George Orwell’ın eserlerinin 70 yıllık telif süresi sona erdi

İngiliz yazar ve gazeteci George Orwell’in eserlerinin 70 yıllık telif hakkı 1 Ocak 2021 tarihiyle sona erdi. 21 Ocak 1950 tarihinde hayatının kaybeden ünlü edebiyatçının eserlerinin telif süresi bitti. Yayınevleri adeta harekete geçti. Türkiye’de ve dünyada birçok yayınevi Orwell’in kitaplarını varislerine telif ödemeden ilk kez basabilmek için kolları sıvadı.

Hayvan Çiftliği, 1984 gibi kült kitapların yazarı İngiliz romancı George Orwell’ın eserlerinin 70 yıl süreli telif hakkı, 1 Ocak 2021’de son buldu. Dünyada ve Türkiye’de yayınevleri, yazarın varislerine telif bedeli ödemeden yayınlayabilecek. Bu kapsamda Orwell’ın eserlerinin beyaz perdeye ve diğer sahne sanatlarına uyarlanması da mümkün olacak.

47 YILLIK YAŞAMINA BİRÇOK ESER SIĞDIRDI

Hayvan Çiftliği ve 1984 gibi iki kült romanın yazarı Orwell, 25 Haziran 1903'te Hindistan'ın Bengal eyaletinin Montihari kentinde bir İngiliz sömürge memurunun oğlu olarak doğdu. Ailesiyle birlikte İngiltere'ye döndükten sonra, öğrenimini Eton College'de tamamladı. Gerçek adı Eric Arthur olan Orwell, burslu olarak okuduğu Eton Koleji’nden mezun olduktan sonra İngiliz sömürgesi olan Burma’da yaşamaya başladı.1922-1927 yılları arasında Hindistan İmparatorluk Polisi olarak görev yaptı.

Reklam
Reklam

İmparatorluğun gerçek yüzünü gördüğü için görevinden istifa eden Orwell 1927 yılında yazar olmaya karar verdi. 1928'de yazarlıkta istediğini bulamadı ve bir dizi farklı işle uğraşmak zorunda kaldığı yere, Paris'e taşındı.Bu tecrübelerini 1933 yılında yayımladığı "Paris ve Londra'da Beş Parasız" isimli kitabında yayımlayan yazar, bu kitaptan kısa bir süre önce George Orwell adını aldı. Bu kitabı 1934 yılında yayımladığı Burma Günleri isimli romanı takip etti.

1920'lerin sonunda kendisini bir anarşist olarak gören yazar, 30'ların başında ise kendisini sosyalist olarak tanımladı. 1936'da İngiltere'nin kuzeyindeki işsiz madenciler arasındaki yoksulluğu yazmak üzere görevlendirildi ve bunun sonucunda "Wigan İskelesi Yolu" (1937) isimli kitabı ortaya çıktı.

Papazın Kızı (1935), Aspidistra (1936), Boğulmamak İçin (1939) isimli kitapları da yayımlayan Orwell'ın bazı şiirleri de çeşitli dergilerde yayımlandı. Eserleri çok sayıda dile çevrildi; dünya genelinde sık sık çok satanlar listesinde yer aldı. Orwell, 21 Ocak 1950'de tüberküloz sebebiyle hayatını kaybetti.

Reklam
Reklam

GEORGE ORWELL’IN ESERLERİ

  • Paris ve Londra'da Beş Parasız (1933)
  • Burma Günleri (1934)
  • Papazın Kızı (1935)
  • Zambak Solmasın (1936)
  • Wigan İskelesi Yolu (1937)
  • Katalonya'ya Selam (1938)
  • Daralma (1939)
  • Hayvan Çiftliği (Bir Peri Masalı) (1945)
  • Neden Yazıyorum (1946)
  • Bin Dokuz Yüz Seksen Dört (1949)
  • Faşizm Kehanetleri (1930-1950)
  • Kitaplar ve Sigaralar (1938)
  • Katalonya'ya Selam(1938)

TELİF HAKKI NE ZAMAN SON BULUYOR?

Telif hakkının son bulması 1886 tarihli Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesi'ne (Bern Konvansiyonu) dayanıyor. Türkiye’de 168 ülke ile birlikte bu sözleşmenin taraf ülkelerinden bir tanesi olarak biliniyor.

Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nda yer alan ilgili maddede de şu ifadeler yer alıyor:

Reklam
Reklam

"Koruma süresi eser sahibinin yaşadığı müddetçe ve ölümünden itibaren 70 yıl devam eder. Bu süre, eser sahibinin birden fazla olması durumunda, hayatta kalan son eser sahibinin ölümünden itibaren yetmiş yıl geçmesiyle son bulur."

ABD, İngiltere, Türkiye, İtalya ve Fransa gibi ülkelerde telif hakkının son bulması için sanatçının ölümü üzerinden 70 yılın geçmesi gerekirken, bu süre Kanada ve Çin gibi bazı ülkelerde 50 yıl.

Anahtar Kelimeler: