Teknolojinin neredeyse dünya üzerindeki bütün iş modellerinde dönüşüm ve değişimlere yol açacak potansiyele sahip olduğu bilinmekte. Kripto para kavramının hayatımıza girmesiyle değişen ödeme biçimleri, onun korunmasını da önemli bir gereklilik haline getirir. Blockchain de tam olarak bu eksikliğin kapatılmasını sağlayan sistem olarak ortaya çıkar. Sadece kripto para için değil, başka diğer sistemlerde de aktif bir şekilde kullanılan blockchain, geleceğin vazgeçilemeyecek teknolojik gelişmelerinden biri olması blockchain nedir ve neden önemlidir sorularının cevabıdır.
Blockchainin temeli, kriptografi uzmanı olan Scott Stornetta ve Stuart Haber tarafından 1990’lı yılların başlarında yapılan çalışmalar ile atılmıştır. Türkçeye Blok Zinciri/Blokzinciri olarak geçmiştir. Ralph Merkle tarafından 1970’li yıllarda “Hash Ağacı” patentlenen konseptten yola çıkan Scott ve Stuart, günümüzdeki modern blokzincir konseptine yaklaşmış olsalar da bu çalışmalarını kavramsallaştırmamışlardır. Bu nedenden dolayı bazı kişiler için blokzincir teknolojisinin Satoshi Nakamoto yerine Scott ve Stuart’tır. Bugün kullandığımız blokzincirin eş anlamlısının ortaya çıkışı, takvimler 31 Ekim 2008’i gösterdiğinde duyurulan Bitcoin ile aynıdır. Yani blokzinciri, Bitcoin ile hayatımıza girmiştir.
Blokchain veya blokzinciri, hiçbir otorite ya da merkeze ihtiyaç bulunmadan verilerin dağıtık ağ üzerinde saklandığı kayıt teknolojisidir. Peki blockchain nasıl kullanılır sorusunun yanıtı nedir? Hemen açıklayalım; dijital kayıt defteri şeklinde çalışır. Bu kayıt defteri geleneksel veri tabanları gibi değildir çünkü işlemler ardı sıra listelenir. Her blok, kendisinden önceki bloğun şifrelenmiş özet kodunu ve kendi işlem bilgilerine sahiptir. Şifrelenmiş özet koda “Hash” denir. Her blok kendisinden önceki bloğun bilgilerine sahip olduğu için kendisine yapılacak olan değişiklik bütün sistemdeki bütün blokların değişimine sebep olur. Bu da güvenlik açısından verilerin değiştirip değiştirilmediğinin emin olunmasını sağlar.
Dağıtık ağ ise birbirleriyle iletişim halindeki bilgisayarlar üzerinde aynı veri kaydının saklanabilmesini sağlayan sistemdir. Buna Dağıtık Kayıt Defteri (Distributed Ledger) denir. Bu sistem, sistemin içerisindeki herhangi bir bilgisayarda arıza yaşanması durumunda o bilgisayara sisteme bağlı diğer bilgisayarlardan veri sağlayıp işin aksamamasını sağlar. Görüldüğü üzere blockchain kullanımı hem güvenlik hem de işin aksamaması için önem arz etmektedir.
Blockchain sisteminin içerisindeki blokların içindeki her kayıt yukarıda anlatıldığı üzere bir çıkış olarak hash oluşturur. Kayıtların sonuna koyulan herhangi bir rakam sonucu hashin sonunda otomatik olarak iki adet 0 yazılmasını sağlar. Bu da kayıtların bilgisayar ve insanlar tarafından bulunmasını zorlaştırarak, sistemin daha güvenli hale getirilmesine yardımcı olur.
Sistem peşi sıra kayıt tutmaya devam eder fakat bu kayıtlar sonsuza kadar uzanmaz. Sistemde kaydedilen 5000 adet işlem, tek sayfalık tek sayfalık hesap tablosuna dönüştürülür. Bu dönüştürülen hesap tablosu dünya üzerindeki bilgisayarlara gönderiliyor. Buradaki her bilgisayara “Node” yani düğüm denir. Blockchain’de olası bir girdi değişikliği ile karşı karşıya kalındığında, bütün nodelardaki asıl hash ile kontrol sağlanır. Bazı nodeların geçerli, bazılarının ise dolandırıcılık olduğu tespit edilebilir. Bu durumda ise bilgisayarlar arasında elektronik oylama yapılır ve çoğunluğa göre değişiklik sağlanır veya sağlanmaz.
Cüzdan, harf ve rakamlardan oluşan uzun dizelere verilen addır. Cüzdana şu şekilde örnek verilebilir; 23a938475618e8375638291c300e136f22673b74. Blockchain içinde çeşitli bloklarda bu adres (yazılan rakam ve sayılar) işlem yaptığında görülür. Kimin kiminle hangi işlemi yaptığı belli olmaz sadece cüzdanın numarası görünür.
Eğer siz bir işlem gerçekleştirmek istiyorsanız bir adrese (cüzdana) ve özel bir anahtara sahip olmanız gerekmektedir. Rastgele rakamlardan oluşan bir dizi olan özel anahtarın, adrese göre gizli tutulması gerekmektedir. Bir mesaj gönderildiği zaman blockchain ağında yayınlanır. Düğümler işlemin doğruluğunu sağlamak için çalışır. Onaylandığı takdirde işlem bir blok’a kaydedilir. O andan itibaren de blockchain sistem çalışma prensibinden dolayı hiçbir bilgi değiştirilemez.
Blockchain hayatın neredeyse her alanında kullanılmaktadır. Bu alanlar şu şekilde örneklendirilebilir;
Blockchain, dünya geneline yayılmış düğümlere sahip olduğundan tüm ağ tek bir yerden ele geçirilemeyeceği için bugünkü teknoloji ile imkansıza yakındır.
Blockchain hesap silme konusunu açıklığa kavuşturalım. Hesabınızı silmek için yapmanız gerekenler sırasıyla şunlardır;
Blockchain ve kripto para teknolojisi en güncel yatırım fırsatlarının arasında yerini almıştır. Bunun sebebi ise 2017 yılında blockchain fiyatının ikinci kez 5000 rekoruna ulaşmasıdır. Her geçen gün yönetim kurumları ve halkın, blockchain yatırım avantajlarını keşfetmektedir. Sektörlerinde dünya lideri sayılan Google ve IBM de blockchain teknolojisine yatırım yapan şirketler arasında yer alıyor.