GRTC’den Yerlilik ve Millilik Çalıştayı

Kütahya merkezli düşünce kuruluşu Küresel Araştırma ve Düşünce Merkezi (GRTC) İzmir’de İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünce desteklenen “Bir Kimlik İnşası: Yerlilik ve Millilik” projesinde Türk Siyasal Kültür havzalarının ele alındığı çalıştay düzenledi.
İzmir Balçova Termal tesislerinde düzenlenen çalıştayın açılışında konuşan GRTC Başkanı Mustafa Önsay, Osmanlı son döneminde Avrupa ile yüzleşme süreciyle birlikte farklı sosyo-politik ve kültürel kimliklerin ortaya çıktığını belirterek, ”Siyasi ve kültürel yenilgiler, Müslümanları ve onların hamileri olarak Müslüman Türkleri, tarihte ilk defa, kendisinden üstün olarak gördüğü Batı uygarlığının tehdidine karşı bu uygarlıkla bir araya gelmeye yöneltmiştir. Modernleşme olarak adlandırılan bu yöneliş, zorunlu olarak bir tür Batılılaşmaya evrilmiş ve Batı’da ortaya çıkan cereyanlarla İslam dünyasının da yüzleşmesini intaç etmiştir. Bu bağlamda, Fransız İhtilali’nin getirdiği milliyetçilik furyasına karşı durmak için ‘ittihad-ı anasır’ fikri üzerinden Osmanlıcılık, modern değerlerin tehdidine karşı İslamcılık, Türk unsurunun yok olma tehdidine karşılık Türkçülük, geleneğimiz ve milli-manevi değerlerimizden dolayı geri kaldığımızı düşünen ve meşruiyetini sadece Batıyla güçlü temasından alan Batıcılık akımları kurtarıcı bir kimlik önerisi olarak ortaya çıkmıştır” dedi.

“ÇALIŞTAYDA TÜRK SİYASAL KÜLTÜR HAVZALARINI İNCELİYORUZ”

Çalıştayda Türk Siyasal Kültür havzalarını incelediklerini, ayrıca Rus, İran, Çin, Hindistan, Arap, Balkan ve Anadolu havzalarını da tek tek inceleyeceklerini ifade eden Önsay,” Geldiğimiz noktada yeni Türkiye’nin yapısı, siyasi ve kültürel yönelişleri ise tüm bu tarihsel ve kuramsal arka planı dikkate alarak Müslüman Türk kimliğini yeniden tahlil, tenkit ve inşa etmeyi gerekli kılmaktadır. Bu bağlamda Küresel Araştırma Düşünce Merkezi (GRTC) tarafından Türkiye’nin tarihsel derinliğini, çağdaş dönemle irtibatlı olarak ele alan dört adet çalıştay düzenlenmektedir. İçişleri Bakanlığı Sivil Toplumla İlişkiler Genel Müdürlüğünce desteklenen projemiz 4 başlığı ile Türkiye’de bilhassa son zamanlarda gündeme gelen “yerlilik”, “millilik” “Anadolu irfanı” gibi ifade ve tamlamaların tüm tarihsel müktesabatımız ve çağdaş dünyaya hâkim olan bilimsel, kültürel ve siyasî değerler ve yapılar dikkate alınarak tahlili, tenkidi ve yeniden inşasına uzanan bir ekip çalışmasına evrilecektir” ifadelerine yer verdi.

“7 BÜYÜK HAVZA KENDİLERİNİ KÜLTÜREL KOLONİZASYONA TABİ TUTMAK ZORUNDA KALMIŞLARDIR”

Türk hanedanlıklarının himayesinde gelişen 7 büyük havza (İran, Hind, Arap, Rus, Çin, Anadolu ve Balkan Havzaları) I. Dünya Savaşı sonrası birçoğunun esarete düştüğünü ya da kendi kendilerini kültürel kolonizasyona tabi tutmak zorunda kaldıklarına vurgu yapan Önsay,” Batı devletler sistemi denilen Westfalya düzenini benimseyen modern ulus devletler haline dönüşen Türk Kültür havzalarında yaşayan halklar, bu ortak kültür havzalarından uzaklaşmışlar ya da yerelleştirmişlerdir. Bundan dolayı artık yeni mezhep ve din anlayışları da uluslaştırılarak, kültürel miras tek bir ulusa aitmiş gibi gösterilmiştir. Örneğin, bilim dili olan Arapçanın ortak birikim mirası tamamen Arap halklarına ait olarak kurgulanmıştır. Bizim ulaşmak istediğimiz sonuç ise, sosyal olarak halen canlı ve güçlü bir miras olan bu kültürel mirası Anadolu merkezli olarak birleştirmektir. Dolayısıyla biz yerlilik ve millilik kavramlarını geniş bir çerçeveden ele alarak daha açıklayıcı olan Türk Siyasal Kültür Havzalarını detaylı olarak inceleyeceğiz. Çalışmamızda bunu gerçekleştirmek için bu havzalarda ortak mit ve mirasın taşıyıcısı olan halk nüfus özelliklerini, ortak tarihi kayıtlar ve hatıraları, ortak kültürün birimlerini, halk ve devlet elitlerinin işbirliği imkânları ve ilişki kurma kapasitelerini temel olarak alacağız. Çalıştayın düzenlenmesinde emekleri olan Doç. Dr. Süleyman Elik’e, GRTC İzmir Başkanı Burhanettin Kansızoğlu’na, Cihan Elik’e ve Tolga Şentürk’e teşekkür ediyorum” diye konuştu.
Çalıştayda Prof. Dr. İlyas Topsakal, Prof. Dr. Nadim Macit, Prof.Dr. Osman Karatay, Doç.Dr. İsmail Ermağan, Sadık Müfit Bilge, Hakan Sezgin Erkan, Doç. Dr. Ubeydullah Sezikli, Gamze Kaya ve Cihan Gündüz tarafından sunulan tebliğler müzakereciler tarafından tartışıldı. Proje kapsamında çalıştay kitaplaştırılacak.