Normalde göz içi oluşumların beslenmesi için göz içersinde sürekli olarak bir sıvı yapılır ve bu göz içi sıvısını aynı zamanda sürekli olarak da bazı kanallarla göz dışına atılır. Glokom, göz içi sıvısını dışarı boşaltan kanallarda yapısal olarak tıkanıklık oluşması nedeniyle sıvının yeterli boşalmaması ve buna bağlı olarak göz içi basıncının artması sonucu oluşur. Yükselen göz içi basıncı göz sinirlerine zarar verir ve sinir ölümüne neden olur. Göz siniri hücreleri öldüğü zaman da kalıcı görme kaybı oluşur.
Glokomu hastalığını dikkate almak gerekir mi?
Glokom, körlüğün sık olarak görülen nedenlerinden biridir. Glokom nedeniyle kaybedilen görme bir daha geri kazanılamaz. Fakat, glokom açısından gözlerin kontrol edilmesi ve erken tedavi girişimleri görmemizin korunmasını sağlayacaktır.
Kimler risk altındadır?
Belli bazı durumlar glokom riskini artırır. Yaşlanma, yakın akrabalarında glokom bulunanlar, ileri miyopi ya da ileri hipermetrop , diyabet, kalp hastalığı ya da hipertansiyon, uzun süreli kortizon ya da steroidlerin kullananlar, gözde tümür, hastalık bulunanlar ya da yaralananların glokom riski fazladır.
Neler yapılabilir?
Görmenizi korumak için, gözlerinizi her yıl ya da doktorunuzun önerdiği sıklıkla kontrol ettirin, glokom hakkında ve gözlerinizi nasıl etkilediği konusunda daha fazla bilgi sahibi olunmalıdır. Glokom saptanmışsa, doktorunuzla işbirliği içinde çalışarak tedavi planına mutlaka uyulması gerekir.
Glokom nasıl teşhis ediler?
Glokom dikkatli bir göz muayenesi ile teşhis edilir. Teşhise yönelik göz muayenesinde göz içi basıncını ölçüyoruz. Gerekli görülen durumlarda, görme alanında kayıp olup almadığını anlamak için görme alanı testi yapılır. Ve ona göre tedavi uygulamaları seçilir..Glokom, göz damlaları ağızdan alınan ilaçlar, lazer girişimleri ve cerrahiyle tedavi edilebilir. Glokomun erken tedavi edilmesi görmenin korunmasında anahtar role sahiptir. Fakat, çoğu tıbbi tedavilerde olduğu gibi glokom tedavisinin de belli bazı riskleri ve muhtemel komplikasyonları bulanmaktadır.
Glokom hastalığının taç türü vardır?
Açık-açılı glokom; glokom en sık görülen tipidir. Çoğu kimse ileri derecede hasar oluşmadan olayın farkında değildir. Açık-açılı glokom yaşla birlikte yavaş yavaş daha da artabilir. Sıklıkla her iki gözü de etkiler. Tedavi seçenekleri arasında ilaç tedavisi, lazer girimleri ve cerrahi tedavi bulanmaktadır.
"Açık-Açılı" hangi anlama gelir?
"Açık-açı", gözün drenaj (dışa akım) açısının sıvının drenaj (dışa akım) deliklerine ulaşmasına olanak tanıyacak kadar geniş olması anlamına gelir. Fakat, deliklere tıkanabilmektedir. Sıvı, gözünü dışına akamadığı zaman gözdeki basınç yavaş yavaş yükselir. Bu da optik sinir hasarı ve görme kaybıyla sonuçlanır.
Belirtileri nelerdir?
Açık-açılı glokom nadiren ağrı ya da diğer semptomlara neden olur. Öncelikle görme alanının dış kısımlarında fonksiyon kaybı olur. Hastalar bu aşamada merkezi görme etkilenmediği için durumun farkına varamayabilirler. Düzenli göz muayeneleri, açık-açılı glokom, görme kaybına neden olmadan önce tespit edilebilecek tek yoldur.
Açık-açılı glokom tedavisi nedir?
İlaç tedavisi faydalı olmaz ya da çok fazla yan etkilere neden olursa lazer tedavisi yapılabilir. Lazer tedavisi yaklaşık 15 dakika sürmektedir. Bu aşamada göz anestetik damlalarla uyuşturulur.
Kapalı-açılı glokom nedir?
Kapalı-açılı glokomda iris (dışa akım) deliklerini bloke eder, drenaj (dışa akım açısını kapatabilir. Sıvı drenaj deliklerine ulaşamadığı için göz basıncı hızlı bir şekilde yükselir. Bu durum ağrılı bir nöbete neden olur. Bu türden ataklar sıklıkla ve sadece tek bir gözde olur. Bu göz kızarık görülür. Şiddetli baş ağrısı, bulantı, şiddetli göz ağrısı ya da bulanık görme olabilir. Bu bulgulardan herhangi birinin farkına varır varmaz hemen acil servise gidilmesi gerekir.
Dar-açılı glokom nedir?
Dar-açılı glokomda drenaj (dışa akım) açısı dardır, fakat kapalı değildirdir. Bu durum, basıncın yavaş yavaş yükselmesine neden olur ve kapalı-açılı glokom açısından kişiyi riske sokar. Sık olarak, her iki gözde dar drenaj açıları bulunabilir. Dar-açılı glokom semptomlara neden olmayabilir ve bu yüzden de göz muayeneleri mevcut değişikliklerin takibi açısından oldukça önemlidir.
Peki karma glokom nedir?
Mikst-mekanizmalı glokom, tıkanmış drenaj delikleri ile birlikte dar açılı glokom durumudur. Hastalık ya da yaralanma kaynaklı olabilir. Sıklıkla hem ilaç tedavisi hem de lazer tedavisi gerekmektedir.
Kapalı açılı glokom ataklarını tedavi etmek için göz basıncı hızlı bir şekilde düşürülmelidir ki sinir hasarı ve görme kaybı gelişmesin. İlaç ve lazer tedavisi bu amaçla kullanılabilir. Daha sonra da her gün kullanılacak olan göz damarları sıvı artışının kontrolüne yardımcı olacaktır.
Glokom'un tedavisi nedir?
Glokom, göz damlaları ağızdan alınan ilaçlar, lazer girişimleri ve cerrahiyle tedavi edilebilir. Glokomun erken tedavi edilmesi görmenin korunmasında anahtar role sahiptir. Fakat, çoğu tıbbi tedavilerde olduğu gibi glokom tedavisinin de belli bazı riskleri ve muhtemel komplikasyonları bulanmaktadır.
Göz basıncını hızla düşürmek için ilaç verilebilir. Göz damlaları, göz içi sıvısının üretimini azaltır veya drenajın artmasına yardımcı olur. Ağızdan alınan haplar ya da damar içi ilaçlar yardımıyla da aşırı miktardaki sıvının azaltılması sağlanabilir.
Glokom tedavisinde lazer uygulaması nasıl yapılır?
-Tedavi birkaç dakika kadar sürmektedir.
-Anestezik damlalar ile gözünüz uyuşturulur
-Lazerin önünde oturursunuz. Doktorunuz gözün tedavisi için lazer ışınını iris üzerine odaklar.
-Tedavi boyunca hafif bir rahatsızlık hissedebilirsiniz.
-Tedaviden sonra bir gün ya da daha fazla bir süre için görmeniz bulanık olabilir.
-Günlük yaşantınıza ne zaman dönebileceğinizi doktorunuza sorun.
-Doktorunuz aynı gün ya da bir sonraki gün göz basıncınızı kontrol edecektir.
-Tedaviden sonra hangi olası sorunlar için hazırlıklı olmanız gerektiğini doktorunuza sorun.
Yazı: bsener@ags.com.tr