Kurt üzümü olarak da bilinen goji meyvesi, Asya’ya özgü olmasına rağmen son yıllarda birçok ülkede popüler oldu. Kırmızı-turuncu meyveler içeren goji, çeşitli yemeklerde, salatalarda ve tatlılarda yer bulabilir. Bununla birlikte goji berry tek başına da tüketilebilir. Süper gıdalardan biri olan bu özel meyve, Çin, Japon, Kore ve Vietnam gibi ülkelerde alternatif tıpta da önemli bir yere sahip. Ülkemizde ise çeşitli hibe desteklerinin verilmesiyle beraber, goji berry yetiştiriciliği daha da yaygın olmaya başladı.
Goji bitkisi, normal durumlarda 4-5 metre yüksekliğe ulaşabilmesine rağmen, biraz dikenli, yaprak döken odunsu bir çalı görünümünde. Bu bitkiler 1 ila 2 cm çapında parlak turuncu-kırmızı meyveler oluşturur. Her bir meyvedeki tohum miktarı, meyvenin boyutuna göre değişir. Genelde bir dalda 60’a yakın meyve bulunabilir. Goji meyveleri iç mekanlarda, saksılarda, kaplarda ve seralarda da yetiştirilebilir. Goji berry meyvelerinin ticari olarak yetiştirilmesi, ideal bahçecilik uygulamaları söz konusu olduğunda yüksek kar miktarı sunabilir.
Goji meyveleri hem sıcak yaz aylarına hem de soğuk kış şartlarına dayanabilir. Fakat bu tür bitkiler çok fazla su sevmez. Aşırı yağmur alan bir şehirde yaşıyorsanız, goji bitkinizi iç mekanda tutabilirsiniz. Çoğu bitkide olduğu gibi goji berry de güneş ışığından yeterince faydalanmak ister. Bu nedenle bitkileri güneş alan bir yere ekmelisiniz. İç mekanda bol güneş ışığı alan bir yer bulamazsanız, bitkinizi her gün en az iki saat kadar açık alanda tutmaya özen göstermelisiniz. Bu durum, bitkinizin maksimum sayıda meyve vermesine katkıda bulunur. Goji berry optimum büyüme ve verim için, günde ortalama 6-8 saat kadar güneş ışığına ihtiyaç duyar.
Goji berry bitkileri, 6.5 ila 7.0 ph aralığında organik madde bakımından zengin olan pek çok toprak çeşidinde büyüyebilir. Tuzlu topraklardan kaçınmanız gerektiğini de unutmamalısınız. Çünkü bu bitki tuzlu toprağı hiç sevmez. Bitkinizden iyi bir verim elde etmek için iyi drene edilmiş hafif kumlu toprağa ekim yapabilirsiniz. Ticari olarak goji berry yetiştirmeyi düşünüyorsanız, toprak testi yaptırabilir ve topraktaki herhangi bir mikro besin eksikliğinin olup olmadığını kontrol ettirebilirsiniz.
Goji meyvelerinin çoğaltılması, yaz aylarındaki yumuşak kesim ve kış aylarındaki sert kesimler ile mümkün olabilir. Goji berry budama olarak da bilinen yumuşak kesim, goji meyvelerinin toplanması anlamına gelir. Sert kesim ise bitkinin sertleşen kısımlarının temizlenmesi işlemine denir.
Yaz veya ilkbahar ayları, goji berry dikimi için ideal zamanlar. Plantasyon için ayrılan alanı iyi bir şekilde hazırlanmalısınız. Tarla üzerine fosfat ve potasyum içeren standart ve ayrıştırılmış gübreler dağıtmalısınız. Bu işlemden sonra tarla iyice sürülmeli ve dikimden bir ay önce 35 cm derinlik elde edilmeli.
Dikimden önce tarla düzenlenmeli ve işaretlenmeli. Bitkileri sıralar halinde 2 metre ile 2,5 metre arasında dikebilirsiniz. Daha küçük plantasyonlar için mesafeyi azaltabilirsiniz. Dikimi, bitki köklerinin rahat edeceği geniş deliklere yapmalısınız. Genç fideleri, kök sistemini bozmamaya özen göstererek dikkatlice kaptan çıkarmalısınız. Ardından bitkiyi, toprakta açılan deliklere yerleştirebilirsiniz. Dikim sonrasında toprağı güzelce sıkıştırmalı ve her bir fidana 3-4 litre su vermelisiniz. Suyun hızlı bir şekilde buharlaşmasını önlemek için alanı kuru toprak ile kaplayabilirsiniz. İşlem tamamlandıktan sonra toprağı iyice bastırmalısınız.
Goji berry verimi, sulamadan toprak bakımına kadar pek çok konuyla ilgili. Bitkinizin yüksek verim sunması için öncelikle sulama işlemine özen göstermeniz önemli bir ayrıntı. Bu bitkiler çok fazla suya tolerans göstermezler. Toprakta bitkinin kökleri oluşana kadar, toprağın nem içerdiğinden emin olun. Özellikle meyve oluşumu sırasında aşırı sulamadan kaçının. Damla sulama sistemi, goji berry için iyi bir tercih olabilir.
Budama, bitki boyunu sınırlamak, hasadı kolaylaştırmak, bitkiye ışığın nüfuz etmesini sağlamak ve yaprakların kurumasını önlemek için gerekli bir uygulama. Goji berry bitkileri çoğunlukla bir tek ana gövde ile sınırlı. İnce dalları kesmek, zarar görmüş alanları temizlemek, bitkinin şeklini iyileştirmek için budama yapabilirsiniz. Bunun için en uygun zaman, ilkbahar sonu ile yaz başlangıcı.
Goji berry meyvesini ticari ölçekte yetiştirmeseniz bile, sunmuş olduğu faydalar nedeniyle kendiniz, aileniz ve yakınlarınız için ev ortamında yetiştirmeyi düşünebilirsiniz. Goji meyvesinin öne çıkan sağlık faydaları şöyle sıralanabilir:
Goji berry tıbbi ve aromatik bitki sınıfında yer aldığından dolayı, goji berry yetiştirenler için devlet tarafından hibe desteği sunulur. Hibe desteği ile çiftçinin kalkınabilmesi, kentlere göçün önlenmesi, tarımın geliştirilmesi ve ülke ekonomisine katkı sağlanması amaçlanır. Ekili-dikili alanın yüz ölçümüne göre devletin sağladığı hibe de değişir. Çiftçiye ödenen ücret mazot parasını, gübre parasını ve hibe desteğini içerir.
Bununla birlikte goji bitkisi ülkemiz iklim ve toprak şartlarında genellikle yüksek verim sunar. Bir goji ağacı ortalama olarak 6-8 kilogram meyve verir. Bu rakam tek hasat için değil, sezon boyunca yapılan bütün hasatlar için geçerli. Çok fazla çeşidi bulunan goji bitkisinin, verimi de türüne göre farklılık gösterebilir. Islah edilmiş goji fidanlarının verim oranı daha yüksek olur. Ayrıca goji berry fidanı, ikinci senesinde kapasitesinin yüzde 25’ini, üçüncü senesinde ise yüzde 80’ini verir. 1 dönümlük araziye yaklaşık 225 adet fidan dikilebilir.
Goji berry fidanı fiyatı makul seviyelerde olmasına karşın mahsulün getirisi oldukça yüksek. Karlı bir yatırım olarak öne çıkan bu meyve, aktarlarda kilogramı 100 liradan satışa sunulur. Siz de ne yetiştirsem diye düşünüyorsanız, goji bitkisini deneyebilir ve yüksek kar elde edebilirsiniz.