Gelmiş geçmiş nasıl yazılır? Gelmiş geçmiş ayrı mı yazılır birleşik mi yazılır, TDK'ye göre doğru yazılışı nedir?

Dünyanın en zengin kelime hazinesine sahip olan dillerinden biri de Türkçedir. Farklı ülkelere ait dillerden birçok kelimeyi dağarcığına katan, bir kelimenin birden fazla eş anlamlı karşılığı bulunan, birden fazla kelimenin bir araya gelmesi ile yeni türde kelimeler üreten dilimizin zengin olmasının birçok nedeni vardır. Yazım yanlışları da en çok bu tür kelimelerin yazımında yapılır çünkü bu kelimelerin ayrı ya da bitişik yazılmaları farklı durumlara göre değişkenlik gösterebilir.

Türkçede özellikle bazı kelimelerin hem telaffuzlarında hem de yazımlarında sık olarak hataya düşülür. Hataların önüne geçebilmek için bazı kurallar geliştirilmiştir. Bu kurallara uyulmadığı her durumda yazım hatası yapılmış olur. Bir kelimenin birden fazla anlama gelmesi, birkaç kelimenin bir araya gelerek yeni anlamlara karşılık gelen ve birleşik türde kelimeler üretmesi ya da yabancı kökenli sözcüklerin zamanla Türkçeleşmesi gibi birçok neden yazım hatasına düşülmesine sebep olarak görülebilir.

Reklam
Reklam

Gelmiş geçmiş nasıl yazılır?

Türk Dil Kurumu (TDK) gelmiş geçmiş sıfatı için tek bir tanım yapmıştır. Kurumun resmi sitesindeki Türkçe Sözlükte yer alan bu tanıma göre bu sıfat bugüne kadar gelmiş olan anlamında kullanılır. Gelmiş geçmiş TDK’de da yazıldığı gibi ayrı olarak yazılmalıdır. Çok eskilerden bu günlere ya da bu zamandan çok eskilere dayanan zaman dilimleri için de kullanılabilen gelmiş geçmiş ifadesi, şimdiye kadar gelmiş olan durumlar, kişiler ya da olaylar için kullanılır.

Gelmiş geçmiş ayrı mı yazılır?

Halk arasındaki günlük konuşma dilinde çok sık kullanılan gelmiş geçmiş yazımında en sık hata yapılan ifadeler arasında yer alır. Hataya düşülmesinin nedeni birden fazla kelimelerin bir araya gelmesi ile oluşturulan birleşik kelimelerin bazı durumlarda ayrı bazı durumlarda bitişik yazılması durumudur. Türk dilinde birleşik türde kelimelerin ayrı yazılması için bazı durumların gerçekleşmesi gerekir. Örnek olarak bir araya gelen kelimelerden ikincisi ya da ikisi de anlam veya ses değişikliğine uğramamış olması durumunda o kelime ayrı yazılmalıdır. Gelmiş geçmiş ifadesi de bu kurala uygun görülmüştür.

Reklam
Reklam

Gelmiş geçmiş bitişik mi yazılır?

Gelmiş geçmiş doğru yazılışı ayrı olarak kabul edildiği için bitişik olarak yazılması yazım hatasıdır. Türk Dil Kurumunun resmi internet sayfasında da bu ifade ayrı olarak yazılmıştır. Birleşik türde kelimelerin bitişik yazıldığı durumlardan bazıları şunlardır:

  • Bir araya gelen kelimelerin her biri ya da ikincisi anlam ya da ses değişimine uğramış olmalıdır.
  • İki veya daha çok kelimeden oluşan bir şehir, ilçe ya da semt vb ismi olmalıdır.
  • Kişi isimlerinden oluşmuş bir mahalle, cadde, sokak vb ismi olmalıdır.
  • Sonuna kızı ya da oğlu ifadesi getirilen sözcükler.
  • Renk, hayvan, bitki, hastalık isimleri.
Anahtar Kelimeler: