ŞANLIURFA (İHA) - GAP Bölge Kalkınma İdaresi (BKİ) Başkanı Dr. Olcay Ünver, projenin yaklaşık yarısının tamamlandığını söyledi. Ünver, GAP'ın hedeflenen 2010 yılında bitirilmesi için 17 milyar dolarlık yatırıma ihtiyaç bulunduğunu belirtti.
GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı tarafından Şanlıurfa'da ilk kez kurum içi izleme-değerlendirme toplantısı yapıldı. GAP BKİ Başkanı Dr. Olcay Ünver, başkan yardımcıları Kaya Yaşinok, Şerafettin Hamidi ile genel koordinatörler, idareciler ve işbirliği yapılan kuruluşların temsilcisinin katıldığı toplantı GAP BKİ Şanlıurfa Bölge Müdürlüğü'nde yapıldı.
1 gün sürecek toplantının sabah bölümünde GAP İdaresi İzleme ve Değerlendirme Bölümü Sorumlusu Aslıhan Güven, kurum tarafından gerçekleştirilen projelerin son durumları hakkında bilgi verdi. Güven, GAP idaresinin, sosyal, ekonomik, çevre ve kültür konularında çok sayıda proje üzerinde çalıştığını söyledi.
Toplantı sonrası basın mensuplarının sorularını cevaplandıran GAP BKİ Başkanı Dr. Olcay Ünver, proje hakkında bilgiler verdi. Güneydoğu Anadolu Projesi'nde yarıya yaklaşıldığını söyleyen Ünver, "Projede yüzde 48'lere ulaşıldı. Projede yeralan enerji sektöründe hedefler aşıldı. Ancak sulama ve tarım sektöründe henüz yüzde 14-15 seviyelerindeyiz. Bu sektörü gelecekte hızlandırmak durumundayız" dedi. Ünver, sulama ve tarımda gelişmenin hedeflere nazaran düşük olmasına rağmen pamuk üretiminin yarısının GAP'tan karşılandığını belirtti.
Bölgede yaşanan gelişmelerin insan hayatına olumlu yansıdığını kaydeden Ünver, "Sulanan alanlarda ürün desenine bağlı olarak tarımsal gelir 3 katına çıkabiliyor. Sermaye birikimi bir özel sektör gelişimini sağlıyor. Küçük ve orta ölçekli işletmeler gelişimi memnun edecek seviyede. Genel ekonomik gelişmede Şanlıurfa başta olmak üzere bölge illerinin çoğu Türkiye ekonomisinin üstüne çıktı" diye konuştu.
"17 MİLYAR DOLARA İHTİYAÇ VAR" GAP'ın toplam maliyetinin 32 milyar dolar olduğunu ve bunun yarıya yakınının yatırıma dönüştüğünü açıklayan Dr. Olcay Ünver, şunları söyledi:
"Projenin belirlenen hedef 2010 yılında bitirilmesi için 16-17 milyar dolarlık daha yatırım yapılması gerekiyor. 9-10 sene içerisinde yatırım düzeylerinin 1.5 milyar dolar ortalamaya çıkarılması lazım. Önümüzdeki dönemde bu artışın gerçekleşmesiyle 2010 yılında bitirilmesi hedefi gerçekleşmiş olacak".
Güneydoğu Anadolu Projesi'nin Türkiye ekonomisine yük olmadığını, aksine artı gelir sağladığını vurgulayan Başkan Dr. Olcay Ünver, "GAP'a harcanan para ülke ekonomisini olumlu etkiliyor. GAP yatırımları başlarda alt yapıya yönelik ve gelir getirici projeler değildi. Artık GAP üretime geçti. Sadece enerji boyutunun sonuçları ortada. Yapılan yatırımı enerjiden elde edilen gelir ödemiş durumda. Kamu eliyle yatırılan paranın 3 katı üretimle geri dönüyor. Bu rakamsal bir gerçek. Bir de rakamlara yansımayan gerçekler var. Üretimle birlikte insanların yaşadıkları çevrede kalmaya başlaması göçün yavaşlaması, hatta durması çok önemlidir. Bunun için GAP, Türkiye ekonomisine net artı değer sağlayan bir projedir" şeklinde konuştu.
"ÇİFTÇİNİN GELİRİ ARTTI" GAP'ın hayata geçmesinden sonra Harran Ovası'nı laboratuvar gibi izlediklerini söyleyen Dr. Olcay Ünver, "Sulama öncesi ve sulama sonrası durumu izliyoruz. Harran'da ürün deseni ve yıla bağlı olmak üzere ortalama gelir 3 katına çıkabiliyor. Pazara dönük üretim yapan çiftçilerin geliri 7-8 kat gerçekleşebiliyor. Bölgede çok büyük bir gelir artışı söz konusu. GAP'a bağlı Girişimci Destekleme Merkezleri var. Bunların yaptığı araştırmaya göre bölgede 1996-1999 yılları arasında özel sektörün yaptığı işletme sayısı Cumhuriyet döneminden 1996 yılına kadar kurulan işletmelerin yüzde 60'ını oluşturuyor. Bu çok önemli bir gelişme. Bölgede çok büyük bir hareketlilik var" dedi.
Afganistan için hazırlanan çalışmalarla ilgili bilgiler de veren GAP BKİ Başkanı Dr. Olcay Ünver, "Afganistan'ın yeniden imarı gündeme geldiğinde Türk hükümetinin yaptığı çağrı üzerine biz de kendi deneyimimizi bölgenin gözleyebildiğimiz ihtiyaçlarına yönelik nasıl kullanabiliriz diye çalışma yaptık. 8 proje paketini içeren öneri geliştirdik ve bunu Dışişleri Bakanlığı eliyle uluslararası formlarda Dünya Bankası, Birleşmiş Milletler'e sunduk. Proje paketinde kadınlara, çocuklara yönelik projeler, kent planlamaya, alt yapıya yönelik projeler ve kalkınma paketini içeren bir teklif hazırladık" diye konuştu.
Afgan hükümetinin GAP'ın hazırladığı projeleri beğendiğini vurgulayan Ünver, şunları söyledi:
"Biz Afganistan'da uygulamayı düşündüğümüz projeler için birim kurduk. Afganistan'a giden heyetler içerisinde 3 grup halinde görüşmeler yapıldı. Afgan yöneticileriyle yapılan görüşmelerde şu sonuç ortaya çıktı. Bizim projelerimiz Afganistan'da başarılı olabilir. Bizim hazırladığımız proje paketini Afgan yöneticileri, ABD'de bulunan yardım teşkilatlarına finanse edilmek üzere iletti. Böylelikle projelerimiz Afgan makamlarınca da teyit almış oldu, şimdi finansı bekliyoruz."