Ticaret Bakanlığı İstişare Kurulu, 2020 yılının ilk toplantısını Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan başkanlığında gerçekleştirildi.
Ticaret Bakanlığı İstişare Kurulu’nun 8’nci toplantısı Ticaret Bakanlığı Konferans Salonu’nda gerçekleştirildi. 2020 yılı içinde yapılan ilk İstişare Kurulu toplantısı olduğunu söyleyerek konuşmasına başlayan Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan, 2019 yılında sivil toplum kuruluşlarının isteklerini büyük ölçüde gerçekleştirdiklerini açıkladı. 2019 yılının zor geçtiğini belirten Pekcan, küresel ticaret savaşları ve korumacılık önlemlerinin oldukça yoğun olduğu bir yıl olduğuna değindi. Uluslararası Para Fonu (IMF) tarafından 2019 yılı büyüme oranının 4 olarak açıklandığını hatırlatan Pekcan, bu oranın 3 olarak gerçekleştiğinin altını çizdi. Pekcan, “Yüzde 25’lik kayıp çok ciddi bir kayıp. Bu rakam küresel ekonomide son 17 yılın en düşük rakamı. Dünya Ticaret Örgütü küresel ticaret artışını 3.9 olarak öngörmüştü, 1.2 olarak gerçekleştiği söyleniyor. Bu da son 18 yılın en düşük küresel ticaret artışı. Ama 2020’de kendileri daha pozitif. Ama bir önceki seneki artışa göre biraz daha temkinli yaklaşmalıyız diye bakıyorum. 2020’de küresel ekonominin büyümesi IMF tarafından 3.4 olarak bekleniyor. Dünya Ticaret Örgütü de küresel ticaret artışını 2.7 olarak beklemektedir” açıklamasında bulundu.
“2019 yılında ilk defa IMF tarafından belirsizlik endeksi yayınlandı”
Yaşanan olumsuz tablodan Brexit sürecindeki belirsizlik ve Türkiye’nin içinde bulunduğu coğrafyada yaşanan istikrarsızlıkların sorumlu olduğunu belirten Pekcan, “Bütün bunlar neticesinde küresel talep düştü, küresel yatırım düştü. Küresel ticaret düştü ve küresel büyüme düştü. Ama belirsizlikler arttı. İlk defa zaten IMF tarafından belirsizlik endeksi yayınlandı 2019 yılında ve 2018 yılının birinci çeyreğinde endeks 5.1 iken, 2019 yılının üçüncü çeyreğinde 99.7 oldu. Bu çok ciddi bir sıçrama. Küresel çapta da ticaretin azalması, yatırımların da azalmasına sebep oldu. Bizim en büyük ticaret ortağımız Avrupa Birliği’nde üretim endeksi yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 1.09 azaldı. Almanya’nın yüzde 5.26 azaldı. Bu kötü gidişin önüne geçmek için küresel oyuncu durumunda olan Avrupa Merkez Bankası, FED ve Çin Merkez Bankası parasal genişlemeye gittiler ve yatırımları teşvik amacıyla faiz oranlarını ciddi anlamda aşağıya çektiler. 2020 beklentilerine baktığımız zaman küresel ticaret ve küresel büyüme artışının gelişmiş ülkelerden ziyade gelişmekte olan ülkelerde olması bekleniyor. Biz de Ticaret Bakanlığı olarak hedeflerimizi bu yönde yönlendiriyoruz” ifadelerini kullandı.
“Dış ticaret açığımız 2019 yılı sonunda 29 milyar 926 milyon dolara geriledi”
Dünyadaki bu kötü gidişata rağmen Türkiye’nin 2019 yılını başarı ile kapattığını söyleyen Pekcan, “2.04 ticaret artışı ile 180.5 milyar dolar ihracat gerçekleştirdik. Ama dünyada ihracatını en fazla artıran 50 ülkeye baktığımızda DTÖ verisi itibarıyla ilk 9 ay sonuna baktığımızda ortalama ihracatı yüzde 50.7 düşmüş. Norveç’in yüzde 14, Kore’nin yüzde 9.8, İngiltere’nin yüzde 6.5, Almanya’nın yüzde 5.5 ve Japonya’nın ise yüzde 4.5 düşmüş. Türkiye’nin ise artışı yüzde 2.6 oldu. Biz bu sıralamada ihracat oranı bakımından 7’nci sıradayız. Bu gerçekten büyük başarı. Değer bazında ihracat artışında ise 5’inci sıradayız. Bu önemli bir veri. İthalatımız yüzde 9 azalışla 210 milyar 394 milyon dolar olarak gerçekleşti. Dış ticaret açığımızda yüzde 45 oranında düşüş gerçekleşti ve açık 2019 yılı sonunda 29 milyar 926 milyon dolara geriledi. Dış finansman ihtiyacımıza 24.4 milyar dolar pozitif katkı sağlamış oldu” dedi.
“16 Avrupa Birliği ülkesine ticarette fazla verdik”
2019 yılına dair ihracat rakamlarında üçüncü çeyrekte büyüme yaşandığına değinen Pekcan, “İhracatımızın büyümeye katkısı üçüncü çeyrek itibarıyla 4.7 oldu. Bu geçmişe baktığımızda 62 yılın en yüksek rakamı olarak karşımıza çıkıyor. İhracatın ithalatı karşılama oranı da yüzde 76.5’den yüzde 85.8’e yükseldi. İhracatın ithalatı karşılama oranı, son 62 yılda yakalanmış en yüksek karşılama oranıdır. Her ne kadar 2019 yılında Avrupa Birliği’ne ihracatımız yüzde 0.8 oranında düşse de 14.4 milyar dolar dış ticaret fazlası verdik. Tam 16 Avrupa Birliği ülkesine ticarette fazla verdik. Avrupa Birliği ile dış ticaretimizdeki fazlamız 2018 yılında 3.9 milyardı, 2019 ihracatımız ise 14.4 milyar. Yani bu değer tam 3.7 kat artmış” şeklinde konuştu.
“94 seminere 3 bin 500 kişi katıldı”
Ticaret Bakanlığının ihracatı tabana yaymak üzere çalışmaları olduğunu aktaran Pekcan, “Çok daha fazla sayıda katma değerli ürünleri daha geniş bir coğrafyaya yeni ürünlerle, yeni pazarlarla, yeni ihracatçılar ile girmek istiyoruz. Mevcut bulunduğumuz pazarlarda ilişkilerimizi artırarak devam edeceğiz. Bununla ilgili çeşitli çalışmalarımız var. Esnafımıza e-ticaret eğitimleri veriyoruz. Ayrıca dış ticaret seminerleri veriyoruz. Düzenlediğimiz 94 seminere 3 bin 500 kişi katıldı. Kadın ve genç girişimcilerimize yönelik seminerlerimizden 900 kişi yararlandı. Bu sene her ay 400 kişi, 4 il olarak hedefliyoruz. 7 bin tane esnafımıza da e-ticaret eğitimleri vermiş bulunmaktayız” diye konuştu.
“Aralık ayında 20 ilimizde çalışma yaptık”
2020 yılında potansiyel ihracatçı firmaların tespitine yoğunlaşacaklarını belirten Pekcan, “Aralık ayı itibarıyla bir çalışma daha başlattık ve 2020 yılında yaygınlaştıracağız. Potansiyel ihracatçı firmalarımızı tespit ediyoruz. Aralık ayında 20 ilimizde çalışma yaptık ve potansiyel ihracatçı olan firmalarımızı tespit ettik. Bunu Türkiye bazında yapacağız ve firmalarla birebir temasa geçip onların ihracatçı olması için onlara mentörlük yapacağız ve onlara desteklerimizi sunacağız. Onları da ihracatçı ailesinin ferdi yapmak için çalışacağız” ifadelerini kullandı.
“2 Ocak itibarıyla 6 yeni projeyi devreye almış bulunuyoruz”
Gümrüklerde dijitalleşme konusunda ciddi çalışmalar yürütüldüğünün altını çizen Pekcan, konunun basınla bile paylaşılmadığına değindi. Türkiye’nin dünyada ticaretin en hızlı yapıldığı güvenilir ülkelerden biri olması yönündeki çalışmalardan da bahseden Pekcan, toplantının basına kapalı olarak gerçekleşeceği kısımda konuşulacak konulardan bahsetti. Pekcan, “Bugün DEİK’in yaptığı çalışmanın sunumunu alacağız. Kuşak Yol Projesi’ni konuşacağız. Türkiye’nin ekonomisini derinden etkileyecek olan bu projeyi nasıl Türkiye lehine kullanabiliriz, nasıl pozitif katkı sağlayabiliriz bunları konuşacağız. YASED’in ABD’de yatırım ilişkilerinin geliştirilmesi gündemimizde olacak. Gümrüklerde dijitalleşme konusunda çok ciddi çalışmalar yapıyoruz. Bunu basınla da paylaşmıyoruz. Bunların dışında Potansiyel İhracatçı Programımızı paylaşacağız. Ticaretin kolaylaştırılması için attığımız adımlar, gümrüklerdeki yenilikçi politikalar ve komşularımızla gümrük alanında çalışmalar yapıyoruz, bu konulara değineceğiz. Dünyada ticaretin en kolay, hızlı ve güvenilir yapıldığı ülkelerden biri olmak ve toplumsal refahı artırmak ve tabana yaymak üzere çalışmalarımız devam edecek. Gümrükten kâğıtsız gümrüğe geçtik, bu sene ilk 6 ay içinde belki de bir üç ay sürprizi yaparız. İthalatta da dijital gümrüğe geçeceğiz kâğıtsız olarak. Tara Sistemi’ni devreye aldık. Bu sistemde gümrük vergisi önünüze gelecek, hangi ülkeden alıyorsanız bu ülkeye uyguladığımız ilave bir vergi var mı ya da referans fiyat uygulaması var mı bunları görebileceksiniz. Zaten bu sistemde bir malı nerden getirirsem ithalat işlemleri ne kadar sürer bunları görebiliyorsunuz. Devlet yardımları sistemini 2 Ocak itibarıyla devreye aldık. Herkes destek ve teşviklerden yararlanmak için online olarak başvuru yapabiliyor. Esasen 2 Ocak itibarıyla 6 yeni projeyi devreye almış bulunuyoruz” dedi.
Toplantıya Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) Başkanı İsmail Gülle, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Başkanı Nail Olpak, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken, Türk Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (TÜSİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Simone Kaslowski, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği Genel Başkanı Abdurrahman Kaan, Türkiye Müteahhitler Birliği (TMB) Başkanı Mithat Yenigün ve Uluslararası Yatırımcılar Derneği (YASED) Başkanı Ayşem Sargın katıldı.