Gösterge faizin ne olduğu üzerinde sıkça araştırmalar yapılmaktadır. Özellikle ekonomistler ve yatırımcılar bu konu üzerinde özenle durmakta ve gösterge faiz oranlarını, gösterge faizlerinin güncel durumlarını öğrenmek istemektedir.
Özellikle borsa ve finans işlemleri sırasında, yatırımcıların karşısına birçok terim çıkmaktadır. Bunlardan önemlileri arasında yer alan gösterge faizinin ne olduğu da çokça merak edilmektedir.
Gösterge faiz temelde vadesine iki yıl kalan, üç veya altı ayda bir ödemesi olan devlet tahvilleri arasında yer alır. En çok işlem gören devlet tahvilinin faizidir de denebilir. Türkiye’de sabit getirisi olan uzun vadeli borçlanma araçlarına da az rağbet görülmektedir. Bu nedenle vade günü ortalama olarak iki yıllık tahviller, piyasa tarafınca referans olarak kabul edilir.
Gösterge tahvil faizi, en genel tanımıyla serbest piyasadaki diğer faiz oranlarını da büyük ölçüde etkileyen gösterge faizi görevini üstlenen bir faiz türüdür. Gösterge tahvil faizi, gösterge faizinin oranları ile belirlenebilmektedir.
Tahvillerin isimlendirilmesi, ISIN kodları olarak bilinen bir kodlama sistemiyle isimlendirilir. Tahviller, ülkelere göre farklı göstergelere sahip olabilirler. Örnek vermek gerekirse ABD’nin piyasasında tahvil faizi referans yılı 10 yıldır. Bizde de 2 yıl olmakla beraber 5 ve 10 yıllık tahviller de bulunmaktadır.
Gösterge faiz, gelişmekte olan ikinci dünya ülkelerine yatırım yapan yerli ya da yabancı yatırımcıların ekonomik gelişmeler hakkında öngörülere sahip olabileceği bir faiz türü olarak karşımıza çıkmaktadır. Gösterge faizin, doların gidişatı ile de yakından bir ilişkisi vardır. Gösterge faiz oranı ile merkez bankasının politika faizi arasındaki fark, dolar kurunun yükselmesinde etkili olmaktadır. Bu orantılamaya gösterge faiz oranı denmektedir.
Gösterge faiz oranı, kamunun borçlanma araçlarına olan talebin artması veya azalmasıdır. Gösterge faiz artarsa kamu daha yüksek maliyetle borçlanmış olur. Buna bağlı olarak da devlet (kamu) bu yüksek orandaki borcu ödemek için özelleştirme yoluna başvurur.
Bunların yanı sıra yaşanan savaş, iç savaş ve iç gerilimler gibi nedenlerle ya da ülke içerisinde yaşanan siyasi belirsizlikler nedeniyle de gösterge faizin yükselmesi söz konusu olabilmektedir.
Gösterge faiz oranının yükselmesi, birçok nedene bağlı olabilmektedir. Bunlar; ülkenin makro düzeydeki ekonomik ilerleyişi, iç politika ve dış politika ile ilgili yaşanan gelişmeler ve uluslararası konjonktür olarak sıralanabilir.