Sigara, nargile, puro ve pipo… Çoğu zaman bir gençlik hevesi olarak başlayan ve ileride neden olacağı sağlık sorunları göz ardı edilen zehirli maddeler… Ülkemizde 100 bin, dünya genelinde ise tütün kullanımına bağlı hastalıklar nedeniyle yılda 6 milyon kişi hayatını kaybediyor. Türkiye’deki ölümlerin yüzde 23’ü tütüne bağlı hastalıklar nedeniyle gerçekleşiyor. Ülkemizde 16 milyon, dünyada ise 1,2 milyar kişi tütün kullanıyor. Rakamlar son derece korkutucu… Acıbadem Bakırköy Hastanesi Göğüs Hastalıkları Uzmanı Dr. Süha Alzafer, önlenilebilir en önemli sağlık sorunlarından biri olan tütün kullanımının zararları ve çarpıcı gerçeklerle ilgili bilgi veriyor.
Tütünle mücadelede 4. sıradayız
Tüm bu yüksek rakamların yanı sıra özellikle ülkemizde son yıllarda sevindirici bazı gelişmeler de yaşanıyor. Tütünle mücadele kapsamında yapılan hizmetler sonucunda, 15 yaş üzeri nüfusun sigara içme oranı 2006 yılında yüzde 33,4’ken bu oran 2012 yılında yüzde 27,1’e geriledi. 2008 yılında yaklaşık 2 milyon 200 bin kişi sigarayı bıraktı. Kapalı alanlarda sigara dumanına pasif maruziyet yüzde 60 ve yasak olmamasına rağmen evlerde sigara içenlerin oranı yüzde 35 azaldı. Tütünle mücadelede Dünya Sağlık Örgütü’nün belirlediği kriterlere göre ülkemiz dünyada başarılı ilk 4 ülke arasında yer alıyor.
SİGARANIN SAĞLIĞA ZARARI SONSUZ
1- Sigara cildin sağlıklı görünümünü bozuyor, soluk ve sağlıksız görünmeye neden oluyor.
2- Sigara içenlerde dişler beyazlığını kaybediyor ve sararıyor. Dişeti hastalıklarının ortaya çıkmasına neden oluyor ve var olan dişeti hastalıklarının daha da kötüleşmesine yol açıyor.
3- Sigara tat ve koku alma duyusunu azaltıyor. Dudak ve ağız içi kanser görülme sıklığını arttırıyor.
4- Sigara içen kişiler çevrelerine kötü bir koku yayıyor. Bu koku özellikle sigara içmeyen kişiler için çok rahatsız edici.
5- Gırtlak ve nefes borusunda iltihaplanma, ses tellerinin yapısının bozulması, seste kalınlaşma ve gırtlak kanserine yol açıyor.
6- Kalp ve damarların görmüş olduğu zarar ve tahribattan dolayı kalp krizi, damar tıkanıklığı, tansiyon yükselmesi gibi sakıncalar ortaya çıkıyor.
7- Beyinde felç, ileri yaşta bunama ve Alzheimer riski artıyor. Her nefeste yaklaşık 50 bin hücrenin ölümüne sebep oluyor.
8- Gözlerde katarakt ve ileri yaşta körlük meydana geliyor.
9-Akciğerlerde kansere yakalanma, bronşit ve amfizem gibi rahatsızlıklar meydana geliyor. Bunlar arasında özellikle KOAH hastalığının ana nedeni.
10- Mide ve yemek borusunda kanama, ülser ve kanser oluşumunu arttırıyor.
11- Pankreas kanseri riski artıyor.
12- Kısırlık, çocuk düşürme, sakat ve erken doğum, düşük tartılı doğum, erken menopoz, rahim ağzı kanseri gibi tehlikeler oluşturuyor.
13- İktidarsızlık, ereksiyonda azalma, döllenme yetersizliği ve kalıtımsal bozukluklara zemin hazırlıyor.
14- Mesane kanserine neden oluyor.
15- Ellerde, parmaklarda sararma, tırnaklarda, zayıflama görülüyor.
16- Kemik erimesine sebep oluyor.
17- Kol ve bacak damarlarında tıkanıklıklar oluşturuyor.
18-Kılcal damarlar, el ve ayaklardan başlayarak, kol ve bacaklara kadar tıkanıp bu organların kesilmesine kadar varan Burger hastalığı gibi sorunların oluşmasına neden oluyor.
19- Vücutta, yorgunluk, uykusuzluk, ruhsal gerilim, stres, performans düşüklüğü, reflekslerde azalmaya neden oluyor.
20- Sigara içenlerde solunum yolu enfeksiyonları daha sık görülüyor ve iyileşmesi daha uzun zaman alıyor. Sigara ilaçların etkisini azaltabiliyor.
SİGARA VE NARGİLEYLE İLGİLİ ÇARPICI GERÇEKLER
1 nargile 5 paket sigarayla eşdeğer
Son yıllarda özellikle gençler arasında trend haline gelen nargile de en az sigara kadar zararlı. İçerisindeki ağır metaller nedeniyle 1 nargile belki de 4-5 paket sigarayla eşdeğer zarara yol açabiliyor. Nargilenin bu kadar zararlı olmasının nedeni içerdiği nikel, kobalt ve kurşun oranının sigaradan çok daha yüksek olması. Nargile içilen mekanların giderek yaygınlaşması ve aromalılarının tüketilmesi, özellikle gençler arasında nargilenin daha sosyal ve zararsız bir tütün ürünü olduğu yönünde yanlış bir kanaat uyanmasına neden oluyor. Ayrıca nargile cafelerde umuma açık bir şekilde kullanılan ve yeterince dezenfekte edilmeyen nargileler aracılığı ile verem başta olmak üzere birçok enfeksiyonel hastalık kişiden kişiye bulaşabiliyor.
Sigaranın bağımlılık yapma gücü kokainin 5 katı
Sigarayı bırakabilmenin ilk ve en önemli koşulu, öncelikle bunu istemek ve bu konuda karar almak. Çünkü sigara hem fiziksel hem de psikolojik bağımlılık yapıyor. Öyle ki sigaranın bağımlılık yapma gücü kokainden 5 kat daha yüksek. Tablet halinde bir takım ilaçlar, nikotin sakızları, nikotin bantları ve akupunktur sigarayı bıraktırma yöntemleri arasında yer alıyor. Ama sonuca ulaşmayı sağlayan en önemli faktör bunu gerçekten istemekten geçiyor. Dünya Sağlık örgütü 1 ay boyunca günde sadece 1 adet sigara içen bir kişiyi bile bağımlı olarak kabul ediyor.
10 yıl sonra bile olsa 1 tanesi yetiyor
Sigara kullananlarda beyinde oluşan nikotin reseptörleri ömür boyu varlıklarını sürdürüyor. Bu nedenle sigarayı bırakmış olan bir kişi 10 yıl sonra bile 1 adet sigara içtiğinde nikotin reseptörleri uyanıyor ve ertesi gün 1-1,5 pakete geçebiliyor. Bu nedenle sigarayı bırakmış olanların ne olursa olsun, o 1 adet sigarayı içmemeleri gerekiyor.
Yanında içmeseniz de zararları bebeğinize geçiyor
Sigara içilen ortamda bulunan pasif içiciler en az aktif içiciler kadar zarar görüyor. Ancak yapılan son araştırmalar gösteriyor ki, sigaranın zararları etkileri kişinin üzerine siniyor ve onunla beraber dolaşıyor. Örneğin, anne bebeğini salonda bırakıyor, balkona çıkıyor. 1 adet sigara içip tekrar salona giriyor. Bebeğini kucağına alıp öpüp, koklayıp seviyor. 1 saat sonra bebeğin idrarı tahlil edilince sigarayla ilgili atıklar saptanıyor. Yani annenin teninden, nefesinden sigaranın toksinleri bebeğe geçiyor.