İSTANBUL (AA) - Suudi Arabistan Kraliyet Ailesi, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın 2 Ekim'de girdiği Suudi Arabistan İstanbul Başkonsolosluğu'nda öldürülmesinin ardından bir kez daha dikkatleri üzerinde topladı.
Başta Batılı gazeteler olmak üzere dünya medyasında, gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın elim sonuyla Kraliyet Ailesi'nin ne kadar bağlantılı olduğu soruları soruldu.
AA ekibi, bu gelişmelerin ışığında Batı ve Arap dünyasında yayımlanan resmi olmayan raporlara dayanarak, Suud Ailesi'nden gelen kraliyet mensupları içinde en belirgin şahsiyetlere ilişkin bilgileri bir araya getirdi.
Bu noktada, Kraliyet mensuplarının sayısı, ailedeki yerleri ve gelecekteki muhtemel konumlarına ilişkin resmi yayınların oldukça az olduğunu belirtmekte yarar var.
Arap dünyasındaki en uzun süreli monarşi rejiminin devam etmesine katkıda bulunan bu aile içinde özellikle en büyük nüfuza sahip Sudeyri kanadı, Kraliyetin kurucusu olarak tanımlanan Kral Abdulaziz'in Sudeyri Kabilesi'nden olan Hassa binti Ahmed es-Sudeyri'den dünyaya gelen 7 erkek kardeşle dikkatleri üzerine çekiyor.
"Sudeyri Yedilisi" olarak da bilinen Abdulaziz'in Hassa'dan olan erkek çocukları şunlar: Kral Fahd, Kral Selman, Sultan, Ahmed, Turki, Nayif ve Abdurrahman.
Kurucu Kral Abdulaziz'den sonra bugüne dek 6 oğlu tahta geçti, diğer çocuklar ve torunlar da ülke yönetiminde önemli görevlerde yer aldı.
Kesin veri bulunmamakla birlikte ülkede 5 bin ila 15 bin prens olduğu tahmin ediliyor. Ancak bunların içinde sadece Abdulaziz'in çocukları ve torunlarından oluşan "Biat Heyeti" üyesi 34 prens belirgin şahsiyetler olarak tanınıyor. Bunların dışında yüzlercesi devlet içinde oldukça hassas görevler yerine getiriyor.
Oğul krallardan 5'i (Suud, Halid, Fahd, Abdullah, Faysal) hayatını kaybetti. Kral Selman bin Abdulaziz, 6. oğul kral olarak hükümdarlığını sürdürüyor.
Öne çıkan prenslerden de Sultan, Nayif, Abdurrahman ve Turki vefat etti. Hayatta kalan 8 prens ise yaş sıralamasına göre şöyle: Bender (Kurucu Kral'ın en büyük oğlu - 85 yaşında), Talal, Mutib, Abdulilah, Memduh, Meşgur, Ahmed, Mukrin (en küçüğü - 73 yaşında).
Yerel basında 2000 yılında yer alan haberlerde 16-18 üyeden oluşan ilk Kraliyet Ailesi Konseyi'nin kurulduğu ve ailevi mevzuları değerlendirmek üzere ilk toplantının Es-Selam Sarayı'nda gerçekleştirildiği bilgisi yer aldı.
Kraliyet Ailesi içinde ön plana çıkan prensler, Veliaht Prens, 2. Veliaht Prens, Başbakan Yardımcısı, İçişleri Bakanı, İstihbarat Başkanı ve Savunma Bakanı Yardımcısı gibi görevler üstlendi.
Veliaht prenslik makamı, önde gelen torunların krallık makamına yakınlaşmasına tanıklık etti. Muhammed bin Nayif 2015-2017 yıllarında bu makamda bulunurken, Muhammed bin Selman ise 2017'den bu yana Veliaht Prens olarak görev yapıyor.
- Ailenin soyağacının büyümesi
Abdulaziz bin Abdurrahman bin Faysal Al Suud, 1932 yılında Necd ve Hicaz bölgesini Suudi Arabistan devleti adı altında birleştirmeyi başardı. Devletin kuruluşunun ardından Kraliyet Ailesi soyağacı büyümeye başladı.
Arap ve Batılı kaynaklar tarafından hazırlanan gayriresmi raporlara göre Kraliyet Ailesi soyağacının öne çıkan isimleri şöyle:
\
- Kurucu Kral Abdulaziz Al Suud (1932-1953)
1932-1953 yılları arasında yönetimde kalan ve 77 yaşında vefat eden Kral Abdulaziz'in 15 eşinden 35 oğlu bulunuyordu.
En tanınmış eşlerinden Hassa binti Ahmed es-Sudeyri'nin, aralarında Kral Selman'ın da bulunduğu 7 oğlu vardı. Bu yedi oğul daha sonra "Sudeyri Yedilisi" olarak bilinecekti.
- Kral Suud bin Abdulaziz (1953-1964)
1953-1964 yılları arasında Suudi Arabistan Kralı olan Suud bin Abdulaziz'in görevinden azledildiği ya da hastalığı sebebiyle koltuğunu kardeşi Faysal'a bıraktığı gibi farklı rivayetler bulunuyor.
1969 yılında vefat eden Suud bin Abdulaziz'in 35 erkek, 55 de kız çocuğu bulunuyordu.
\
- Kral Faysal bin Abdulaziz (1964-1975)
1964-1975 yılları arasında hüküm süren Faysal bin Abdulaziz, 68 yaşında yeğeni Suudi Prens Faysal bin Musaid tarafından öldürüldü.
\
- Prens Suud bin Faysal
1975-2015 yılları arasında Dışişleri Bakanlığı yapan Prens Suud, 75 yaşında vefat etti. O da Kraliyet Ailesi'nin öne çıkan isimlerdendi.
\
- Prens Turki bin Faysal
1977-2001 yıllarında Suudi Arabistan İstihbarat Başkanı olarak görev yapan Turki bin Faysal (73), 2005 yılına kadar Suudi Arabistan'ın Londra, 2007 yılına kadar da Washington Büyükelçisi'ydi.
\
- Prens Halid bin Faysal
Hâlihazırda Mekke Emiri görevinde bulunan Halid bin Faysal, Kral Selman bin Abdulaziz'in danışmanlığını da yapıyor.
- Kral Halid bin Abdulaziz (1975-1982)
1975-1982 yıllarında ülkeyi yöneten Kral Halid bin Abdulaziz, 1965 yılında Veliaht tayin edildi. Kardeşi Faysal'ın ölümünün ardından ülkenin başına geçen Halid'in, Bender, Abdullah, Fahd ve Faysal isimlerinde dört oğlu bulunuyor.
Kral Halid, 1982'de 69 yaşında hayatını kaybetti.
- Kral Fahd bin Abdulaziz (1982-2005)
1982-2005 yıllarında Suudi Arabistan'ın başında bulunan Kral Fahd bin Abdulaziz, yönetime gelen ilk Sudeyri olarak biliniyor. Fahd'ın Muhammed, Faysal, Sultan, Halid, Suud ve Abdulaziz adında 6 oğlu var.
Suudi yönetimine yönelik eleştirileri nedeniyle geçen yıl "planlı bir şekilde kaybettirildiği" iddia edilen küçük oğul Abdulaziz, kardeşleri arasında en çok dikkati çeken isim oldu.
Abdulaziz bin Fahd ile ilgili bu iddia Suudi hükümet tarafından yalanlandı.
- Kral Abdullah bin Abdulaziz (2005-2015)
1 Ağustos 1924'te dünyaya gelen Kral Abdullah'ın annesi Fehda bint Asi Eş-Şerim eş-Şimmeri'dir. Kral Fahd'ın 1 Ağustos 2005'te vefatının ardından yerine Kral Abdullah geçti.
Abdullah'ın göreve gelmesiyle, Sudeyriler yönetimden uzak kaldı. 10 yıl tahtta kalan Kral Abdullah, 23 Ocak 2015'te 91 yaşında vefat etti.
Kral Abdullah'ın en öne çıkan oğullarından Prens Turki (47), 2013'te babasının devrinde Riyad Emiri Yardımcısı, 2014'te de Riyad Emiri olarak atandı. 2015'te Kral Selman'ın emriyle görevinden alındı. Prens Turki, 2017'deki meşhur gözaltı kampanyasında gözaltına isimler arasındaydı.
Diğer oğlu Prens Mutib es-Sani (65) de Suudi Arabistan Ulusal Muhafız Bakanı olarak görev yaptı.
- Kral Selman bin Abdulaziz (2015- ...)
Kral Abdullah'ın Ocak 2015'te vefat etmesinin ardından yerine Kral Selman geçti.
1935'te doğan Selman'ın annesi Hassa Sudeyri'dir. Selman, Hassa'nın oğulları için söylenen "Sudeyri Yedilisi"nden ikinci kral oldu.
Fehda bint Asi Eş-Şerim eş-Şimmeri'nin oğlu Abdullah'ın kral olmasıyla yönetimden uzaklaşan Sudeyriler, Kral Selman'la yeniden yönetime geldi.
- Prens Muhammed bin Selman
Kral Selman'ın öne çıkan oğullarından Prens Muhammed bin Selman (33), babasının iktidara gelmesiyle 2015'te Kraliyet Divan Başkanı oldu. Daha sonra İkinci Veliaht Prens olarak atandı. Amcasının oğlu Muhammed bin Nayif'in azledilmesinden sonra Haziran 2017'de Veliaht Prens oldu. Aynı zamanda Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı ve Savunma Bakanı olarak görev yapıyor.
Kral Selman'ın diğer öne çıkan oğulları ise Medine Emiri Faysal bin Selman (47), Turizm ve Kültürel Miras Kurulu Başkanı Sultan bin Selman (62), Suudi Arabistan'ın Washington Büyükelçisi Halid bin Selman'dır (30). Halid bin Selman, Kaşıkçı olayının ardından ülkesine döndü.
Kurucu Kral Abdulaziz'in tahta geçemeyen ancak Kraliyet Ailesi içinde öne çıkan diğer oğulları şöyle:
- Prens Sultan bin Abdulaziz (ölümü: 2011)
Sudeyri ailesinden Sultan bin Abdulaziz, 2005-2011 yıllarında Veliaht Prens ve Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcısı görevlerini yürüttü. Prens Sultan, 2011 yılında 80 yaşında vefat etti.
Öne çıkan oğulları; Eski Savunma Bakanı Selman (42), Tebuk Emiri Fehd (68), Eski İstihbarat Başkanı ve 1983-2005 yıllarında ABD'nin Washington Büyükelçiliği görevini yapan Bender (69), Eski Savunma Bakanı Yardımcısı Halid'dir (70).
\
- Prens Nayif bin Abdulaziz (ölümü: 2012)
Sudeyri ailesinden Nayif bin Abdulaziz, 1975'ten itibaren İçişleri Bakanlığı, 2011'in sonlarından vefat ettiği 2012'nin ortalarına kadar da Veliaht Prens ve Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcılığı gibi görevlerde bulundu. Prens Nayif, 2012 yılında 77 yaşında hayatı kaybetti.
Dikkati çeken oğulları Suud (62) 2011-2013 yıllarında Veliaht Divan Başkanlığı; Muhammed (59) ise 2012-2017 yıllarında İçişleri Bakanlığı, 2015-2017 yıllarında 2. veliahtlık ve kısa süre Veliaht Prenslik görevlerinin yanı sıra Güvenlik ve Politik Konsey Başkanlığı'nda bulundu. Kral Selman tarafından 2017 yılında tüm görevlerinden alındı.
- Prens Ahmed bin Abdulaziz (hayatta)
Sudeyri'lerden olan 76 yaşındaki Prens Ahmed bin Abdulaziz 37 yıl boyunca İçişleri Bakan Yardımcılığı görevinde bulundu. Bunun dışında 4 yıl Mekke'deki mukaddes mekanların sorumluluğunu üstlenen ve 2012'de kısa bir süre için İçişleri Bakanlığı yapan Prens Ahmed'in Abdulaziz (55) adında bir oğlu var.
Batılı kaynaklarda yer alan bilgilere göre Prens Ahmed, iki kez Suudi tahtından uzaklaştırıldı. Bunların ilki Kral Abdullah'ın Prens Ahmed yerine, diğer kardeşi Mukrin bin Abdulaziz'i Veliaht tayin ettiğinde oldu. İkincisi ise Kral Selman'ın veliahtlık ünvanını kurucu kralın oğulları yerine torunlarına devredilmesi kararıyla gerçekleşti. Bu karar göre, Kral Selman'ın yeğeni Muhammed bin Nayif Veliaht ve oğlu Muhammed bin Selman 2. Veliaht tayin edildi.
\
- Prens Abdurrahman bin Abdulaziz (ölümü: 2017)
Sudeyri ailesinden Prens Abdurrahman bin Abdulaziz, 1983-2011 arasında Savunma Bakan Yardımcılığı yaptı. 2017'de 86 yaşında vefat eden Prens Abdurrahman'ın Muhammed (2017'de Riyad Emirliği yaptı), Faysal, Suud ve Fahd adında dört oğlu var.
- Prens Talal bin Abdulaziz (hayatta)
Suudi Arabistan Krallığı'nda birçok görevde bulunan 87 yaşındaki Prens Talal, Kraliyet Ailesi içinde ıslah çalışmalarını en çok destekleyenler arasında yer aldı.
Prens Talal, 2011 yılında Biat Heyetinden istifa ederek dört kardeşiyle birlikte Özgür Prensler Hareketi'ni kurdu. Suudi Krallığı'nın anayasal ve parlamenter bir sisteme dönüşmesi çağrısında bulunan Prens Talal, Suud Ailesi'nin yönetimden el çekmesi düşüncesini savundu.
Oğullarından ünlü milyarder Velid bin Talal (63) geçen yıl yolsuzluk suçlamasıyla gözaltına alınanlar arasında yer aldı. Biat Heyeti üyelerinden olan Halid bin Talal'ın (56) ise 2015'te Muhammed bin Selman'ın 2. Veliaht olması için oy kullandığı Suudi Arabistan basınına yansıdı.
- Prens Turki Sani bin Abdulaziz (ölümü: 2016)
Sudeyriler'den olan Prens Turki Sani, Savunma ve Havacılık Bakan Yardımcılığı yaptı. Görevlerinden 1983 yılında alınan Prens Turki Sani, 2016'da 84 yaşında vefat etti.
Prens Turki Sani'nin Sultan, Halid, Fahd, Faysal, Abdurrahman ve Ahmed adında 6 oğlu bulunuyor.
- Prens Mukrin bin Abdulaziz (hayatta)
Kral Abdulaziz'in yaşayan en küçük oğlu Prens Mukrin bin Abdulaziz (73), 2005 - 2012 arasında İstihbarat Başkanı olarak görev yaptı.
Kral Abdullah tarafından Mart 2014'te 2. Veliaht olarak atandı. Kral Abdullah'ın vefatının ardından 29 Nisan 2015'te kendi talebiyle görevlerinden ayrıldığı duyuruldu.