Genç Mimarlar Nuruosmaniye Camii'ni Inceledi

Teknik Elemanlar Derneği (TEKDER) İstanbul Şube Başkanlığı tarafından düzenlenen programla, üniversitelerin mimarlık ve inşaat mühendisliği bölümlerinde okuyan öğrenciler, Nuruosmaniye Camii’nde yapılan restorasyon çalışmalarını yerinde inceledi. Restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkan su terazisi, Osmanlı’nın ne denli ileri görüşlü olduğunu gözler önüne serdi. Caminin altına inşa edilen su terazisi, bölgenin yar altı ve yüzeysel sularını toplayarak, zemindeki olası bozulmaları engelliyor ve zeminin doygunlaşarak zayıf bir zemine dönüşmesini önlüyor. Bu yöntemle, 1748-1755 yılları arasında yapılan Nuruosmaniye Cami’nin uzun yıllar ayakta kalması sağlanıyor.

TEKDER İstanbul Şube Başkanlığı tarafından sürdürülen teknik geziler, tarihe sahip çıkma yolunda önemli bir etken oluşturuyor. Teknik gezilerde, İstanbul’un önemli mekanları incelenerek gerekli analizler yapılıyor ve restorasyon çalışmaları ele alınıyor. TEKDER tarafından organize edilen teknik gezilere mimarlık, mühendislik ve teknikerlik alanlarından çok sayıda mezun ve öğrenci katılıyor. Bu geziler öğrencilere, teoride öğrendikleri bilgileri, yerinde görme ve inceleme fırsatı sunuyor. Tarihi bir mekanın mimarisi hakkında da bilgi sahibi olan öğrenciler, restorasyon çalışmalarının nasıl olması gerektiğini öğreniyor.

Düzenli olarak devam eden teknik geziler kapsamında bu haftaki inceleme noktası, Nuruosmaniye Camii oldu. İstanbul’da inşa edilen ilk barok özellikli cami Nuruosmaniye’deki restorasyon çalışmaları yerinde incelendi. İstanbul Teknik Üniversitesi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi ve İstanbul Arel Üniversitesi’nde mimarlık ve inşaat mühendisliği eğitimi alan lisans öğrencileri ile sektörden profesyonellerin katıldığı teknik gezi, oldukça verimli geçti. Teknik gezi, Vakıflar Bölge Sorumlusu Dr. Mimar Olcay Aydemir ve yüklenici Şantiye Şefi Ozan Kılıç rehberliğinde gerçekleştirildi.

'CAMİ ALTINDA SU TERAZİSİ'

Gezi ilk olarak, ofis sunumuyla başladı. Sonrasında camide yapılan incelemeler ve atölyede yerinde uygulamalarla devam etti. Nuruosmaniye Camii’nin tüm kısımlarında detaylı bir inceleme yapan katılımcılar, restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkan bir özelliği de öğrendiler. Çalışmalar sırasında, Nuruosmaniye Camii’nin altında büyük bir 'Su Dengeleme Yapısı' yani su terazisi ortaya çıkarıldı. Caminin altında bulunan su terazisi, bölgenin yar altı ve yüzeysel sularını topluyor, böylece bölgede diğer yapıların altında su birikmesi önlendiğinde bölgenin su dengesi de kontrol altına alınmış oluyordu. Burada Osmanlı’nın çok önemli bir şehircilik anlayışına sahip olduğu ortaya çıkıyor. Nuruosmaniye altındaki sarnıçlardaki su, borularla Eminönü Yeni Camii yakınındaki kuyuya kadar taşınıyor.

Geziye katılanlar, restorasyon çalışmalarında nasıl bir emek harcandığına da şahit oldu. Cami içerisindeki eserle, büyük bir özenle, bisturi ile iğne oyası yapar gibi temizleniyor ve ortaya çıkarılıyor. Ayrıca Nuruosmaniye Cami’nin diğer bir özelliği de günümüzde kullanılan radye temel uygulamasının, 258 yıl önce burada uygulanmış olması. Bina için kazıklı radye temel sistemi kullanılmış, ayrıca zeminde deprem sırasında binanın zeminden ayrı çalışması için grovak dolgu ile elastik bir bölge oluşturulmuş. Bu da katılımcılara anlatılarak bilgi sahibi olmaları sağlandı. Osmanlı mimarisinin gelişmiş olduğunu bu uygulamadan da açıkça ortaya çıkıyor.

Caminin altında yer alan 8 metre yüksekliğindeki bodrum-galeri, çevredeki inşaatların molozlarıyla kapanmış vaziyette bulundu. Restorasyon çalışmaları sırasında ortaya çıkarılan bu durum, çalışanlar tarafından temizlenmeye çalışılıyor. Kazma kürek yardımıyla temizlenen bodrumdaki molozlar, el arabalarıyla taşınıyor. Restorasyon çalışmaları tamamlandığında, Nuruosmaniye Camii’ndeki bu durum da ortadan kalkmış olacak. Ayrıca bodrum temizlenerek, caminin hava alması sağlanacak, rutubet dışarı atılacak ve ömrü daha da uzayacak.