Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) deprem nedeniyle ara verdiği çalışmalarına yarın kaldığı yerden devam edecek. Meclis’in en önemli gündem maddelerinden biri milyonların beklediği EYT yasası olurken, bir diğeri is kamudaki borçlara yapılandırma olacak. Trafik, askerlik, nüfus, köprü, otoyol kaçak geçiş cezaları ve daha önce hiç yapılandırma düzenlemesinde yer almayan adli ve idari para cezaları, öğrenim kredisi borçları ve destekleme primi borçlarının da yine yapılandırma kapsamına alınması bekleniyor. Deprem bölgesi içindeki vatandaşlar içinse yapılandırma paketine özel maddelerin eklenmesi planlanıyor.
Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in yazısına göre, geçtiğimiz yıllarda çıkan yapılandırma yasalarına göre daha kapsamlı olan düzenleme ile birçok yenilik de beraberinde gelecek. 2 bin liraya kadar olan borçlar silinirken vade sayısı 48 aya çıkacak. Başvuru ve bozulma süreleri de uzun tutuldu. Bütün bunların yanında geçtiğimiz yapılandırma yasalarında olduğu gibi bu düzenlemede de Genel Sağlık Sigortası (GSS) primi borçları için bazı kolaylıklar da sağlanacak. Bazı borçlular için faizler silinirken bazı durumlarda gelir testine göre bu borçların tamamen silinmesi de mümkün olacak.
Türkiye’de yaşayan tüm vatandaşlar ve yabancılar GSS şemsiyesi altında bulunuyor. Vatandaşların büyük çoğunluğunun GSS primleri otomatik olarak ödeniyor. Herhangi bir işte sigortalı çalışanlar, emekliler, memurlar için GSS otomatik olarak yatırılıyor. Yine anne ya da babasından veya eşinden dolayı sigortalı olanlar, yani bakmakla yükümlü olunan kişiler de GSS primi ödemek zorunda değil. Bağ-Kur pirimi ile kendi işyerinin sahibi olanlar ile isteğe bağlı sigorta ödeyenler için de GSS prim yükümlülüğü bulunmuyor.
Bunun yanında işsizlik maaşı, kısa çalışma ödeneği gibi sosyal ödeneklerden yararlananlar için de GSS primleri otomatik olarak ödeniyor. 8 yaşına kadar tüm çocuklar da GSS kapsamında sayılıyor. 18 yaşından sonraki dönem için ise GSS primi ödenmesi gerekiyor. Burada istisna öğrenci olmak. Liselerde 20, üniversitelerde ise 25 yaşına kadar yine GSS primi ödenmesi gerekmiyor. Ayrıca mezun olduktan sonra iki yıl daha prim istenmiyor. Burada yaş sınırı yine lisede 20, üniversitede 25 oluyor. Öğrencilerin GSS borcu çıkmaması için SGK'ya giderek tescil yaptırmaları önemli. Ayrıca gelir testinde kazancı düşük çıkanların GSS primlerini de devlet ödüyor.
Bunların dışında kalan 18 yaşını doldurmuş herkes GSS primi ödemek zorunda. Daha önce üç ayrı rakamla ödenen primler şimdi teke düşürüldü ve aylık olarak brüt asgari ücretin yüzde 3'ü kadar ödeniyor. Buna göre 2023 yılı için ödenecek GSS primi aylık 300 lira 24 kuruş olarak alınıyor. Bunu ödeyen sigortalılar kendileri eşleri ve çocukları için GSS kapsamına girmiş oluyor. Geçmiş yıllarda ödemediği GSS prim borçları olanlar için ise şimdi bir fırsat doğdu. Yeni yasa bu kişilerin borçlarını da yapılandırırken silinme imkanı da getirecek. Öncelikle prim borcu olanlar yasa çıktıktan sonra SGK'ya başvurarak bu borçlarının faizlerini sildirerek ister peşin isterlerse 48 aya kadar taksitle ödeyebilecekler.
Borç 2 bin lira ve altında ise zaten otomatik olarak silinecek. Ancak borç yüksek ise sildirmenin başka bir yolu da var. Bunun için kaymakamlıklara gidip gelir testi yaptırmanız gerekiyor. Gelir testine gidilip hanedekilerin kişi başı gelirinin brüt asgari ücretin üçte birinden yani 3 bin 336 liradan az hesaplanması durumunda GSS primleri devlet tarafından karşılanacak. Sadece devlet tarafından karşılanması ile kalınmayacak, geriye doğru borçların silinmesi de mümkün olacak. Bu yüzden GSS borcu olanların Haziran ayının sonuna kadar gidip test yaptırmaları gerekiyor. Eğer geliriniz yüksekse bu kez yapılandırma yasasından yararlanarak borcunuzu ana para ile ödemeniz de mümkün olacak.