Bebeklerin ilk aylarda gece boyunca deliksiz uyuyabilecekleri süre sadece altı saattir. 1 yaşından sonra pek çok bebek geceleri on ile on iki saat arası uyur.
Bebeğinizin uyku düzenini ayarlayarak ve erken dönemlerinde ona düzgün uyku alışkanlıklarını öğreterek işe başlayabilirsiniz. Ne yazık ki yeni doğduklarında bebeğinizin uyku düzenini kontrol edebilmek için yapabileceğiniz hiçbir şey yoktur. İstediği zaman istediği yerde uyuyacaktır, yorgun ise onu hiçbir şey uyanık tutamaz, yorgun değilse uyanık kalacaktır. Ancak ilk günden itibaren:
• Bebeğinize bir geçiş dönemi nesnesi verin. Bu güvenlik objesi, bir battaniye ya da peluş oyuncak olabilir, muhtemelen çocuğunuzu uykuya dalması için sakinleştirecek bir obje olacaktır. Bir battaniyeyi ya da peluş oyuncağı çocuğunuzun en sevdiği nesne haline getirmenin en güzel yollarından biri onu bir süre kendinize yakın tutmaktır, böylelikle anne kokusu bu nesnenin üzerine sinecektir. Bebeklerin koku alma duyuları son derece güçlüdür, aniden uyandıklarında ki bunu gece boyunca sık sık yaparlar, annelerinin kokularını yakınlarında duymaları son derece güven verici olur ve yeniden uykuya dalmalarına yardımcı olur.
• Uykuyu çok az uykulu olma halinden ayırt edin. Bebeklik dönemi boyunca çocuğunuz uykulu olma hali ile uyanıklık hali arasında çok hızlı bir şekilde gidip gelir. Bebeğinizin verdiği işaretleri dikkate alın ve bunları kullanın. Eğer yemek yerken ya da kucağınızdayken birden uykuya dalarsa onu bebek karyolası ya da bebek arabası gibi belirli uyku yerlerine yatırın. Eğer uyanıksa bu durumu teşvik edin ve onunla ilgilenin. Uyku ve uyanıklık dönemlerini birbirinden ayırarak uygun bir uyuma noktası ile uykuyu bağdaştırmasını sağlarsınız.
• Gündüz ve geceyi birbirinden ayırt edin. Bebekler er ya da geç geceleri daha uzun süre uyuyacak olmalarına rağmen, pek çok yeni doğan bebek gece ve gündüzü birbirine karıştırırlar. Bebeğinizin gece saatlerinde daha uzun sürelerle uyumayı öğrenmelerine yardımcı olmak için gün içerisindeki şekerlemelerle gece uyku zamanını birbirinden ayırın. Geceleri uyku zamanı rutinleri oluşturmaya başlayın. Sessizce oyun oynamak, kitap okumak, ılık bir banyo yapmak, pijamaları giymek, şarkı söylemek ve ışığı söndürmek gibi.
• Akşam yemeklerini gün içerisindeki öğünlerden daha farklı hazırlayın. Bebeğinizin gün boyu yemek yeme ihtiyacı olacağı için sizin uyku saatleriniz esnasında pek çok kez uyanacaktır. Dr Penelope Leach, "Your Baby and Child” adlı kitabında gece beslenmelerini fonksiyonel ve daha az rahatsız edici hale getirmek için, ebeveynlerin bebeklerini geceleri sessiz bir şekilde, gündüzleri ise sosyal bir ortamda beslemelerini tavsiye ediyor. Başka bir deyişle, bebeğiniz gecenin ortasında ağlamaya başlarsa hemen yanına gidin ve tam olarak uyanmadan onu besleyin. Eğer bebeğiniz sizinle beraber uyuyorsa bu daha da kolay olacaktır. Bu esnada konuşmayın ve ışıkları açmayın, sadece sessiz uyku atmosferini koruyun, böylece bebeğiniz bunun oyun saati olmadığını anlayacaktır. Gündüzleri bunun tam tersini uygulayın: yemek saatlerini yakınlaşmak, şarkı söylemek, konuşmak ve bebeğinizle iletişim kurmak için bir fırsat olarak kullanın.
• İlerleyen aylarda bebeğinizi kendi kendine uykuya dalması için teşvik edin. İlk dönemlerde bebeğiniz, siz onu beslerken ya da sallarken kucağınızda uyuyakalacaktır. Bebeğinizi, yürüyüşünüzün doğal ritminin ve sıcaklığınızın onu uyutacağı ana kucağında taşıdığınızda uykuya dalabilir. Ancak eninde sonunda bebeğinizin kendi kendine uykuya dalmaya alışmasını isteyeceksiniz. Bu fikri yavaş yavaş öğretin: bebeğiniz uykulu bir hale geldiğinde fakat uykuya dalmadığında onu yatırın. Uyanıkken hala sevgi ve sıcaklık hissetmesini sağlayarak onu yatırdığınızda bu duygular ile kendi kendine uykuya dalma eylemini bağdaştırabilir. Ancak bunu yapmak söylemek kadar kolay olmayabilir. Siz yine de bebeğiniz uykulu ancak hala uyanıkken onu yatırın, bir süre sonra bu rutine alışacaktır.
Bebeğin "bağırarak ağlamasına” izin vermek ne demektir?
Ebeveynlere yıllardır, artık gece beslenmeye ihtiyacı olmayan bebekleri eğitebilmenin en iyi yolunun gece boyunca uyuyabilmeleri için "bağırarak ağlamalarına” izin vermek olduğu söylenmiştir. Diğer bir deyişle, bebeğinizi yatağına yatırın, kapıyı kapatın ve avazı çıktığı kadar bağırmasına izin verin. Bu tekniğin farklı çeşitleri olmasına rağmen, genel konsept aynıdır: yaklaşık bir hafta boyunca bebeğin ağlaması görmezden gelindiğinde bebek kendi kendine uykuya dalmayı öğrenecektir. Bu teori şunu savunmaktadır: ağlamasına herhangi bir ödül ile karşılık verilmeyen bebek, bu kadar fazla ağlamanın bir değeri olmadığını öğrenecektir.
"Solve Your Child's Sleep Problems” (Çocuğunuzun Uyku Problemlerini Çözün) adlı eserinde Dr. Richard Ferber, altı aydan daha küçük çocuklar üzerinde uygulanmaması gereken, görünürde en acımasız yöntem için en yaygın kullanılan yaklaşımı savunmaktadır. Ferber, ebeveynlere çocuklarını bu alışkanlıktan birdenbire vazgeçirmek yerine onları periyodik aralıklarla ancak kucaklarına almadan rahatlatmalarını tavsiye ediyor. Battaniyesinin etrafına dolanıp onu rahatsız etmediğinden ya da en sevdiği peluş oyuncağının yanında olduğundan emin olun, daha sonra nazikçe ve yavaşça onu pışpışlayın, onu sevdiğinizi, ancak uyku zamanı olduğunu söyleyin ve odayı terkedin. Işıkları açmayın ya da onu kucağınıza almayın. İlk gece bebeğinizin yanında gitmeden önce beş dakika, ikinci gece 10 dakika bekleyin ve bu düzene bu şekilde devam edin. En sonunda bebeğiniz kendi kendine uykuya dalmayı öğrenecektir. Ancak Dr. Ferber, tek bir yaklaşımın her bebek için uygun olamayacağını da belirtmektedir.
Bebeğimizin "bağırarak ağlamasına” izin vermeli miyiz?
Yeni ebeveynler arasında bu soru son derece büyük bir heyecanla tartışılmaktadır. "Ferberising” metodundan daha kolay ve daha az acımasız bir yöntem yok mudur?
Bazı çocuk bakımı uzmanlarının bu konuda görüşleri şöyledir.
• ”Your Baby and Child” (Bebeğiniz ve Çocuğunuz) adlı eserinde ve bebekler üzerine yazdığı diğer pek çok kitabında Dr. Penelope Leach:
Yaklaşım: "Ağlamaya Merhametli Bir Biçimde İzin Verme” Eğer bebeğinizin ağlamasına izin verirseniz kendini terkedilmiş hissedecek ve onu uyku zamanı ya da başka bir zaman yalnız bırakmanızın güvensiz olacağından korkacaktır.
Ne zaman: dokuz aylık civarı başlanabilir. Bebekler 9 aylık olana kadar gecelerin uyumak için olduğunu gerçek anlamda öğrenemezler.
Ne yapmalı: Leach'e göre amaç bebeğinizin uyku vaktinin güvenli ve mutlu bir zaman olduğunu ve kendi kendine uykuya dalabileceğini hissetmesine yardımcı olmak olduğu için, onu birdenbire yalnız bırakmamalısınız. Bunun yerine eğlenceli uyku zamanı ritüellerinize devam edin ve bebeğiniz ağladığında odasına gidin, ona güven verin ve sadece gerektiği kadar süre onu içerde yalnız bırakın. Leach "Bunu defalarca tekrar etmek zorunda kalabilirsiniz, ancak bu, bebeğinizi hem onun yanına geleceğiniz hem de onu kaldırmayacağınız konusunda ikna etmek için güvenli olan tek yoldur” demektedir.
• ”Touchpoints” ve bebekler ve çocuklar üzerine yazılmış pek çok kitabın yazarı Dr. T. Berry Brazelton'a göre ise:
Yaklaşım: "Ağlamasına İzin Vermek Ama Aynı Zamanda Beslemek” Bunun gibi bir programa başlamadan önce, ebeveynlerin her ikisinin de bu konuda hemfikir olduğundan emin olmalısınız.
Ne zaman: Bu çocuğa bağlıdır, bu programa altı aylıkken ya da iki yaşındayken başlayabilirsiniz. Brazelton, ebeveynleri böyle bir programa başlamadan önce kendi motivasyonlarını ve bebeklerini incelemeleri konusunda uyarıyor.
Ne yapmalı: Saat 15.00'den sonraki şekerlemelerini kestiğinizden emin olun. Rahatlatıcı, sevgi dolu bir uyku rutini uygulayın ve bebeğinizi uyutmak için emzirme ya da sallama gibi yöntemlerden kaçının. Bunun yerine onu yatırın ve yanında kalarak orada olduğunuzu, ancak uykuya kendi başına dalabileceğini hissettirin. Eğer isterseniz kendiniz uyumadan önce beslemek için onu uyandırabilirsiniz, böylece daha sonra acıkması ihtimalinden dolayı endişe etmenize gerek kalmaz. Son olarak, her dört saatte bir uyanması ihtimaline hazırlıklı olun. Ağlamaya başladığında sessizce yanına gidin ve onu uyaracak aktiviteler yapmayın. Kucağınıza almayın veya sallamayın, ancak onu sakinleştirin ve ona sessizce güven verin. İçiniz rahat ettikten sonra onun yanına gitmeyin, ona peluş oyuncağıyla ya da ona verdiğiniz herhangi bir sakinleştirici obje ile oynamasını söyleyin ve ona güven verin. Yine içiniz rahat ettikten sonra ağlamalarına karşılık vermek için 15 dakika daha bekleyin ve bir üstteki adımı tekrarlayın.
• ”Baby and Child Care” (Bebek ve Çocuk Bakımı) adlı kitabın yazarı Dr. Benjamin Spock:
Yaklaşım: "Bebeğin Ağlamasına İzin Verme”
Ne zaman: Üç aylıkken
Ne yapmalı: İyi geceler dileyin ve arkanıza bakmayın. Genellikle üç gece üst üste kontrolsüz ağlamanın ardından bebek kendi kendine uykuya dalmaya başlar. Spock, pek çok bebeğin ilk gece en fazla 30 dakika ağlayacağını, bu şekilde bir yere varamayacaklarını anlayacaklarını ve uykuya dalacaklarını söylüyor ve ekliyor "bu yaşlarda sadece öfkelerinden dolayı ağladıklarına ikna oldum”. Onu sürekli kontrol etmek onu sadece daha fazla kızdıracak ve daha uzun süre ağlamasına neden olacaktır.
• "The Baby Book” (Bebek Kitabı) ve diğer kitapların yazarı Dr. William Sears:
Yaklaşım: Bebek ile birlikte uyumak ya da diğer karşılık vermeyi içeren taktikler. Kitabında şöyle yazmıştır, "bebeği ağlamaya terk etmenin sonucu genellikle aynıdır: yorgun anneler ve en sonunda yorgunluktan uykuya dalan kızgın bebekler, fakat ne uğruna. Bebekleri ağlamaya terk etme yönteminin sonsuza kadar ortadan kaybolmasını umuyoruz.”
Ne zaman: Bebeklik döneminden çocuğun kendi yatağında uyumaya hazır olduğu döneme kadar
Ne yapmalı: İlk bir kaç ay ya da daha uzun bir süre boyunca yatağınızı bebeğinizle paylaşmayı düşünün. Sears'a göre anne ve bebek birlikte daha iyi ve daha uzun süre uyuyabilirler, bebek ihtiyacı olan sıcaklığı, besini ve eğer hala anne sütü ile besleniyorsa memeyi hemen yanında bulur ve bebekler ebeveynlerinin yanında uyuduklarında iyi gelişirler. Dahası, eğer anne iş hayatına geri döndüyse, çalıştığı saatler boyunca birbirlerinden uzak kaldıklarında yıpranan ilişkilerini düzeltebilir.
Eğer bebeğinizle birlikte uyumak istemiyorsanız, yine de Sears'ın bebeğinizin gece boyunca uyumayı öğrenmesine yardımcı olabilmek için verdiği tavsiyeleri uygulayabilirsiniz:
• Bebeğinizin neden geceleri uyandığını ve ağladığını düşünün. Ağlamalarına karşılık vermeye ve ona güven vermeye çalışın.
• Bebeğinizi rahatlatma görevini paylaşın. Anne sütü ile beslenen bebekler, gece beslenmeye ihtiyaçları olmasa bile geceleri yanlarında genellikle annelerini isterler. Ancak eğer baba da bu gece planına dahil olursa bebek onun tarafından da rahatlatılabileceğini öğrenebilir ve bir noktadan sonra besin gelmediğini görünce hiç kimseye ihtiyacı olmadığını öğrenebilir!
• Bebeğinize onu sakinleştirebilecek bir battaniye ya da peluş oyuncak verin. Bu objeler ile uykuyu bağdaştırmasına yardımcı olun.