İSTANBUL (AA) - HANDAN GÜNEŞ/UĞUR ASLANHAN - Gayrimenkul sektöründe 2017 yılı teşviklerin yanı sıra yerli ve yabancıya rekor satışlarla sona ererken, sektör temsilcileri gelecek yıl konut kredi faiz oranlarında istikrar sağlanması ve kentsel dönüşümün sürmesi durumunda satış trendinin artarak devam edeceğini öngörüyor.
AA muhabirine 2017'yi değerlendiren ve gelecek yıla ilişkin beklentilerini açıklayan sektör temsilcileri, özellikle yılın son çeyreğinde yoğunlaşan kampanyalar ve yeni proje tanıtımlarını satış rekorunun arkasındaki itici güç olarak nitelendiriyor.
Geçen yılın 11 ayında 1 milyon 198 bin 740 adet düzeyinde bulunan toplam konut satışları da 2017'nin aynı döneminde 1 milyon 276 bin 342'ye yükseldi. Böylece bu yılın ocak-kasım döneminde toplam konut satışlarında yüzde 7 civarında artış görüldü.
- "Sektörde en az 20 yıl bu canlılık devam eder"
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) ve Sur Yapı Yönetim Kurulu Başkanı Altan Elmas, 2017'de gayrimenkul sektörünün Türkiye ekonomisinin lokomotifi olmayı sürdürdüğünü belirterek, "Sektörün bu yıl yüzde 6-7 büyüyeceğini tahmin ediyoruz. Ekonominin inişli çıkışlı olduğu dönemlerde projektörler hemen bizim sektöre dönüyor. Satış rakamları mercek altına alınıyor. Ancak kısa vadeli düşünülmemeli." dedi.
Elmas, sektörünün darbe girişiminde bile küçülmediğini kaydederek, "16 Temmuz'da bile daire satışı yapıyorsak hem ekonomimize hem de sektörlerimize inanmayı devam ettirmeliyiz. Türkiye'nin en önemli gündem maddesi olan kentsel dönüşüm sektöre canlılık katmaya devam ediyor. Çünkü önümüzde dönüştürülmesi gereken 7,5 milyon konut var. Sektörde en az 20 yıl bu canlılık devam eder." şeklinde konuştu.
2017 yılında KGF'nin devreye girmesinin finansal açıdan sektöre bir rahatlık getirdiğini aktaran Elmas, "Yurt dışı yatırımcılara getirilen teşvikler yine sektöre artı canlılık getirdi. 1 milyon dolar ve üzeri konut alanlara vatandaşlık verilmesi, gurbetçi kardeşlerimizin bu kapsamda Türkiye'den alacakları mülklere sıfır KDV uygulaması bunlar arasında sayılabilir." değerlendirmesinde bulundu.
Elmas, gayrimenkul sektörünün 2017 yılını ortalama yüzde 6-7'lik büyüme ile kapatacağı tahmininde bulunarak, bu artışta yabancıya satışların, alternatif finansal yöntemlerin geliştirilmesinin, kentsel dönüşümün getirdiği hareketliliğin, evlenme ve boşanmaların desteklediği talebin etkisinin olduğunu söyledi.
- "2018'de gayrimenkul sertifikaları yabancı fonları da çekecek"
Emlak sektörü olarak 2018 yılında da Türkiye ekonomisinin lokomotifi olmaya devam edeceklerini belirten Elmas, şunları kaydetti:
"Üçüncü çeyrek büyüme rakamlarında inşaatın payı yüzde 18'di. Bu oranın 2018'de de artarak sürmesini bekliyoruz. Alternatiffinansman modellerinin gelişmesiyle orta ve alt gelir grupları da konut satın alma imkanı bulacaktır. Özellikle gayrimenkul sertifikalarının aktif kullanılmaya başlanmasıyla 5 bin TL'si olan bir vatandaşımız bile konut sektöründe oluşan değer artışından yararlanabilir. Vatandaşımız faiz masrafını yüklenmeden ev alabilir.
Yabancıya konut satışı düzenlemesine gurbetçilerin de dahil edilmesi sektöre katkı sağladı. Özetle 2017'de gerçekleştirilen düzenlemelerin meyvelerini 2018'de göreceğiz. Daha iyi sonuçlar alacağız."
KGF, menkul kıymetleştirme ve gayrimenkul sertifikaları gibi alternatif finansman modellerinin daha etkin kullanılmasının sektöre fayda sağlayacağını vurgulayan Elmas, "Ayrıca sektörün bir ihtisas bankasına ihtiyacı vardır. Konut sektörünü takip eden, sektörün sorunlarıyla dertlenen bir banka, proje finansmanlarını daha verimli çözebilir. Tüm bu gelişmeler ise sektörü tamamen bankalara bağımlılıktan kurtarır, geniş hareket kabiliyeti kazandırır." yorumunu yaptı.
Elmas, yabancıya satışları teşvik eden düzenlemelerin esas meyvesinin 2018'de görülmeye başlanacağını aktararak, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Buna yurt dışındaki fuarlara katılım ve yatırımcılarla buluşmaların da önemli katkısı oluyor. Ayrıca Körfez bölgesi başta olmak üzere Türkiye, Asya'dan Kuzey Afrika'ya kadar önemli bir coğrafya için güvenli liman anlamına geliyor. Yüz milyonlarca insanın Türkiye'ye gönül bağı bulunuyor. Bunun dışında tamamen ekonomik anlamda İstanbul ve Antalya gibi kentlerimizin marka değeri bir çekim merkezi oluşturuyor. Tüm bu faktörler bir araya gelince Türkiye, yabancı yatırımcının gözde ülkesi durumuna geliyor. Sektörün Eximbank imkanlarından faydalanmasının önü açıldığı takdirde yabancıya konut satışı daha da artarak yıllık 10 milyar dolara ulaşacaktır."
Elmas, yabancıların Türkiye'yi seçme nedenleri olarak ülkenin güvenilir bir liman olması, yatırım fırsatları bulunması, çeşitli teşviklerin sunulması gibi kriterlerden bahsetti.
- "2018 yabancı satışları açısından önemli bir yıl olacak"
Emlak Konut GYO Genel Müdürü Murat Kurum, darbe girişiminden sonra tüm ekonomide olduğu gibi gayrimenkulde de çok hızlı bir toparlanma yaşandığını belirterek, hedeflerine ulaştıklarını, "Güçlü Türkiye İçin Birlik Vakti" kampanyasıyla gayrimenkul sektörünün pozitif ivmesini sürdürmesine destek olduklarını söyledi.
Kurum, TÜİK verileri incelendiğinde de bu yıl içerisinde toplamda gerçekleşen ilk ve ikincil el konut satışlarının, geçen yıl rakamlarının üzerinde olduğuna işaret ederek, 2017'nin hem sektör hem de ülke adına verimli bir yıl olduğunu söyledi.
Bu yıl 1,27 milyar TL değerinde arsa alımı gerçekleştirdiklerini ve envanterlerindeki bazı arsaların doğrudan satışını gerçekleştirerek şirkete yeni arsa alımları için ek kaynak sağladıklarını belirten Kurum, "Bu yıl 9 adet gelir paylaşım ihalesini başarı ile tamamladık. Bu ihalelerde yaklaşık 13 milyar TL hasılat rakamına ulaştık." şeklinde konuştu.
Kurum, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın sürdürdüğü kentsel dönüşüm sürecinin 2018'in önemli gündem maddeleri arasında yer alacağını vurgulayarak, bu kapsamda özellikle İstanbul'da büyük ölçekli kentsel dönüşüm projelerinin geliştirilmesinin beklendiğinin altını çizdi.
Kredi faiz oranlarının makul seviyelere getirilmesinin konut sektöründe istikrarın sürdürülmesi adına önemli bir gelişme olacağını belirten Kurum, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Ülkemizde artan güven ortamıyla konut ediniminde yabancılara sağlanan teşvikler sayesinde 2018'in yabancı konut satışları açısından önemli bir yıl olacağına inanıyoruz. Her yıl olduğu gibi 2018'de de yeni ihale edeceğimiz arsalarla, sektöre yön verecek ölçekte projeler üretmeye devam edeceğiz. 2017'de ihalesini yaptığımız ve ruhsat alım işlemlerini sonlandıracağımız projelerimizin lansmanlarını 2018 yılı içerisinde gerçekleştirmeyi planlıyoruz."
Kurum, 2016 yılına kadar konut fiyatlarının enflasyonun ciddi anlamda üzerinde bir büyüme gösterdiğini anımsatarak, bu yıl artışın enflasyonla dengeli olduğunu ancak ilerleyen yıllarda tekrar enflasyon ortalamasının üstünde yükseliş gerçekleşeceğini bildirdi.
- "Körfez vatandaşları, 2018'de rekor alım gerçekleştirebilir"
İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Yönetim Kurulu Başkanı Nazmi Durbakayım, ilk çeyrekte yeni projelerin satışa sunulmasıyla 2017'ye hızlı giren gayrimenkul sektörünün ilk altı aylık dönemi iyi bir performansla geçirdiğini belirterek, durgunluğun yaşandığı yaz döneminin sonlarında KDV indirimi ve vergi muafiyeti kapsamında önceki satışların kayda geçmesi nedeniyle yükseliş ivmesi yaşandığını söyledi.
Durbakayım, "Yılın son çeyreğinde art arda gelen yeni lansmanlar ile bir yıl ertelemeli ve yüzde 0,70-0,80 bandında sunulan faiz oranı sunan kampanyaların etkisiyle büyük bir sıçrama gösterdi." diye konuştu.
Nazmi Durbakayım, sonuç olarak üçüncü çeyrek sonunda bir milyon sınırının geçildiğini dile getirerek, "Bu yılı yeni bir rekorla kapatırız. Rekor seviyesinin 1 milyon 400 bin adet olacağını tahmin ediyorum. Özelikle yılın son çeyreğinde yoğunlaşan kampanyalar ve yeni proje lansmanları bu rekorun arkasındaki itici güç olacaktır." ifadelerini kullandı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının başlattığı kentsel dönüşüm sürecinin 2018'e de damga vurmasını beklediklerini dile getiren Durbakayım, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Bu kapsamda başta İstanbul olmak üzere ülkenin her kentinde büyük çaplı kentsel dönüşüm hamlelerinin atılacağını düşünüyoruz. Yeni imar yasasıyla site bazında yenilme çalışmalarının da hız kazanacağı 2018'de konut satışları azalmaz. Hatta kredi faiz oranlarının istikrar sağlaması ve aylık bazda yüzde 1'in altına gerilemesi durumunda satış trendi artarak devam eder. Buna ek olarak sektördeki güven birliğini sağlayan Emlak Konut GYO'nun yeni bir kampanya başlatarak gayrimenkulün en güvenilir limanlardan biri olduğunu göstermesi, 2018'in yine hızlı ve alıcılı başlamasını sağlar."
Durbakayım, özellikle yılın son iki ayında yabancı satışlarında belirgin bir artış bulunduğunu aktararak, "Buna bağlı olarak yabancı satışlarında bu yıl sonunda 20 bin adetlik satış hedefini aşarız diye düşünüyorum. Döviz fiyatlarındaki artış yabancı yatırımcının daha kolay ve uygun fiyattan konut edinmesine neden olduğu bir gerçek." dedi.
Körfez ülkelerinde yaşanan siyasi krizin Türkiye'deki konut satışlarını arttıracağının da gözden kaçırılmaması gerektiğini kaydeden Durbakayım, "Türkiye'yi güvenli ve yaşaması kolay ülke olarak gören Körfez ülke vatandaşları, kendilerine sağlanan teşvikleri de kullanarak 2018'de rekor alım gerçekleştirebilir. Rusya, Körfez ülkelerine en iyi alternatif olarak görülüyor." bilgisini verdi.
- "En önemli konu; hane sayısı değişmeden konutların yenilenmesi"
KİPTAŞ Genel Müdürü İsmet Yıldırım, Türkiye'de ekonomi, büyüme ve ihracat olarak pozitif bir yılın sona ereceğini belirterek, "Konut sektörü de kendi içinde kampanyalarla çok iyi geçti. Projelerimiz de çok iyi gitti ve elimizdeki stokları erittik." diye konuştu.
Yıldırım, konut sektöründe zorluk bulunmadığına işaret ederek, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Biz en iyi şekilde çalışacağız ve 2017'nin üzerine koyacağız. Sosyal konut projeleri, gelir getirici projeler ve en önemlisi de dönüşüm projeleri dediğimiz yenileme projeleri... İnsanların ihtiyaçlarını karşılayacak, kendi yerinde dönüştürecek, Büyükşehir Belediyesi ile birlikte bu işin üstesinden geleceğiz. Şirketler de kar marjını yüzde 5-10 düşürerek orta ve alt gelir grubu için çalışma yapabilir, ucuz konut üretebilir.
Sektör için bir banka kurulmasını savunuyorum. Bu daha çok dönüşüm kredilerinde olmalı. Her şeye devlet yetişemez. KİPTAŞ, TOKİ, Emlak Konut bu işlere yetişemez. Vatandaşa faizsiz kredi verilerek, vatandaşın da kendi ihtiyacına kredi alabilmesi lazım. Ancak en önemli konu yoğunluk artmadan, hane sayısı değişmeden konutların yenilenmesi."
2018'de konut satışlarının yükseleceği öngörüsünde bulunan Yıldırım, "Şirketlerin ayakta kalmasını istiyorum. Özel sektör varsa Türk ekonomisi ayakta kalır. Özel sektörün ayakta kalması için kendi hesabını iyi yapması lazım." değerlendirmesinde bulundu.
- "750 bin TL'nin üzerinde duraklama var"
Anadolu Yakası İnşaat Müteahhitleri Derneği (AYİDER) Başkanı Melih Tavukçuoğlu, 2017'de özellikle 500 bin TL ve altındaki fiyatlı konutların çok hızlı satıldığını belirterek, 750 bin TL ve üzerindekilerin satışlarında ciddi problemler yaşandığını söyledi.
Bu yıl 2016 rakamlarının üzerine çıkılacağını dile getiren Tavukçuoğlu, bunda fiyatlarda artış yaşanmaması ve kampanyalar düzenlenmesi gibi kriterlerin etkili oldğunu bildirdi.
Tavukçuoğlu, şu anda lüks konut alıcısının gayrimenkul talebinin olmadığını kaydederek, bu yüzde 750 bin TL'den daha pahalı konutların satışlarında ciddi bir duraksama meydana geldiğini vurguladı.
Bu yüzden firmaların ucuz konut üretmesş gerektiğini aktaran Tavukçuoğlu, ayrıca marka algısının yaratılarak yabancıların daha fazla gelmesinin sağlanması gerektiğini kaydetti.
Tavukçuoğlu, bu yıl yabancıya satışta ciddi bir artış yaşandığını ve bunun sevindirici olduğunu belirterek, bu artışın gelecek yıl da artacağını sözlerine ekledi.
(Sürecek)
(AA)