Solunum sisteminde meydana gelen işlev bozuklukları birçok sebepten kaynaklanmaktadır. Hangi hastalıklarda hangi hekime başvurmalıyız bazen karıştırılmaktadır. Göğüs hastalıkları nelere bakar? İlgili bölümün uyguladığı testler nelerdir? Gibi aklınıza gelebilecek bir çok soruyu yazımızda bulabilirsiniz.
Göğüs hastalıkları, akciğer ve solunum sistemi ile ilgilenen ana bilim dalıdır. Solunum sistemine ait bazı hastalarda hırıltılı solunum, horlama, öksürük, balgam, göğüs ağrısı, kilo kaybı, halsizlik, iştahsızlık, gece terlemesi ve ateş gibi şikayetler oluşur. Bu şikayetler sonucu bazı test uygulamaları ile göğüs hastalıkları teşhisi gerekmektedir. Solunum yolu hastalıkları için geliştirilen bazı cihazlar ile tüberküloz, lenfoma, sarkoidoz ve akciğer kanseri gibi göğüs hastalıklarının tanısı konulabilmektedir. Bu göğüs hastalıkları neler? Aşağıda verilmiştir;
· Pnomotoraks (akciğerin sönmesi)
· Pulmoner E Sarkoidoz (doku ve organ tutan bir hastalık)
· Sigara bağımlılığı, sigaraya bağlı hastalıklar
· Emboli (akciğer embolisi)
· Obstrüktif akciğer hastalıkları (astım, KOAH, bronşektazi)
· Kronik öksürükler
· Pnömoni (zatürre)
· Plörezi (akciğer zarında sıvı birikmesi)
· Akciğer kanseri
· Akciğer dokusunu bozan hastalıklar: interstisyel akciğer hastalıkları, sarkoidoz vb.
· Uyku apnesi
Göğüs hastalıklarında, göğüs kafesine ait ve doğumsal deformasyonlar sonucu hava yollarında yaşanan zorluklar ile akciğer cerrahi tedavi gerektirir. Göğüs hastalıkları uzmanlarının baktığı hastalıklar aşağıdaki gibidir;
– Akciğer kanseri
– Akciğer tümörleri
– Büyük travmalar
– Plevral hastalıklar (pnömotoraks, enfeksiyonlar ve plevral efüzyonlar dahil)
– Mediastinal tümörler ve hastalıklar
– Amfizem için akciğer hacim küçültme ameliyatı
– Hiperhidroz için sempatektomi (aşırı terleme)
– Yemek borusu kanseri
– İyi huylu özofagus hastalıkları ( iyi huylu tümörler ve darlıklar dahil)
– Özofagus rekonstrüksiyonu
– Gastroözofageal reflü
– Göğüs duvarı tümörleri
– Diyafram felci için plikasyon
– Hava yolu daralması için trakeal rezeksiyon veya stent yerleştirilmesi
Göğüs hastalıkları uzmanlarına göre, ciddi veya kronik solunum sıkıntıları yaşayan hastalar, solunum yolu enfeksiyonlarıyla hafif ve kısa sürede başa çıkılsa bile önce genel bir akciğer taraması ve kan testi yapılması gerekir. Akciğer solunum yolları üzerinde yapılan test ve tarama yöntemleri ile bazı bulgulara rastlanarak hastalığın tanısı konulur. Göğüs hastalıkları uzmanları, akciğer ile ilgili bir tanı koyabilmek için bazı muayene ve testler yapar. Bunlar aşağıdaki gibidir;
· Pulmoner fonksiyon testi
· Nabız oksimetre testi
· Göğüs Floroskopi
· CT tarama
· Transplantasyon
· Torasentez
· Göğüs Ultrasonu
· Bronkoskopi
· Uyku Çalışması
· Lobektomi
· Plevral Biyopsi
Kronik akciğer hastalıklarını teşhis etmek için spirometri, kan tahlilleri, göğüs röntgeni, BT taramaları vb. testler bulunmaktadır. Göğüs hastalıkları uzmanları, soğuk algınlığı ve solunum yolu enfeksiyonlarına çözüm bulmak için karmaşık hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve yönetmek için bir göğüs hastalıklarının muayene ve testten geçmesi gerektiğini önerir. Bazı tedavi yöntemleri için bu testlerin tekrarlanması istenebilir. Akciğer hastalıklarının türüne göre farklı tedavi yöntemleri uygulanmaktadır. Bunlar;
· Astım ve alerji: Nefes darlığı olarak adlandırılan astım hastalığı, solunum yollarında mikrop içermeyen iltihabi bir hastalıktır. Astım hastalığı; alerjenler, soğuk hava, sigara dumanı gibi uyaranlara karşı tepki gösterir. Solunum yollarında aşırı bir tepki olarak ortaya çıkar ve kasılmalar il meydana gelir. Nefes darlığı, öksürük, balgam çıkarma gibi durumlara sebep olur. Kan deri testleri, akciğer grafisi, solunum temas alerji testleri vb. gibi testler uygulanır.
· Kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) : KOAH, özellikle sigara içenlerde, daha nadir olarak da genetik, mesleksel ya da çevresel nedenlerle görülebilir. Bu hastalığın tedavisinde sigara bıraktırma, akciğer grafisi, solunum fonksiyon testleri gibi testler uygulanır.
· Sigara bıraktırma: Sigara; kronik bronşit, akciğer kanseri gibi solunum yolu hastalıkları bunun yanı sıra mide ülseri, mesane, meme, gırtlak ve dudak kanserine; kalp hastalıklarından damar tıkanıklıklarına kadar pek çok hastalığa sebep olmaktadır.
· Solunum yolu hastalıkları: Üst solunum yolu hastalıkları; zatürre, akciğer zarı iltihabı, verem hastalığı bunun yanı sıra havayollarında kalıcı genişleme ile karakterli bronşektazi; akciğer damarlarında pıhtı meydana gelmesi; pnömotoraks (akciğerde hava kaçağı); iyi ve kötü huylu tümörler, uykuda solunum bozuklukları ve mesleksel akciğer hastalıkları vb. bunları içine alır.
Genel olarak; spirometrik testler, reversibilite testi, akım volüm eğrisi, difüzyon kapasitesi, akciğer volümleri, egzersiz testi ve maksimum oksijen tüketimi, bronş provokasyon testi, arter kan gazı ölçümleri, alerji deri testi geniş kapsamlı olarak farklı test türleri uygulanmaktadır.
Göğüs hastalıkları ile akciğer fonksiyonlarında oluşan bazı işlev bozukluklar farklı sonuçlar doğurabilmektedir. Bu sonuçlar ile solunum sisteminde bazı belirtiler meydana gelmektedir. Göğüs hastalıkları belirtileri aşağıdaki gibidir;
· Solunumda hırıltı olması
· Horlama,
· Öksürük
· Balgam oluşması
· Öksürükle ağızdan kan gelmesi
· Göğüs ağrısı
· Sırt ve omuz ağrısı
· Kilo kaybı yaşanması
· Halsizlik
· İştahsızlık
· Gece uykuda terleme
· Ateşlenme