ADDİS ABABA (AA) - TUFAN AKTAŞ - Afrika'nın kadim medeniyetlerinden biri olan ve tüm dünyadan farklı kendine özgü takvim ve saat sistemi kullanan Etiyopya bugün 2012'ye girdi.
"Enkutataş" olarak anılan yılın ilk günü tüm ülkede tatil ilan edilirken, gelenek halini alan "yılbaşı affından" ülke genelinde bu yıl yaklaşık 8 bin mahkum yararlandı.
Yeni yılla yağış mevsiminin sona ermesi ve hasat döneminin başı olarak da kabul edilen Enkutataş, Etiyopya takviminin ilk ayı olan Meskerem'in birinci günü.
"Adey Ababa" adı verilen sarı papatyaların bu dönemde hasat edilmesi nedeniyle yeni yılla özdeşleşen çiçek, tüm ülkede kutlamaların ana sembollerinden biri.
Enkutataş'ı kutlamak için sokaklarda dolaşan genç kızlar kapı kapı dolaşarak şarkılar söylerken, kurulan zengin sofralar ve karşılıklı hediyeleşme bu özel günün olmazsa olmazları arasında.
- Resmi işlerde yerel takvim kullanılıyor
Güneş esaslı bir takvim olan Etiyopya takvimi, Etiyopya ve Eritre Hristiyanları için dini bir takvim olmasının yanı sıra Etiyopya devleti tarafından tüm resmi işlerde kullanılıyor.
Miladi takvimdeki tarih ilerleyişini yaklaşık 7 yıl 8 ay geriden takip eden Etiyopya takvimi, Mısır'daki Kıpti Hristiyanların kullandığı takvimle benzerlik gösteriyor.
- Milat farklı hesaplanıyor
Bu takvimin milat olarak diğer takvimlerden farklılık göstermesinin nedeni ise Hz. İsa'nın müjdelenmesi ve doğumunun farklı hesaplanması.
Jülyen takviminin yerine 16. yüzyılda kullanılmaya başlanan Gregoryan takvimi milat olarak Romalı matematikçi Dionysius Exiguus'un milat hesaplamasını esas alırken, Etiyopya Takvimi, Hz. İsa'nın müjdelenmesinin yaklaşık 7-8 yıl farklı olduğunu varsayıyor.
Etiyopya takviminde de tıpkı Kıpti takvimi gibi 30 günden oluşan 12 ay ile 5 veya 6 artık günü içeren 13'üncü ay bulunuyor.
- Enkutataş ve Belkis
Bu takvime göre, yeni yıla 11 veya 12 Eylül'de giriliyor. Yeni yılın ilk günü olan Enkutataş'ın adlandırılmasına ilişkin ise farklı rivayetler var.
Bu rivayetlerden en fazla dikkati çekeni bugünkü Etiyopya ve Yemen toprakları üzerinde hakimiyet kuran Saba Krallığı'nın Melikesi Belkis'ın Hz. Süleyman ile görüşmesi öncesinde Peygamber'e mücevher gibi değerli hediyeler göndermesi.
Yeni yılın başlangıcı olan Enkutataş kelimesinin Amharca dilinde inci anlamındaki "enku" kelimesinden geldiğine inanılıyor.
- Gün gece değil sabah başlıyor
Kendine özgü takvimin yanı sıra farklı saat sistemi de kullanan Etiyopya halkı için gün saat 00.00'de değil saat 06.00'da başlıyor.
Gün, 12 saatlik iki farklı bölümden oluşuyor. 12 saatlik ilk saat dilimi saat 06.00'da, ikinci dilim ise saat 18.00'de başlıyor.
Her Etiyopyalının kullandığı bu saat dilimi zaman zaman ülkede yaşayan yabancıların zor anlar yaşamasına neden oluyor.
Etiyopyalılar çoğu zaman yabancılarla olan görüşme ve toplantılarında buluşma saatlerinin Etiyopya zamanı olup olmadığını söylemek zorunda kalıyor.