Özel Kadıoğlu Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr Niyazi Davas "Gebelikte alınması gereken günlük kalori miktarı ortalama 2500 kaloridir. Bunun büyük kısmı proteinlerden sağlanmalıdır. Karbonhidrat ve yağ alımında dikkatli olmak gerekir. Bu tür gıdaların, yüksek kalori nedeniyle aşırı kilo artışına sebep olacakları unutulmamalıdır. Gebelikte aşırı sigara ve alkol kullanmak kesinlikle sakıncalıdır, pişmemiş et ve şarküteri ürünleri de yenmemelidir."
Bebeğin gelişimi annenin gebelik öncesi ve gebelik sırasında beslenmesi ile yakından ilgilidir. Yetersiz beslenmenin anne ve bebek için zararlı etkileri olduğu kanıtlanmıştır.
Normal beslenen bir kadın gebeliği süresince 12 kg kadar kilo alır. Gebeliğin ilk yarısına yani yirminci haftanın sonuna kadar ortalama 3,5 kg kadar artış olur. Yirminci haftadan sonra gebeliğin sonuna kadar her hafta ortalama 400 gr kadar kilo artışı olur. Bu artışın bir kısmı bebeğe diğer kısmı ise anneye ait kilodur. Anneye ait kilonun büyük bölümü yağ dokusu artışından kaynaklanır.
Bu yaklaşık 4 kg kadardır. Yağ dokusu artışı en çok 10-20. hafta arasında gerçekleşir. Bunun haricinde alınan kilolar doğumdan sonra sağlıklı bir şekilde geri verilemeyebilir. Kadınlarda şişmanlığın sık görülmesinin bir nedeni de her gebelikte eklenen ekstra yağların doğumdan sonra atılamamasıdır.
Aşırı kilo artışları anne şeker hastası olmasa bile iri bebek doğumlarına, yüksek tansiyona; yetersiz beslenme ise erken doğumlara sebep olabilir. Bu da doğum öncesi ve sonrasında bebek ölümlerine neden olur.
Karbonhidrat ve yağ tüketimine dikkat!
Gebeliğin en çok şikayete yol açan dönemi ilk 3 aylık dönemdir. Bu dönemde öğün sayısı artırılmalı, öğün miktarları azaltılmalıdır. Yani sık ve az yenmelidir. Kuru ve katı gıdalar aşırı bulantısı olan gebenin daha rahat alabileceği gıdalardır. Öğünler sırasında yeterli sıvı da alınmalıdır.
Gebelikte en önemli gıda maddesi proteinlerdir. Protein gereksinimi %30 kadar artarak 60 gr.'a kadar yükselir. Günlük alınması gereken süt miktarı en az yarım litre olmalıdır. Süt, protein ve kalsiyum kaynağıdır. 1 gram protein ortalama 4 kalori, 1 gram yağ ise 9 kalori verir. Bir litre süt annenin alması gereken günlük kalsiyumu karşılar. Taze fasulye, bakla, bezelye, ıspanak ve karnıbahar bitkisel proteinden oldukça zengindir. Günlük proteinlerin hayvansal ve bitkisel olarak karışık alınması daha sağlıklıdır.
Karbonhidrat ve yağ alımında dikkatli olmak gerekir. Bu tür gıdaların fazla alınırsa yüksek kalori nedeniyle aşırı kilo artışına sebep olacakları unutulmamalıdır. Yeterli kalori ve protein alındığı sürece karbonhidrat alınması gerekli değildir. En önemli karbonhidrat kaynakları pirinç, buğday, meyveler, yaş ve kuru sebzeler, patates ve şekerdir. 1 gr karbonhidrat 4 kalori verir. Gebelikte alınması gereken günlük kalori miktarı ortalama 2500 kaloridir. Bunun büyük kısmı proteinlerden sağlanmalıdır.
Gebelikte sıvı alınmasına özen göstermek gerekir. Yemeklerde ve yemek aralarında bol su alınmalıdır. Vücutta şişlik ve yüksek tansiyon yoksa tuz kısıtlamasına gerek yoktur. Tuz alımı aşırı olmamak şartıyla eskisi gibi devam edebilir.
Gebelikte sigara ve alkol kullanmak kesinlikle sakıncalıdır. Sigara bebeğin anne karnında gelişememesine, dış gebeliğe, düşüklere, ölü doğumlara sebep olabilir. Alkol kullanan gebelerde bebek anomalisinde artış gözlenmiştir.
Gebelikte pişmemiş et ve şarküteri ürünleri yenilmemesine de özellikle dikkat etmek gerekir.
TABLO I:
Besin öğeleri
Önerilen miktar
Enerji (k cal) 2500
Protein (gram) 60
Kalsiyum (mg) 1200
Demir (mg) 30
Magnesyum (mg) 320
Folat (mg) 200
TABLO I: Gebe kadınlar için günlük alınması önerilen önemli besin öğelerinin miktarı.