Tiroid hormonunun vücutta çok önemli işlevleri vardır. Bu hormona bağlı olarak gelişen hastalıklar kişinin yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir. Bu hastalık da, vücudun kendine karşı savunma geliştirmesi olarak tanımlanabilir. Graves hastalığı nedir sorusunun cevabı böyle verilebilir. Peki belirtileri nasıl olur, kimlerde görülür gibi pek çok sorunun cevabını öğrenmek için yazımızı okuyun!
Hipertiroidinin bir çeşididir ve otoimmün bir rahatsızlıktır. Bir diğer adı Toksik diffüz guatrdır. Otoimmün vücudun kendi içerisinde bulunan bir doku veya yapıyı yabancı veya zararlı bir madde gibi algılamasıdır. Yani vücudun kendine savaş açması gibi bir durum meydana gelir. Hastalıktan muzdarip kişilerde otoimmün saldırılar tiroid bezlerinden aşırı miktarda tiroid hormonu salgılanmasına neden olur. Guatr olarak da bilinen bu rahatsızlık tiroid bezlerinde hacim artışına ve genişlemeye yol açar. Kadınlarda erkeklere göre yaklaşık 4-5 kat daha fazla görülür. Çok farklı çeşidi ve oluşum nedeni vardır. ancak hipertiroidinin büyük çoğunluğu Graves hastalığından dolayı ortaya çıkar. 25-40 yaş grubu hastalığa en sık rastlanan gruptur ancak her yaştan bireyde görülme ihtimali vardır. Otoimmün bir hastalık türü olduğu için bazı kişilerde farklı otoimmün hastalık türleri ile ortaya çıkabilir. Bu hastalıklar arasında sistemik lupus eritematozus, vitiligo, romatoid artrit bulunur. Graves, gözle görülür bir özelliği olması nedeniyle “patlak göz” hastalığı olarak da isimlendirilir.
Graves hastalığının ilk dönemlerinde daha hafif şekilde belirtiler görülürken hastalığın ilerlemesiyle daha belirgin olmaya başlarlar. En net belirtisi olarak sıcağa karşı tahammül edememe ve hassasiyet görülür. Bu hastalığa sahip bir birey normal insanların üşüyeceği bir havad ince giysilerle durabilir. Guatr tipinde fiziksel olarak görülebilen bazı belirtiler vardır. Boyun kalınlaşması, gözlerin patlaklaşması gibi belirtiler olabilir. Yukarıda bahsedilenler dışında graves hastalığı belirtileri şu şekilde sıralanabilir:
Vücudumuzda bulunan savunma sistemi normal şartlarda mantar, bakteri, virüs benzeri enfeksiyonlara karşı vücudu korur. Ancak bazı durumlarda vücut kendini aşırı savunur ve kendi hücrelerini yabancı gibi algılayıp antikor geliştirmeye yani savaşmaya başlar. Bu tür hastalıklar da otoimmün olarak adlandırılır. Bu tür hastalıkların neden geliştiği tam olarak bilinmese de genetik olduğu düşünülmektedir. Graves de bu şekilde gelişen bir hastalıktır. Vücut tiroid benzinde bulunan hücrelere antikorlar ile saldırır. Bu da tiroid hormonunun normalden çok daha fazla üretilmesine sebep olur ve hipotroidiye zemin hazılar. Aile geçmişinde zehirli guatr bulunan kişilerde hastalığın görülme riski daha fazladır. Bunun dışında kaza, travma, ağır stres, hastalıklar ve kullanılan bazı ilaçlar hastalığa sebep olabilir.
Guatrın ilerleme seviyesine bağlı olarak görünür hale gelmesi teşhisi için ilk adım olarak kabul edilebilir. Klinik muayene ve hastanın sağlık geçmişi ile ilgili bilgi alındıktan sonra gerekli olan kan testleri, ultrasonografi, tiroid sintigrafisi ve iyot uptake testleri yapılarak tanı konulabilir.
Diğerlerinde olduğu gibi graves hastalığının tedavisi hastalığın ne kadar ilerlemiş olduğuna, hastanın yaşı gibi etkenlere göre belirlenir. Genel olarak tedavi için kullanılan 3 yöntem vardır. İlk tedavi yöntemi antitiroid ilaçla olandır. Bu ilaçlar aşırı tiroid hormonunu azaltmak için alınır. Yaklaşık 1-2 yıl süren ilaç tedavisi boyunca 2 ay aralıklarla tahliller yapılır. Diğer yöntemler ise cerrahi müdahale radyoaktif iyot tedavisidir. Ameliyat tiroid bezlerinde nodül bulunan ve kanserden şüphelenilen durumlarda tercih edilir. Üçüncü yöntem ise atom tedavisi olarak da bilinen radyoaktif tedavidir. 2 ay süren bir tedavidir. Hastaların %50’si neredeyse tam iyileşme gösterirken diğer yarısında tiroidlerde fazla yada yetersiz çalışma devam eder. Eğer graves hastasıysanız, düzenli olarak muayenelerinizi yaptırmalı ve tedavi süresince üzerinize düşeni yapmalısınız.
Bu hastalığa sahip olan kişiler gravis hastalığı ne yememeli sorusunu sorarlar.
Uzak durulması gereken besinler şunlardır:
Graves hastalığı beslenme programında yer verilmesi gereken besinler: