Gebelik süresince görülen kanamalar, gebeliğin erken döneminde rahime yerleşmeye bağlı bir bulgu olabildiği gibi; kanamaların özellikle son haftalarda yaşanması, gebenin hastanede takibini gerektiren ciddi bir duruma da işaret edebiliyor.
Kanamanın, gebeliğin hangi döneminde olursa olsun anne adayı ve bebeğin sağlığı için mutlaka bir kadın doğum uzmanı tarafından değerlendirilmesi ve takibi gerekiyor.
Memorial Antalya Hastanesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Bölümü'nden Op. Dr. Sibel Kaya gebelik kanamalarının kontrol altına alınmasının önemi hakkında bilgi veriyor.
Kanamanın hangi dönemde olduğu önemli
Gebelik boyunca görülen kanamalar, erken ve geç gebelik kanamaları olarak sınıflandırılmaktadır. Gebeliğin rahime yerleştiği ilk 20'inci haftasına kadar görülen erken dönemde, lekelenme tarzında kanamalar olabilir. İlk haftalardaki kanamaların çoğunda gebelik sağlıklı bir şekilde devam eder.
Bununla birlikte gebeliğin ilk yarısında oluşan erken gebelik kanamaları basit bir servikal (rahim ağzı) enfeksiyon kaynaklı olabileceği gibi, düşük tehdidi, düşük, dış gebelik veya mol gebelik nedeniyle de gelişebilir.
Gebeliğin ilk 12 haftası düşük riski yüksek
Gebeliğin özellikle ilk 12 haftasının düşük açısından çok iyi değerlendirilmesi gerekir. İlk 12 hafta, düşüklerin en sık görüldüğü dönemdir. Ağrıyla birlikte ya da tek başına olan bir kanama özellikle "parça düşürme" söz konusuysa düşük habercisidir.
Yapılan muayene ve ultrasonda bebek canlı ve rahim ağzı kapalı ise kanamanın düşük tehdidi kaynaklı olduğu söylenebilir. Gebelikte görülen kanamalar birçok başka nedene bağlı olarak da ortaya çıkabilir. Kanamalar rahim ağzı kaynaklı olabilir. Enfeksiyonlar, rahim ağzında yara ile rahim ağzında hassasiyet oluşarak bu durumlarda özellikle cinsel ilişki sonrası ve bazen de kendiliğinden kanama ortaya çıkabilir.
Dış gebelik de kanamaya yol açabilir
Dış gebelik de kanamaya yol açan önemli bir nedendir. Dış gebelik, gebeliğin uterus (rahim) dışına, sıklıkla tüplere yerleşmesi halidir. İlk haftalardaki acil değerlendirme gerektiren vajinal kanama nedenidir. Mol gebeliği (üzüm gebeliği) ise anormal bir gebelik şeklidir. Rahim içerisinde üzüm şeklinde bulunan yapılardan ismini alır. Vajinal kanama ve üzüm tanesi şeklinde parçalar düşmesi ile kendini belli eder.
Gebelik dışı kanamalar, gebeliğe bağlı vajinal kanamalarla karıştırılabilir. İdrar yollarına ait enfeksiyon veya taş oluşumu ile hemoroit kanamaları buna örnektir.
Son haftalarda kanama önemli bir sorun
Gebeliğin 20'nci haftasından sonra oluşan kanamalar ise geç gebelik kanamaları olarak adlandırılmaktadır. Geç kanamalar daha ciddi nedenlere bağlı olarak ortaya çıkabilir. Özellikle 26'ıncı gebelik haftasından sonraki dönem, bebeğin de yaşama sınırını geçtiği dönemdir. Hem anne hem bebeğin hayatı için ciddi değerlendirme yapılmalıdır. Çoğunlukla anne adayı hastaneye yatırılarak izlemelidir.
Plasenta ile ilgili sorunlar kanama nedeni
Plasenta previa yani bebeğin eşinin önde gelmesi durumunda lekelenme tarzında kanamadan ciddi boyutlara ulaşabilecek kanamalardır. Böyle durumlarda kanamanın nedeni, ultrason ile kolayca anlaşılabilir. Kanama miktarı değerlendirilmelidir.
Hastanın kan değerlerine bakılmalı gerekli acil önlemler alınarak kan hazırlatılmalıdır. Bebeğin sağlık durumu izlenmeli ve anne adayı hastanede yatırılarak takibe alınmalıdır. Doğum kararı öncelikle kanama miktarı, gebeliğin haftası ve bebeğin sağlık durumuna göre verilmelidir. Kanama nedenlerinden biri de bebeğin eşinin erken ayrılması yani bebek doğmadan plasentanın ayrılması durumudur.
Plasental ayrılma alt uçtan oluşursa vajinal kanama ile kendini gösterir. Ayrılma plasentanın ortasında oluşursa kanama gizli kalabilir. Uterusta ağrılı kasılma ve sertlik hissedilir. Bebek ve anne için ciddi ve acil müdahale edilmesi gereken bir durumdur. Gebeliğin sonunda "nişan gelmesi" ise doğumun başladığını müjdeleyen bir kanamadır. Bu kanama doğuma yakın servikal tıkacın sümüksü bir akıntı ve vajinal kanama ile atılması durumunu ifade eder.