürü Celal Özdemir, "Biz hep şey biliyorduk, yoğurt deyince ilk Türk adı akla geliyor. Ama burada milattan önce 5 bin yıllarına ait bizim Kalkolatik dönem dediğimiz dönemde Müze Müdürlüğümüze 1972 yılında Suluova bölgesindeki höyüklerden ele geçirilen pişmiş toprak yayığımız mevcut. Yaklaşık 30 santimetre burada görmüş olduğunuz gibi pişmiş topraktan yapılmış, 4 tane ip bağlamak için yuvarlak yan taraflarında halkaları var ve üst kısmında da yoğurdun hazneye aktarılması için oval bir ağzı var. Anadolu’da özellikle Türkmen bölgesinde ahşaptan itekleyerek yayık yayma olayı vardı. Bunun 5 bin yıl önceki versiyonunu görüyoruz. Tabii bu daha çok küçük çünkü insanların o günkü dönemde, o günkü şartlarda toplayıcılıkla, avcılıkla geçindiğini düşünürsek, yeni yeni köylerin oluştuğu bir dönemde yoğurttan tereyağı yapmanın çok daha eski bir Anadolu geleneği olduğu ortaya çıkıyor. Bu bizim içinde çok çok önemli. Müzemizin şu anda bildiğimiz kadarıyla araştırdık, bu tip bir örneğe denk gelmedik. Yani ünik diyebileceğimiz bir eser. Bizim için çok çok önemli bu. Ziyaretçilerimizin de ilgisini çekiyor. Şimdi yayık dediğiniz zaman kocaman bir şeyi düşünüyorsunuz. Tabii, Anadolu’da günümüze ulaşmış ahşap olanı, pişmiş toprak olanı, deri olanı var. Ama ilk defa 5 bin yıllık bir yayığı biz müzede ziyaretçilerin ilgisine sunuyoruz ve çokta ilgi ve beğeni topluyor, bu yüzdende çok memnunuz. Yani diyebiliriz ki şu anda Türkiye’deki 5 bin yıllık yayığa sahibiz. Bunu rahatlıkla söyleyebiliriz” dedi.
23 bin eserin sergilendiği Amasya Arkeoloji müzesini 2019’un ilk 6 ayında 55 bin kişi ziyaret etti. (İHA)