Gölün Dibindeki Bazilikanın Aziz Neophytos’un Kilisesi Olduğu Belirlendi

İznik Gölü'nün 2 metre derinliğinde bulunan Roma dönemine ait yaklaşık bin 600 yıllık bazilikanın Aziz Neophytos’un adına inşa edilen kilise olduğu bildirildi.İznik Gölü dibinde geçtiğimiz günlerde bazilika kalıntısı ortaya çıkmıştı. Depremle birlikte sulara gömüldüğü sanılan bazilikanın esrarını araştıran arkeologlar ilginç bilgilere ulaştı. Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Mustafa Çetin, İznik Gölü kıyısına doğru uzanan duvarlar arasına korunaklı bir yere yapılan Aziz Neophytos mezarının 8. yüzyılda Koimesis Kilisesi’ne taşındığının eldeki bilgilerden anlaşıldığını söyledi. Çetin, gölün altında ortaya çıkan bazilikadaki açık mezarın antik kaynaklar doğrultusunda Aziz Neophytos’a ait olduğunu tespit ettiklerini belirtti.Çetin, "Aziz Neophytos, Roma askerleri tarafından İznik Gölü kıyısında öldürüldüğü ve naşının önce bazilikanın içine gömüldüğü, ardından 740’da meydana gelen deprem sebebiyle yakındaki Koimesis Kilisesi’ne götürüldüğünü öğrenmiş bulunuyoruz. Zaten mezar kapağının açık olması da antik kaynakları doğrulamakta" dedi.Arkeoloji Bölümü Başkanı Prof. Dr. Çetin, “Kaynaklara göre, Aziz Neophytos için, göl kıyısında, öldürüldüğü yerde bir kilise inşa edildiği biliniyor. Yeri bilinmeyen bu kilise büyük bir ihtimalle tespit ettiğimiz bu bazilika. 740’taki depremle yıkılarak gölün derinliklerine gömülüp unutulmuş. Yazılı kaynaklarda, 8. yüzyılda Aziz Neophytos’un na’şının yine İznik’te bulunan Koimesis Kilisesi’ne taşındığı ve oraya defnedildiği anlatılır. Bugüne kadar na’şın neden taşındığı bilinmemekteydi. Mezarlardan birinin kapağının açık olması, na’şın taşındığını doğruluyor. Bazilikanın Aziz Neophytos’a ait olduğunu da söyleyebiliriz” diye konuştu.Prof. Dr. Mustafa Çetin, “Büyük depremle üst örtünün zemini kapladığını düşünüyoruz. Enkazın kaldırılması durumunda mozaik kaplamalı zemin döşemesi dahil tüm birimleri su altında görebiliriz. İznik ile birlikte Bursa’nın kültür ve dinler tarihi açısından önemli bir cazibe merkezi olmasına da katkı sağlayacak bu yapıda yapılacak arkeolojik çalışmalar büyük önem taşımakta. Uludağ Üniversitesi Arkeoloji Bölümü olarak bilimsel çalışmayı yürütmeye hazırız” dedi.Hıristiyanlık, Roma İmparatorluğu’nda 313 yılında Milano Fermanı ile serbest bırakıldı. Fermandan önce Hıristiyanlığın yasak olduğu yıllarda henüz çocuk yaşta Aziz olan Neophytos, Romalı bir asker tarafından İznik Gölü kıyısında öldürüldü. Milano Fermanı’nın çıkmasının ardından sevenleri Aziz Neophytos adına önce göl kenarında bir kilise yaptı. Yüzyıllarca kilisenin içinde mezarı bulunan Aziz Neophytos’un na’şı 740’taki büyük depremle birlikte İznik içindeki başka bir kiliseye taşındı.