Gayri safi millî hasıla yani kısaltılmış ifadesiyle GSMH, ülke sınırları içindeki tüm vatandaşların bir yıl içinde ürettiği nihai mal ve parasal hizmetlerin değeri olarak açıklanır. Bir ülke yaşayan vatandaşların, bir yıllık sürede ürettikleri toplam mal ve hizmetlerin para birimi karşısındaki değere gayri safi millî hasıla denir. Ülke ekonomilerinin denge altında tutulabilmesi bakımından gayri safi millî hasıla büyük bir öneme sahip konulardan biridir.
Tüm ülkeler yıl içerisinde üretim katma değerinden, dış faktörlerden ve ithalat vergilerinden gelirler elde eder. Ulusal anlamda yani bir ülkenin ekonomisinde genel olarak bir yıl olmak üzere belirli bir zaman içinde yapılan hizmetlerin ve aynı zamanda malların toplam katma değerleri, ithalat vergi gelirleri ve ayrıca dış âlem faktörlerinin gelirlerinin tümünün toplamı, gayri safi milli hasılaya eşdeğer olur. GSMH, gayri safi millî hasıla ifadesinin kısaltması olarak kullanılır. Gayri safi millî hasıla bir ülke vatandaş tarafından bir yıl içerisinde gerek o ülkede ya da gerekirse başka bir ülkede üretilmiş olan nihai malların sahip durumda olduğu piyasa değerine verilen isimdir.
Kişi başına düşen millî gelir hesaplamaları nüfus artışı göz önünde bulundurularak hesaplanır. Ülke ekonomilerinin kontrol altında tutulabilmesi ve aynı zamanda gelir ve gider dengelerinin sağlanabilmesi için geleceğe yönelik doğru şekilde adımlar atılmalıdır. Ülkedeki üretim faaliyetleri ve ekonomik olan durumların hakkında fikir sahibi olabilmek için bazı değerler bulunur. Ekonominin doğru ve düzenli bir şekilde ilerleyebilmesi ve gelişmesi için bu değerler oldukça faydalı değerlerdir ve Gayri safi millî hasıla da bunlardan biridir.
Ülke vatandaşlarının herhangi bir yerinde üretilen ürünlerin ve hizmetlerin tümü anlamına gelen gayri safi millî hasıla pek çok farklı etmenler dikkate alınarak hesaplaması yapılır. Gayri safi millî hasıla hesaplama işleminde ülkelerin istatiksel olarak verileri ve birçok değişkenleri bulunur. GSMH hesaplanması aşamasında kullanılması gereken bazı ana unsurlar bulunur. Bu ana unsurlar sanayi, tarım, haberleşme, inşaat, ulaştırma, mali kuruluşlar, konut, ticaret ve üretilen hizmetlerin toplam değerleri ve ayrıca ithalat vergileridir. Gayri safi milli hasıla hesaplaması yapılırken cari fiyatlar ile tahmin edilen fiyatlar sonucu kişi başına düşen milli gelir hesaplaması yapılır. Gayri safi millî hasıla hesaplama işlemi kısaca şu şekildedir:
Gayri safi millî hasıla = Gayri safi yurt içi hasıla + yurt dışında yaşayan vatandaş gelirleri - yırt içindeki yabancıların gelirleri
Gayri safi yurt içi hasıla = Devlet harcamaları + tüketim + yatırım + (ihracat - ithalat)
Aynı zamanda ülkenin gayri safi milli hasılası yani GHMH'si o ülkenin nüfusuna bölündüğü zaman kişi başına düşen gayri safi millî hasılası bulunur.
Nominal GSMH nedir?
Bir ülke sınırları içerisinde belli bir dönemde yani genel olarak bir yıl içinde, ülkede bulunan yerleşikler tarafından üretilmiş olan nihai mal ve hizmetlerin cari yıl fiyatları üzerinden hesaplanan parasal değeri anlamını ifade eder.
Reel GSMH nedir?
Reel GMSH, dönem üretiminin değerinde olan fiyatları baz alır. Bu durumda bir yılın fiyatlarını sabit fiyatlar ile ölçer.