İspanya merkezli bankacılık devi BBVA, hafta başında Garanti Bankası'nın yüzde 50,15'i için 2,6 milyar dolar teklif ederek bankanın tamamına talip oldu.
BBVA, Garanti Bankası'nın halihazırda yüzde 49,85'ine sahip.
İspanyol banka, bu hisseler için şimdiye kadar toplam 7 milyar dolar ödemişti.
BBVA'nın bu hafta attığı adım ise Garanti Bankası'nın diğer yarısına, daha önce harcadığının yarısına denk gelen bir parayla sahip olabileceğini gösteriyor.
Bu da Türk Lirası'nın sürekli değer kaybettiği bu dönemde, yabancı şirketlerin çok ucuz fiyatlara Türk şirketlere sahip olabileceği endişesini ortaya çıkarıyor.
Marmara Üniversitesi İşletme Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Burak Arzova, TL'deki değer kaybıyla Türkiye'deki varlıkları güçlü olan şirketlerin dünyadaki muadillerine göre çok daha ucuz bir konuma geldiğini söylüyor.
Arzova bu durumu, "Türkiye yatırım yapmak için değil ama varlık almak için cazip bir ülke" diyerek özetliyor.
Bu yüzden Arzova'ya göre BBVA'nın bu hamlesini bir yatırım olarak değil, daha çok bir "servet değişimi" olarak değerlendirmek daha doğru.
Arzova, "Yüzde 50,15'i halka açık olan bir şirketin tamamen yabancı bir şirketin kontrolü altına geçebilecek olması aslında ülke varlığının bir satışı gibi, en azından keşke daha yüksek fiyata satılabilseydi" yorumunu yapıyor.
Garanti Bankası'nın yüzde 50,15'i halka açık.
BBVA, elinde olmayan bu payları toplamak için Garanti Bankası hissesinin Cuma günkü kapanış fiyatından yüzde 15 daha yüksek bir fiyat teklif etti.
Bu da hisse başına 12,20 TL anlamına geliyor.
BBVA, ilk olarak 2010 yılında Garanti Bankası'nın yüzde 25 hissesini satın aldı.
2014 yılında ise Doğuş Holding yüzde 14,89 hissesini pay başına 8,79 TL'den BBVA'ya sattı.
Bahçeşehir Üniversitesi'nden Doç. Dr. Hakkı Öztürk'ün Twitter'da dikkat çektiği üzere bu hisse başına yaklaşık 4 dolara tekabül ediyordu.
BBVA, Şubat 2017'de ise Doğuş Holding'in elinde kalan %9,95 pay için hisse başına yaklaşık 2,2 dolar ödedi.
Şu an ise kalan paylar için yatırımcılara yaklaşık 1,2 dolar üzerinden çağrı yapıyor.
BBVA'nın Garanti Bankası'nın tamamına sahip olabilmesi için bütün hisseleri piyasadan toplaması gerek.
Eğer bunu gerçekleştirebilirse şirketin geleceği için nasıl bir planı olduğu henüz bilinmiyor.
'**Dünyanın kalanında kârlılıklar çok düşük**'
Prof. Dr. Burak Arzova, ucuzlaması dolayısıyla Garanti Bankası'nı satın almak adına BBVA için uygun bir zaman olduğunu aktarıyor.
BBVA'nın bu hamlesini tamamen ticari bir karar olarak değerlendiren Arzova, "Avrupa'nın ve dünyanın kalanında kârlılıklar çok düşük. Türkiye pazarında ne olursa olsun borsa özelinde kârlılıktan bahsedebiliyoruz" diyor.
'**Borsanın geleceği açısından sevinilecek bir durum değil**'
Arzova'ya göre Garanti Bankası'nın kontrolünün BBVA'ya geçmesi ihtimali, Borsa İstanbul'un geleceği için olumsuz bir durum:
"Bundan sonraki adımlarının ne olacağını bilemiyoruz. Borsa açısından uzun vadeli sevinilecek bir durum değil. Şu anda endeksi en çok hareket ettirebilen şirketlerden birisi Garanti. Belki ileride endeksten kalkabilir. Ya da BBVA, varlığın büyük bir kısmını topladıktan sonra Garanti Bankası'nı başka bir yatırımcıya satabilir."
Yatırım danışmanlık şirketi Sparta&Co'nun kurucu ortağı ekonomist Taner Özarslan'ın hesaplarına göre eğer BBVA, çağrıda bulunduğu bütün hisseleri satın alabilirse Garanti Bankası için şimdiye kadar toplamda 11,7 milyar dolar ödemiş olacak.
Özarslan, "BBVA bu suretle banka alımındaki maliyetini düşürmek ve konsolide bilançoya daha fazla katkı yapılmasını hedefliyor olabilir" diyor.
Özarslan'a göre bu gelişme Türkiye'deki bankacılık sektörü için ise sınırlı bir olumlu hava taşıyor; çünkü yabancı payı açısından bu durumda başka bir banka yok.
'**BBVA'nın siyasi riskleri artıyor**'
BBVA'nın Türkiye'deki varlığını bu alımla iki katına çıkararak riskleri bulunan bir gelişmekte olan ülke piyasasına daha fazla maruz kalması ise kimi yabancı analistler tarafından olumsuz bir gelişme olarak değerlendirildi.
Bu sebeple olacak ki Pazartesi günü bu haberle Garanti Bankası'nın hisseleri Türkiye'de yükselirken BBVA'nın Madrid borsasındaki hisseleri açılışta yüzde 7 değer kaybetti.
Amerikan Wall Street Journal gazetesinin haberine göre Kanada merkezli yatırım bankası RBC Capital Markets'tan analist Benjamin Toms'a göre "bazı yatırımcılar sermaye fazlasını jeolopolitik açıdan daha az siyasi bir ülkede harcanmasını" tercih edebilirdi.
JP Morgan da piyasa notunda Garanti'nin satın alınmasıyla beraber ekonomik ve siyasi risklerin daha çok artması dolayısıyla BBVA'nın hisse fiyatında zayıflık görülebileceğini aktardı.
BBVA Yönetim Kurulu Başkanı Carlos Torres Villa ise piyasadaki bu kaygıları bertaraf ederek satın alım için teklif edilen fiyatın çok cazip olduğunu dile getirdi.
Torres, yapılan bu teklifin Türkiye'nin "iyileşmesi beklenen herhangi bir makroekonomik gelişmeden" kaynaklanmadığını da ekledi.
Financial Times gazetesine göre eğer herhangi bir iyileşme olursa bu Torres'e göre bonus olacak.
BBVA, geçen yıl ABD'deki operasyonlarını 11,6 milyar dolara satarak daha çok İspanya, Türkiye ve Meksika'nın da içinde olduğu ana pazarlarına yatırım yapacağını duyurmuştu.
BBVA'ya kâr katkısı sağlaması açısından en büyük üçüncü pazarı Türkiye.
İspanyol şirket, uzun zamandır Türkiye'ye olan yatırımlarını artıracaklarını aktarmaktaydı.
Garanti'nin satışının gerçekleşmesi takdirinde BBVA'nın hisse başına kârı, 2022'de yüzde 14'e yakın artabilir.
Diğer yandan İtalya merkezli UniCredit Yapı Kredi'deki yüzde 20'lik payının çoğunu Koç Holding'e satarak Türkiye'den çıkacağını duyurdu.
Türk Lirası'nın dolara karşı bu kadar değer kaybettiği bir dönemde yabancı yatırımcılar için Borsa İstanbul'da iyi fırsatların bulunduğu uzun zamandır dile getiriliyor.
Ancak bir yandan da özellikle Merkez Bankası'nın bağımsızlığı tartışmaları ve para politikasının öngörülemezliği göz önünde bulundurulduğunda yabancı yatırımcı uzun zamandır Türkiye'den çıkmakta.
BBVA'nın bu adımı diğer yabancı şirketler için de öncü olacak mı bunu zaman gösterecek.