GPS takılan saz kedisi "Latmus"un yaşayacak yer aradığı belirlendi

FERDİ UZUN - Nesli tükenme tehlikesi altındaki saz kedileriyle ilgili bilimsel araştırma kapsamında Türkiye'de GPS takılan ilk saz kedisi olan "Latmus"un, kendisine uygun bir yaşam alanı bulmak için 1 haftadır 100 kilometrekarelik bir alanda dolaştığı tespit edildi.

Uluslararası Doğayı Koruma Birliği Kedigil ve Avrupa Büyük Etçil Uzman Grubu'nda Türkiye'yi temsil eden Dr. Deniz Mengüllüoğlu, AA muhabirine, Tehlike Altındaki Kedileri Koruma Derneği, IZW Berlin, Doğa Araştırmaları Derneği, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, İzdoğa AŞ ve Doğa Derneği tarafından desteklenen proje kapsamında Bafa Gölü çevresi ve Büyük Menderes Havzası'nda araştırmalar yaptıklarını belirtti.

Kapanla Bafa Gölü kıyısında yakaladıkları ve "Latmus" adını verdikleri 2 yaşındaki saz kedisine GPS vericili tasma takıp 1 hafta önce doğaya bıraktıklarını aktaran Mengüllüoğlu, yabani kediden aldıkları verileri analiz ettiklerini söyledi.

İlk kez bir saz kedisine GPS taktıklarını ve amaçlarının saz kedileri hakkında daha detaylı bilgiler edinmek ve türü korumak olduğunu aktaran Mengüllüoğlu, "Latmus"tan gelen verilerin ise son derece ilginç ve düşündürücü olduğunu vurgulayarak, şöyle dedi:

"Veriler, Latmus'un yaşadığı zorluklara ışık tutuyor. Latmus, genç bir birey. Kendisine alan arıyor ancak Bafa Gölü'nün etrafında çok fazla doğal alanı olmadığı için ne yazık ki yerleşecek bir alan bulamıyor. Neredeyse Milas tarafına kadar dağları tepeleri aşarak gidip geri dönmek zorunda kalmış. Ovada da ne yazık ki düzgün bir habitat kalmadığı için tüm denemelerde ne yazık ki geri dönmek zorunda kalmış. Bunları yaparken 3-4 kez büyük otoyollardan geçmiş. Bu da saz kedisi için çok büyük bir sıkıntı çünkü yolları geçerken araçlara çarpılabilirler, farklı tehlikeler de var. Genç bir birey ve kendisine alan bulamıyor ve sürekli dağılım yaparak aynı noktaya geri dönmek zorunda kalıyor. Bir haftalık verisi 100 kilometrekareden daha büyük bir alanda gezdiğini gösteriyor. Saz kedisi normalde eğer yerleşik bir bireyse bu kadar büyük bir alanda yaşamıyor."

Saz kedisinin, sulak alanların etrafındaki sazlıklar ve bitki örtüsü bozulduğundan yerleşecek geniş bir sazlık alan bulamadığını bildiren Mengüllüoğlu, "Makilikleri kullanarak yeni sulak alanlara ulaşmaya çalışıyor ancak dönüp dolaşıp yine göle geri dönüyor." ifadelerini kullandı.

- "Dünyada da saz kedisiyle ilgili detaylı çalışmalar yok"

Bafa Gölü ve Büyük Menderes Havzası'nın etrafında geniş tarım alanları olmasına rağmen çok az sayıda sulak alanın kalmasından dolayı çalışmayı bu bölgede yoğunlaştırdığını dile getiren Mengüllüoğlu, şöyle konuştu:

"Habitatlar arasında bağlantı kopukluğu var ve hayvanlar geçiş yaparken belirli yollardan geçerken ne yazık ki araçların altında kalıyorlar. Sadece son 2-3 hafta içerisinde yollarda 15 kadar tilki, çakal, sansar ölüsüyle karşılaştım. Bu bölgede çok fazla hayvan çarpılıyor. Bu GPS tasma verisi bize aslında 'Bu yolları geçişler için ne sıklıkla kullanıyorlar, araçlar ve trafik bu hayvanlar için büyük bir tehlike mi?' bunları gösterecek."

Uzun yıllar devam edecek proje kapsamında 10 saz kedisine GPS verici tasma takmayı hedeflediklerini anlatan Mengüllüoğlu, projenin Orta Anadolu ve ülkenin güney kısmına da genişleyebileceğini sözlerine ekledi.