LONDRA (İHA) - İngiliz basınında bugün, "Barack Obama'nın öncelikleri", "Amerikalılar ve dünyanın yeni Başkan'dan beklentileri ve Türkiye yorumları", "Gazze krizi Ankara'nın Batı için önemini bir kez daha gösterdi" başlıkları öne çıkıyor.
BBC'nin Türkçe internet sitesi "http://www.bbc.co.uk/turkish/"te yer alan basın özetlerine göre, İngiltere gazetelerinde Barack Obama'nın Amerikan başkanlığını resmen üstleneceği bugünkü yemin töreniyle ilgili haber ve yorumlar geniş yer buluyor.
Guardian, "Yeni bir Amerikan dönemi başlatacak tılsım" manşetiyle verdiği haberinde Obama'nın önceliklerini sıralayarak, "Obama yarın askeri yetkililerle bir araya gelip, Irak'tan nasıl asker çekeceklerini ve Afganistan'daki savaşı nasıl kazanabileceklerini konuşacak. Obama 18 ay içinde Irak'tan çok sayıda asker çekme ve Afganistan'a 30 bin kişilik takviye birlik gönderme sözü vermişti. Pentagon kaynaklarına göre, Obama'nın ekibi, Irak ve Afganistan'la ilgili sorunların sandıklarından daha ağır olduğunu söylüyor" ifadelerine yer veriliyor.
Guardian'a göre, Obama'nın ekonomik konularla ilgili ekibi, bir süredir düzenli toplantılar yapıyordu. Fakat yarın ilk kez Beyaz Saray'da toplanacaklar. Obama'nın ekonomi kurmayları, 3-4 milyon kişiye iş imkanı sağlayabilecek 800 milyar dolarlık bir paket üzerinde çalışıyor. Gazete, Obama'nın küresel ısınmayla mücadele konusunda verdiği sözleri tutup tutmayacağının yakından izleneceğini belirterek, "Obama, Amerika'nın yabancı petrole bağımlılığını azaltma sözü vermişti. Ekonomiyi canlandırma paketindeki paranın bir kısmı, çevre dostu teknolojilerin geliştirilmesinde kullanılacak. Obama için en önemli sınavlardan biri Kyoto Protokolü'nün yerini alacak anlaşma olacak. Başkan Bush, Obama'nın küresel ısınmaya yol açan sera gazlarının atmosfere salımını azaltmayı hedefleyen Kyoto Protokolü'nü imzalamamıştı" cümlelerine yer veriyor.
Guardian, dünya kamuoyunun arkasında olması nedeniyle Bush'un 8 yıllık iktidarından sonra, Obama'nın, Amerika'ya itibarını geri kazandırmasının zor olmayacağı görüşünde. Fakat, gazeteye göre Obama Filistin'den İran'a, Pakistan'dan Kuzey Kore'ye önünde pek çok zorlu dış politika dosyaları bulacak. Yeni Başkan, yarın yeni bir Orta Doğu özel temsilcisi atayabilir.
Financial Times da, dünyanın Obama'dan beklentilerini sıralamış. Buna göre Asya kıtasının en büyük beklentisi Obama'nın Amerikan ekonomisini düzeltmesi. Gazete haberinde, "Asya'da üretilen malların yarısı ihraç ediliyor ve birçok ülkeyi Amerikan tüketicilerinden gelen talep ayakta tutuyor. Çin ve Japonya da Amerika'nın mali sisteminin eski haline dönmesini istiyor zira dolardaki keskin bir düşüş kasalarındaki yüksek dolar rezervi nedeniyle büyük kayıplara uğramaları anlamına gelecek. Asyalılar, sendikaların baskısı ve içerideki işsizlik nedeniyle Obama'nın korumacı politikalara yönelmesinden endişeli" ifadelerine yer veriyor.
Gazeteye göre, Avrupalıların beklentisi de Obama'nın Amerikan ekonomisindeki düşüşü durdurması ve mali sisteme istikrar kazandırması yönünde. Avrupa ülkeleri dünyanın en büyük ekonomisi toparlanırsa kendilerini arkasından sürükleyebileceğini düşünüyor. Financial Times, İsrail'in Gazze saldırısı nedeniyle, Orta Doğu'da Barack Obama'nın başkanlığına karşı duyulan heyecanın azaldığını belirtiyor.
Haberde, "Amerika'nın bölgede gücünün azalmasına karşın, hala birçok ülke sorunlarını çözmesi için gözünü Amerika'ya dikmiş durumda. İsrail, Obama'dan Bush kadar destek bekliyor. Bush'tan kurtulmanın sevincini yaşayan Araplar, Obama'nın İsrail-Filistin anlaşmazlığında adil olmasını istiyor. Irak, Amerikan askerlerinin ülkeden ayrılmasını bekliyor ancak kendi ayakları üzerinde duruncaya kadar Amerika'nın kendilerine yardımı sürdürmesi beklentisinde. Suriye, uluslararası tecritten kurtulmak için Obama'ya umut bağlamış durumda. İran da ABD'den daha fazla işbirliği umuyor" ifadelerine yer veriliyor.
Aynı gazetede yer alan bir kamuoyu yoklaması Avrupa kamuoyunun, Afganistan'a takviye asker gönderilmesine karşı olduğuna işaret ederek, "İngiltere, Almanya, İtalya, İspanya ve Fransa'da oylamaya katılanların büyük çoğunluğu, hükümetlerinin, Obama'dan gelebilecek Afganistan'a takviye birlik gönderme çağrısını reddetmesi gerektiği yönünde görüş belirtti. Yine ankete katılanların çoğunluğuna göre Obama'nın önceliği uluslararası mali krizin çözümü olmalı" cümlelerine yer veriyor.
İngiltere'de hükümetin, bankalar için açıkladığı yeni paket, gazetelerin hemen tümünde manşetlerde yer alıyor.
Independent, temelde hazinenin bankaların riskli varlıklarına güvence sağlamasını öngören paketin piyasaları ikna etmeyi başaramadığını belirtiyor. Daily Telegraph, 28 milyar sterlin zarar açıklaması beklenen Royal Bank of Scotland'ın dün borsa hisselerinin üçte iki oranında değer kaybettiğini, diğer banka hisselerinin de keskin düşüşler yaşadığını aktarıyor.
Gazete, bankaların yeniden işletmeler ve bireylere kredi vermesini sağlamayı hedefleyen yeni paketin, vergi mükelleflerine 350 milyar sterlinlik bir fatura çıkarabileceğine dikkat çekiyor.
Financial Times, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Brüksel ziyaretiyle ilgili haberinde "Türkiye'den boru hattı tehdidi" diyerek, "Avrupa'nın Ukrayna ile Rusya arasındaki kriz nedeniyle, enerji tedarikiyle ilgili kaygılarının arttığı bir dönemde Erdoğan üyelik müzakerelerinde enerji başlığının açılmasının engellenmesi durumunda Nabucco projesine desteklerini çekebileceklerini mesajını verdi. Nabucco projesi, Orta Asya ve Hazar gazını Türkiye üzerinden Avrupa'ya taşıyacak 3 bin 300 kilometrelik bir boru hattı inşasını öngörüyor. Kıbrıslı Rumlar, enerji başlığının açılmasını engelliyorlar. Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso, Erdoğan'la görüşmesinden sonra enerji güvenliğiyle üyelik müzakereleri arasında bağ kurulmaması gerektiğini söyledi. Erdoğan da daha sonra 'Nabucco projesi çok önemlidir. Sorumluluklarımızın farkındayız' diyerek, uyarısını geri almasa bile tavrını yumuşatmış göründü" ifadelerine yer veriliyor.
Guardian yazarı Simon Tisdall, Gazze krizinin Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri için Türkiye'nin önemini bir kez daha ortaya koyduğunu belirterek, "Gazze'de çatışmaların kontrolden çıkmak üzere olduğu bir dönemde Türk diplomatları, Şam'da Halid Meşal'le doğrudan görüşerek diğer diplomatların ulaşamayacakları alanlara girebileceklerini gösterdiler. Geniş kapsamlı arabuluculuk faaliyetleri kapsamında Erdoğan, Suudi Arabistan, Ürdün, Mısır ve Suriye'de Arap liderlerle istişarelerde bulundu. Hamas'ın en önemli destekçilerinden İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'la iletişim kanallarını açık tuttu.
Erdoğan'ın hükümeti altında Türkiye'nin Orta Doğu'da nüfuzunu başarılı bir şekilde genişletmesi 'Yeni Osmanlıcılık' olarak adlandırılıyor. Türk yorumculara göre, İsrail-Suriye görüşmelerinde arabuluculuk yapan, Afganistan'da NATO operasyonlarına destek veren ve doğal gazla petrolde Rusya'nın kontrolünde olmayan bir güzergahta bulunan Türkiye, Batı tarafından yeterince takdir edilmiyor. Aksine Türkiye'ye düşmanca değilse bile şüpheyle yaklaşıldığını söylüyorlar" görüşlerine yer veriyor.