Güneşin sıcaklığını ve ışığı bize mutluluk veriyor. Ancak her ne kadar güneşi sevsek de çok fazla maruz kalmak cildimiz için ciddi ölçüde zarara sebep oluyor. Dolayısıyla, yazın gelmesiyle beraber kırışıklıklar, kahverengi lekeler ve cilt yanıkları sorunumuz ve gündemimiz haline geliyor. Avrasya Hastanesi’nden Dermatoloji Uzmanı Dr. Hatice Deniz Yardımcı, güneş lekelerinin yol açtığı cilt lekeleri için öneriler veriyor.
SICACIK GÜNEŞ ALTINDA KEYİF YAPMAK ÇOK GÜZEL AMA...
Güneşe korunmasız yakalanmak, cilt yaşlanmasının ana nedenidir ve güneş lekeleri olarak bilinen diğer uzun vadeli cilt problemlerine yol açabilmektedir. Güneş lekeleri daha çok, yüz ve eller gibi güneşi en çok gören cilt yüzeylerinde oluşmaktadır.
GÜNEŞİN ETKİSİYLE OLUŞAN CİLT LEKELERİ ÖNEMLİ SORUNLARA NEDEN OLABİLİR
Güneşle gelen lekeler; çiller, melazma, gebelik lekeleri, solar lentigodur. Bunların yanında güneş ışınlarıyla etkileşime giren bazı kozmetik ürünler, ilaçlar, kimyasal maddeler ve bitki özsuları da kalıcı cilt lekeleri ortaya çıkarabilmektedir.
⦁ En sık yüz, el sırtı, kollar ve gövdenin üst kısımlarında yerleşen 5 mm çapında yuvarlak veya oval kahverengi lekelerle, çiller daha çok genetik faktörlere bağlı olarak ortaya çıkmaktadır. Bunlar genel olarak açık ten rengine sahip, kızıl saçlı ve renkli gözlü kişilerde bulunmaktadır. Güneş ışığının alınmaya başlaması ile beraber belirginleşen çiller, korunmadan güneş ışığı alınmaya devam edilmesi durumunda vücudun kendisini güneş ışığından korumak için üretilir. Bu durumda çiller çoğalır ve renkleri daha da koyulaşarak belirginleşir.
⦁ Solar lentigo; en sık yüz, boyun, göğüs, sırt, omuzlar ve el sırtı gibi güneşe maruz kalan bölgelerde görülür. Daha çok 30’lu yaşlardan sonra rastlanılan solar lentigo, yaşlanma ile artış gösterir, çillerden çok daha büyük, yuvarlak veya oval şekilli, kahverengi veya siyah lekelerdir. Genel olarak akut güneş yanıklarından ve aşırı doz puva tedavisinden sonra ortaya çıkar.
⦁ En sık alın, yanak, burun üzeri, dudak üstü, çene ve nadiren boyun ve kollarda görülen kahverengi lekelere melazma denir. Gebelik, doğum kontrol ilaçları, tiroid hormon bozuklukları, epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar ve stres nedeniyle oluşabilir. Yüzeysel, derin ve mix tip olarak 3 kategoride değerlendirilen melazma genellikle koyu tenli kişilerde görülür. Derinliğine göre farklı tedavi yöntemleri uygulanır. Yaz aylarında ve solaryum sonrası artış gösteren, rengi koyulaşan tedavisi kronik olması dolayısıyla daha çok görünürlüğünün azaltılması yönündedir.
⦁ Melazmanın hamilelik döneminde görülen türü ise gebelik lekeleri, olup güneş ışınlarının etkisiyle belirginleşir. Doğum yapıldıktan sonra nadiren kendiliğinden iyileşebilen gebelik lekelerinin tedavisi için melazmanın tedavisinde uygulanan yöntemler kullanılır.
⦁ En sık yüz, boyun, gövde, kollar ve el sırtında ortaya çıkan, çizgisel veya benekli kahverengi lekelerle bitkilere bağlı güneş lekesi; berloque egzama genel olarak kadınlarda görülür. Güneş ışınlarının, cilde uygulanan bazı kozmetik ürünler, parfümler, cilde temas eden havuç, kereviz, limon, incir, dereotu gibi bitkilerin özsularının etkileşime geçmesi ile beraber ortaya çıkar.
⦁ Özellikle sivilce tedavisinde kullanılan bazı oral antibiyotiklerin ciltte yanma, kızarıklık ve soyulmaya sebep olması ile ortaya çıkan kahverengi cilt lekeleri, ilaçlara bağlı güneş lekesi; fototoksik ilaç reaksiyonudur. Özellikle yaz mevsiminde ilaç kullanırken doktorunuza danışmanız gerekmektedir.
HEMEN UMUTSUZLUĞA KAPILMAYIN
Erken yaşlanmayı önlemek, güneş hasarı belirtilerini onarmak ve hatta tersine çevirmek her zaman mümkündür. Bunun için;
⦁ Günlük olarak en az 30 UVA ve UVB SPF içeren cilt bakım ürünleri kullanılmalı,
⦁ Pamuklu, nefes alan ve açık renkli kıyafetler tercih edilmeli,
⦁ Güneş gözlüğü seçimi modaya göre değil sağlık normlarına göre seçilmeli,
⦁ Güneş ışınların yoğun olduğu saatlerde cilt doğrudan güneşe maruz bırakılmamalı.
Güneş kreminin parlak, genç görünümlü bir cildin anahtarlarından birisi olduğunu belirten Dr. Yardımcı, güneş koruyucuların günlük güneş ışığı alımını azaltarak bağışıklık sisteminde mevcut bazı hasarları onarabilme şansı verdiğini ifade etti. Ayrıca cildin iyileşme sürecine olumlu katkılarda bulunduğunu söyleyen Yardımcı, günlük kullanımın uzun süreli cilt kanseri riskini de azaltabildiğinin altını çizdi.
GÜNEŞ LEKELERİ İÇİN TEDAVİ YÖNTEMLERİ
Güneş ışınlarının etkisini kaybetmeye başladığı ekim ayından sonra, Kimyasal peeling, EnzimatikPeeling, Kriyoterapi (dondurma tedavisi), Lazerle Leke Tedavisi, Işın Tedavileri, leke giderici kremler, PRP, mezoterapi gibi yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemler, güneş altında oluşan cilt lekelerinin başarıyla tedavi etmektedir.