Gebelikte şeker hastalığı, ya mevcut tip 1 diyabetin sonucudur veya daha önce olmayıp gebelik sırasında ortaya çıkan gestasyonel diyabet olarak adlandırdığımız durumdur. Her iki şekilde de anne karnında bebek ölümlerine kadar varan vahim sonuçlar doğurması nedeniyle üzerinde önemle durulması gereken bir hastalıktır. Gebelerin bu nedenle kan şekerlerinin gebelik boyunca takibi ve ailesinde şeker hastalığı olup da çocuk sahibi olmak ısteyenlerin bilinçlendirilerek gebelik öncesi diyabete olan yatkınlıklarının araştırılması lazımdır.
Gebeliğe karar vermeden önce bilinçli bir anne önce doktoruna gidip bazı tetkikler yaptırarak ve danışarak gebeliğine sakınca teşkil etmeyecek bir durumu olup olmadığını araştırması lazım. Bunun için de büyük bir özel hastanenin hasta çokluğundan başı dönmüş çok meşgul doktorunun, yine özel hastane döner sermayesine daha çok para kazandırmak için, luzumlu lüzumsuz bir sürü tahlili içeren uzunca bir listeyi önüne dayatması yerine teke tek konuşabileceği ve daha rahat iletişim kurabileceği bir sağlık kuruluşundaki daha az meşgul bir doktoru tercih etmesinde fayda vardır.
Bunları yazmamdaki maksat gebeliğin çok özel bir durum olduğunu, aslında fizyolojik bir olay olan gebeliğin teke tek özel ihtimam gösterilmediği anda gözden kaçabilecek bir detayın anne ve bebeğin sağlığı açısından vahim sonuçlara yol açabileceğini vurgulamak içindir. Gözden kaçan ve dikkatli takip edilmeyen gebelikteki diyabet anne karnındaki bebek ölümlerinin en baştaki sebeblerinden biridir. Bu nedenle gebelik öncesi kan şekeri kontrolları yapılması, normalin dışında bir durumla karşılaşılması durumunda da gebelik boyunca kontrollara devam edilmesi gereklidir.
Gebelik öncesi var olan tip 1 diyabette, gebeliğe karar verildiği anda şeker regulasyonuna gidilmesi ve kan şekerinin belli bir seviyede olduğundan emin olunması gerekir. Normal sınırlara çekilen kan şekeri gebelik boyunca hep normal sınırlarda seyredecek şekilde ayarlanmalıdır. İnsüline başlanmışsa doz ayarlanmasına gidilmeli ve gerekli olduğu durumlarda doz azaltılıp arttırılabilmelidir. İnsülin ve kan şekeri ayarlaması yanında dikkat edilmesi gereken bir durum da diyabetik gebelerin bebeklerinde sık görülebilen doğumsal anomalilerin de taranmasıdır.
Diyabetik gebelerde üriner sistem de risk altındadır. Sık sık İdrar yolu enfeksiyonları tekrarlar. Gebelik boyunca mantar hastalıkları görülebilir. Amnios sıvısı aşırı miktarda oluşabilir.Bebek normalden iri doğabilir. Annede hipertansiyon, aşırı ödem aşırı kilo alma olabilir. Bütün bunların önlenmesi gebelikteki sıkı takiplerle mümkündür. Gebelikte başlayan ve gebelik sona erince kaybolan gebelik diyabeti de yaplması zorunlu olan bazı testlerle ortaya çıkarılır. Gestasyonel diyabet dediğimiz bu durumda, ailede şeker hastalığının var olup olmadığının sorgulanması, gebenin kilo durumu ve beslenme alışkanlıkları ve yapılan kan şekeri araştırmaları takip ve tedavide oldukça önemlidir.
Gestasyonel diyabet bazen gebelik sonrası kalıcı diyabete de dönüşebilir. Bu nedenle gebeliğinde şekeri yükselen, iri bebek doğuran ve aşırı sıvı birikimi olanların doğumdan sonra da kan şekeri tayinlerinin yapılması ve normal çıksa bile, ileride diyabet hastası olmaya aday oldukları konusunda uyarılmaları gerekir.