Koronavirüs salgınıyla mücadele kapsamında, bazı firma ve kişilerin 'nano maske' diye adlandırılıp, polyester kumaştan üreterek piyasaya sürdüğü siyah maskeler, vatandaşlar tarafından yoğun olarak kullanılıyor. Vatandaşlar, yıkanabilir olduğu için siyah maskeleri tercih ediliyor.
Ancak uzmanların çoğu bu maskelerin koronavirüse karşı koruyucu bir etkisi olmadığı konusunda uyardı. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları Ana Bilim Dalı Öğretim Görevlisi Prof. Dr. Hüsnü Pullukçu da salgına karşı yoğun olarak kullanılan ve 'yıkanabilir' denilerek satışa sunulan bu maskelerin kullanmanın koruyucu olmadığını vurguladı. Genellikle internetten satılan, yıkanabilir olduğu ve nano teknolojiyle üretildiği belirtilerek satılan siyah maskelerin kullanım açısından hiçbir yararı olmadığını vurgulayan Prof. Dr. Hüsnü Pullukçu, "Yıkanabilir, nano maske olarak satılan siyah maskeleri taktığınızda burnunuzun üzerine oturmayacaktır. Taktığınızda burnunuzun yer aldığı üst kısımlar tamamen boş kalıyor. Ayrıca hızlıca nefes aldığınızda ağzınıza ve burnunuza bu kumaşın yapıştığını göreceksiniz. Ayrıca elinizle maske varken nefesinizi kontrol ettiğinizde net sıcak havanın gelmemesi gerekiyor, ama bu maskede sıcak havayı net bir şekilde elinizle hissedebilirsiniz. Bir deneme yapacak olursak da damlacıkların rahatlıkla bu maskeden geçtiğini görürsünüz. Bu aynı şekilde damlacıkların da içeri girdiği demektir. Bu maske cerrahi maskenin üzerine süs olarak takılabilir. Korunmak için bu maske uygun değil" dedi.
'KARBONDİOKSİT BİRİKİYOR'
Filtreli olan N95 ve FFP2 maske takanları da uyaran Prof. Dr. Hüsnü Pullukçu, bu maskelerde karbondioksit biriktiğini belirtip, baş dönmesi ve bayılma gibi sonuçları olabileceğini söyledi. Bu tür maskeleri günlük hayatta takmanın doğru olmadığını ifade eden Prof. Dr. Hüsnü Pullukçu şunları söyledi:
"Bu maskeler son derece sıkıntılı, çünkü içinde nefes almak çok zor. Karbondioksiti biriktiriyor ve kullanan kişi buna bağlı olarak baş dönmesi yaşayabilir, tansiyonu düşebilir hatta bayılabilir. N95 maskeden nefes almak çok zor. Bu maskenin koruyuculuğuna gerek yok. FFP2 maske de N95'e göre hafif gibi görünse de değil. Karbondioksit birikiyor ve sürekli kullanmak mümkün değil. Biz bu maskeleri hastalardan örnek alırken kullanıyoruz. Örnek alırken öksürebilir ya da hapşırabilir bu sırada çok damlacık çıkar o damlacıklardan korunmak için kullanıyoruz. Bunun dışında kullanılmasını önermiyoruz. N95 maske dışardan gelen partikülleri geçirmiyor ancak sizin nefesinizi dışarı veriyor. Eğer hastaysanız diğer insanları da risk altına atmış olursunuz. O nedenle bunları günlük hayatımızda kullanmayalım."
Evde yapılan bez maskelerin çoğunda ise kumaşı sık olmadığından aralıklarından damlacıkların geçebileceğine dikkat çeken Prof. Dr. Pullukçu, "Fikir olarak güzel olabilir ancak koruyuculuğu olmaz. Aynı kumaş maskeden üst üste birkaç tane taktığınızda bir işlevi olabilir. Aynı zamanda evde yapılan bu tür maskelerin bol yapıldığını söyleyebilirim. Bu maskeleri taktığınızda hem altından hem de üstünden hava girişi söz konusu" dedi.
'MASKENİN BURUN KISMINDA TEL BULUNKMASI ÖNEMLİ'
En güvenilir maskenin cerrahi maskeler olduğunu dile getiren Prof. Dr. Pullukçu, maskelerin nasıl kullanılması gerektiğini anlattı. Maskelerde burun kısmında tel bulunmasının önemli olduğunu ifade eden Prof. Dr. Pullukçu, maske kullanım sürelerini hakkında da bilgi verdi. Prof. Dr. Pullukçu, konuşmasını şöyle sürdürdü:
"Maskelerle ile ilgili çok büyük polemikler var. Herkes farklı tip maske kullanıyor. Cerrahi maskelerin önünde bir tel var. Bu teli burnunuzdan içeri hava girmemesi için burnunuzun üstüne oturtmanız gerekiyor. Aynı şekilde çene kısmında kalan tarafta da açıklık kalmamalı. Cerrahi maskelere benzeyen ve lastikli olan maskelerin de üst tarafında tel bulunuyor. Lastikli maskelerin alt kısmı da çenemize oturuyorsa koruyucu olur. Ancak üzerinde tel bulunmayan maskeler hava aldığı için bir koruyuculuğu kalmıyor. Cerrahi maskeleri en fazla 4 saat kullanabiliriz. Eğer maske ıslanırsa o zaman hijyen özelliğini kaybediyor. Bu maskeyi kullandık ve üzerine damlacıklar yapıştı. Maskeyi ön tarafından tutup çıkarıyorsanız, elinizi kirlettiniz demektir. Yapılan en büyük yanlışlardan biri budur. Elinizi yıkamadıysanız maskeyi boşuna taktınız ve kendinizi enfekte ettiniz demektir. Maskeyi çıkarırken bağladığınız iplerden tutup iç tarafına doğru katlayarak çöpe atabilirsiniz. Hastane çalışanları de bu maskeleri kesinlikle dışarı çıkarmadan kırmızı atık kutusuna atmalı."
'YIKANABİLİR OLMASI TERCİH SEBEBİ'
Koronavirüs kapsamında verilen desteğe başvurmak için dışarı çıktığını ifade eden vatandaşlardan Niyazi Kalender, "Satın alırken bana siyah maske ve eldivenlerin koruyucu olduğunu söylediler. O nedenle aldım. Bu maskeyi her gün değiştiriyorum" dedi.
Siyah maske kullanan vatandaşlardan Sibel Uslu da "Bu maskeyi çamaşır deterjanıyla kaynatıyorum. Asarak havalandırıyorum. Kuruduktan sonra tekrar kullanıyorum. Bu şekilde kullanmanın sağlıklı olduğunu düşünüyorum. Çünkü mikropların belirli bir derecede öldüğünü biliyoruz" diye konuştu.
Siyah maskeleri yıkanabilir olduğu için tercih ettiğini ifade eden vatandaşlardan Mehmet Ulus ise, "Cerrahi maskelerin satışı yasaklanmadan önce aldım. Her gün bir maske alsam 300-400 TL verecektim. Bu maskeyi tekrar yıkayabildiğim için tercihe ettim. Yanımda kolonyam var ara maskeye sıkıyorum" dedi.
(DHA)