Ankara (AA)- Gelir Vergisi kanununda köklü değişiklikler yapılması öngörülüyor. Bu kapsamda gelir vergisine tabi gelirler, ''çalışma, faaliyet ve sermaye gelirleri'' olarak yeniden tanımlanıyor. Çalışanların vergi iadesinin yerini 'özel indirim' alıyor. Kurumlar vergisinin ardından gelir vergisinin de yeniden yazımı için kolları sıvayan Vergi Konseyi, mevcut durum ile yeni Kanunda yer verilmesi planlanan düzenlemelere ilişkin bir ''ara rapor'' taslağı hazırladı. Taslak, kamu ve özel sektörün görüşüne kunulacak.
Rapor taslağında yeni sistemin ana hatları da, şu şekilde ortaya kondu:
-Gelir ve Kurumlar Vergisi Kanunları, Gelir Vergileri Kanunu olarak birleştiriliyor. Gerçek kişilerle ilgili bölümde, vergiye tabi kazanç ve iratlar, çalışma, faaliyet ve sermaye gelirleri adı altında 3 kategoride toplanacak.
-Kontrol edilen yabancı şirketlerle ilgili güvenlik hükümleri, transfer fiyatlandırması, kazanç karinesi-gider bildirimi esası, ön kontrollü beyanname, FAVÖK bildirimlerinin değerlendirilmesi amacıyla sektörel marjların belirlenmesi, hizmet işletmelerinde ortalama asgari hasılat kontrolü ve vergi cennetleri ile mücadele gibi müesseseler de
sisteme girecek.
Taslağa göre, Kazanç karinesi-gider bildirimi ile Vergi İdaresi, hayat tarzına ve sahip olduğu kaynaklara nazaran düşük gelir beyan eden mükellefler için, asgari bir matrah takdir edebilecek. Buradaki ölçütler, ikamet edilen konut veya ikinci konutun kira değeri, temizlikçi hariç evde eleman çalıştırılması, sahip olunan
binek, deniz, hava taşıtı, binek veya yarış atı ile 450 cm3'den büyük motosiklet, özel kulüp üyelikleri ve turistik amaçlı yurt dışı seyahatler olarak belirlenecek.
Ön kontrollü beyanname, kasden veya hataen yanlış matrah beyan etme riski taşıyan mükelleflerin beyannamelerinin ön kontrol işlevi üstlenecek mercilerin değerlendirmesinden geçmesi suretiyle işletilecek.
-Ticari kazançlardan indirilebilecek giderler: Çalışmalarda, özel işlem vergisi ile binek otolarında mtv gibi vergilerin mutlaka gider yazılabilmesi konusunda mutabakat sağlandı. Kıdem kazminatı karşılıklarının da, bu iş için kurulmuş fonlara ödenmiş olmak şartıyla gider olarak yazılabilmesine imkan tanınacak.
-Esnaf muaflığı, PTT acentalarında kazanç istisnası, eğitim ve öğretim işletmelerinde kazanç istisnası, sergi ve panayır istisnası olacak.
-Özel önem taşıdığı düşünülen sektörlerde veya bölgelerde gerçekleştirilecek olan, belli ihracat veya istihdam olanağı yaratacak yatırımlar için özel bir teşvikler devreye sokulacak.
-Basit usulde vergileme terk edilecek. Bu rejime tabi mükellefler, işletme hesabı rejimine geçirilecek ve ayrı bir oto kontrol müessesesi ile desteklenecek.
-Zirai kazanç: Köylü ve çiftçi birbirinden ayrılacak. İşletme büyüklüğü ölçüsüne, satış tutarı ölçüsü de eklenecek. Böylece çiftçilerin gerçek usulde değil de, tevkifat usulunde vergilendirilebilmesi için hem işletme büyüklüğü, hem de satış tutarı ölçüsünü aşmaması gerekecek.
Çiftçilerin bağımsız olarak verdikleri hizmetler de, zirai faaliyet kapsamına alınacak.
-Serbest meslek kazancı: Buna ilişkin istisnalar, 3 yıllık bir geçiş dönemi sonunda kaldırılacak. Serbest meslek faaliyeti ile uğraşanlar, fikri ve bedeni amortisman karşılığı olmak üzere hasılatlarının yüzde 10'una kadar götürü gider yazabilecek.
-Ücretler üzerinden stopaj uygulamasına devam edilirken, isteğe bağlı olarak ücretlilere de ayrıca yıllık beyanname verme hakkı tanınacak. Böylece beyanname üzerinden yapılacak indirimlere imkan sağlanacak.
Özel gider indirimi kaldırılacak ve sadece ücretlere mahsus bazı indirimler, beyan şartıyla devreye girecek. Bu çerçevede özel indirim ile aile ve çocuk indirimi uygulamaya konulacak.
-Tüm mükellefler için de asgari geçim indirimi planlanıyor.
-Kira gelirlerinin vergilendirilmesinde götürü gider oranı en az yüzde 30 olacak.
-Çalışma kazançları (ücretler ve girişim kazançları) artan oranlı vergilenecek. En az geçim indirimi dikkate alındığında, yeni bir bir tarife seçeneği de araştırılıyor.
Sermaye kazancı olarak vergilendirilecek gelirlerin kesinti yoluyla vergilenmesi halinde (temettü kazançları hariç) kesinti yoluyla yapılan tek oranlı vergileme ile yetinilecek. Sermaye kazançlarında beyanname verilmesi, ancak kesinti yolu ile vergilenmeyen alacak faizi, konut kira gelirleri ve temettü gelirlerinde söz konusu olacak. Bu kapsama dahil olacak sermaye gelirleri için yüzde 10 ve yüzde 15'lik tek oran üzerinde duruluyor.