Göz değmek nasıl yazılır? Göz değmek ayrı mı yazılır birleşik mi yazılır, TDK'ye göre doğru yazılışı nedir?

Sözlü dilde neredeyse herkes tarafından kullanılan göz değmek ifadesi iki ayrı kelimeden oluşan bir deyimdir. Bu deyimin TDK tarafından kötülük ve uğursuzluk getirdiğine inanılan kıskanç veya hayran bakışlar dolayısıyla kötü bir duruma düşmek olarak tanımlandığı belirtilebilir. Göz değmek sözcük öbeğinin ayrı mı bitişik mi yazıldığı açıklanacağı zaman başvurulması gereken temel kaynak ise Türk Dil Kurumudur.

Türkçe deyimlerin birden fazla sözcükten oluşup mecaz anlamlar ifade ettiği bilinir. Bu kapsamda yer alan, iki ayrı sözcükten oluşan ve günlük yaşamda sıklıkla kullanılan göz değmek de yakından incelenmesi gereken ifadelerdendir. İlgili ifadenin yazılı dilde bitişik mi ayrı mı kullanılması gerektiği pek çok kişi için araştırma konusuna dönüşür. Dolayısıyla TDK tarafından sunulan güncel kaynaklara göre bu deyimin ne anlama geldiği, cümle içerisinde nasıl kullanıldığı ve doğru yazılışının ne şekilde olduğu açıklanmalıdır.

Reklam
Reklam

Göz değmek nasıl yazılır?

Göz sözcüğünün ardından çeşitli fiillerin kullanılmasıyla birlikte oluşturulan pek çok deyim mevcuttur. Türkçede bu kapsamda sıralanabilen deyimlerden biri de göz değmek olarak belirtilebilir. Söz edilen bu ifadenin TDK güncel çevrim içi sözlüğünde kötülük ve uğursuzluk getirdiğine inanılan hayran ya da kıskanç bakışlar dolayısıyla kötü bir duruma düşmek şeklinde tanımlandığı bilinir. İki ayrı sözcükten oluşan bu deyimin iki kelimesinin de herhangi bir ses değişmesine uğramadığı görülür. Buna rağmen göz değmek doğru yazılışı üzerine bilgi aktarılması için açıklanması gereken temel kural deyimlerin yazımına yöneliktir. Bu bağlamda "Göz değmek ayrı mı yazılır?" sorusunun TDK onaylı yanıtını araştıran kişilere "evet" denilmelidir.

Reklam
Reklam

Göz değmek ifadesi bir deyim olduğu için mutlaka ayrı olarak yazılmalıdır. Nitekim Türk Dil Kurumu Yazım Kuralları Kılavuzu kapsamındaki deyimlere yönelik olan kategoride bu mecaz ifadelerin ayrı olarak yazılması gerektiği belirtilir. Bu nedenle göz değmek bitişik olarak yazıldığı takdirde Türkçe yazım kuralları ihlal edilmiş olur. Günlük konuşmalar ile çeşitli metinlerde yaygın olarak kullanılan bu ifadenin yazılışını anlaşılır kılan doğru ve yanlış göz değmek yazımı aşağıdaki gibidir:

  • Göz değmek (Doğru yazılışı)
  • Gözdeğmek (Yanlış yazılışı)

Göz değmek bitişik mi yazılır?

Mecaz anlamda kullanılan ve köklü bir deyim olduğu bilinen göz değmek Türkçe yazım kurallarına göre ayrı olarak yazılır. Bu ifadenin yazılı dilde göz ile değmek sözcükleri arasında mutlaka bir boşluk bırakılacak şekilde kullanılması gerekir. Yani göz değmek TDK tarafından da belirtildiği üzere ayrı olarak yazıldığı zaman yazılı metinlerde doğru olarak kullanılan bir ifadedir. Bu deyimin anlamı ile doğru yazılışının pekiştirilmesi amacıyla göz gezdirilmesi önerilen cümle örnekleri ise şu şekildedir:

Reklam
Reklam
  • Kendimi o kadar hâlsiz hissediyorum ki sanki bugün karşılaştığımız herkesin bana gözü değdi gibi!
  • Bazı insanların hayranlıkla baktıkları şeylerin başına kötü olaylar geldiği zaman bu kişilerin gözü değen bireyler olarak nitelendirildiği bilinir.
  • Bu öylesine güzel bir hediye ki göz değer diye korkuyorum.
Anahtar Kelimeler: