En son arayan hastalarımdan biri de 30 yaşında olduğunu, eşini evlenmeden uzun süre önce tandığını, 2 aylık evli olduğunu, meslek problemlerini hallettiklerini, maddi sorunları olmadığını ve artık bir bebek sahibi olmak istediklerini söylemekteydi. Benden 'ne tür bir hazırlık devresinden geçmesi ve gebelik boyunca ne tür önlemler alması' gerektiği yönünde bilgi almak istedi.
Anneliğe hazırlık için, karar verildiği andan itibaren düzenli olarak adet günlerini kaydetmek gerekir. Son adetin başlangıç tarihi, jinekologlar tarafından gebeliğin başlangıcı olarak kabul edilir. O tarihten itibaren gebelik 40 hafta olarak hesaplanır. Gebelik başlangıcının gün olarak bilinmesi, gebelik haftaları boyunca gelişiminin, aydan aya takibi sırasında uygun olup olmadığını bilmekte son derece önemlidir.
Gebelik öncesi tepeden tırnağa sağlık durumunun gözden geçirilmesi ve gebelik boyunca problem çıkması muhtemel veya gebelik sırasında müdahale edilmesi imkansız olan durumlar varsa tespit edilmesi gerekir. Örneğin; diş çürükleri, dişeti hastalıkları, sık tekralayan solunum yolu hastalıkları, bronşit, gastrit, ülser, hepatit, diabet, safra kesesi taşları, böbrek taşları, apandisit, sık tekrarlayan sistit, varisler, ailevi kalıtımsal hastalıklar, sigara, alkol alışkanlıkları gözden geçirilmesi ve belirlenmesi gereken hastalıklardır.
Kalıtımsal hastalıklar, karı kocanın her ikisinide sorgulamak suretiyle öğrenilir. Önlenebilecek genetik geçişli hastalıklar için tedbir alınır veya gebelik sırasında yapılması planlanan genetik tanı yöntemiyle gözden geçirilir.
Gebelik öncesi beslenme de çok dikkat edilmesi gereken bir konudur. Genellikle saf, temiz, kilo aldırmayan ama besleyici gıdalar tercih edilmelidir. Bunlara ilave olarak forik asit takviyesi yapılmalıdır. Demir eksikliği varsa önceden tespit edilip, demir preparatlarıyla takviye edilmeli ve demir ihtiva eden gıdalar önerilmelidir. Gebelik öncesi diabet veya hipoglisemi olup olmadığını açlık kan şekeri bakılarak tespit edilmelidir. Varsa ona göre diyet önerilir. Devamlı kullanılan ilaçlar varsa gözden geçirilir. Gerekirse hastanın devamlı tedavi veya gözlem altında olduğu doktoruyla temasa geçip işbirliği sağlanır. Örneğin; guatr tanısı konup tedavi olan bir hastanın gebeliğe müsait olup olmadığına doktoruyla görüşüp kararlaştırmak gerekir. Gebeliği rahat geçmesi için özellikle esneme hareketlerini içeren jimnastikler yapılmalıdır.
Böbrek hastalıkları, gebelikte ağırlaşma gösterebilir. Önceden gözden geçirilip hastalığın derecesi tespit edilir ve alınacak önlem varsa alınır. Bazı ender görülen sistemik hastalıkların da gebelik öncesi durum tespiti yapılıp müsait olduğu zaman gebeliğe izin vermek gerekir. Örneğin; sistemik lupus hastalığı, Crohn hastalığı, amiloidoz sarkoidoz hastalıkları gibi...
Akciğer hastalıkları da gebelik öncesi gözden geçirilmelidir. Astım, kronik bronşit, tüberküloz, kistik fibrosin gibi kronik akciğer hastalıkları uzmanıyla görüşülüp gebeliğin başlangıcı veya seyri hakkında bilgi almak gerekir. Kalp hastalıklarında da devamlı kullanılan ilaçların gebelikte de kullanılıp kullanılmayacağı konusunda kalp uzmanının görüşü alınmalıdır.
Kısaca gebelik öncesi bir nevi kampa girmek gerekir. Kullanılan ilaçlardan, yeme alışkanlığına, uyku düzeni veya yaşam tarzına kadar herşeyin gözden geçirilip bir disiplin içinde gebeliğe hazırlanmak gerekir.