Sistit idrar yollarında meydana gelen iltihaplanmadır ve birçok hastalıkta olduğu gibi sistit için de erken tedavi oldukça önem arz eder. Sistit olup olmadığınızı anlamak ve diğer hastalıklarla karıştırmamak için hastalığı iyi tanımanız gerekmektedir.
Sistit, mesanenin yani idrar torbasının iltihaplanması durumudur. İdrar yolları iltihabı da denilebilen sistit genelde dışkıda bulunan bir bakterinin mesaneye ulaşması ile ortaya çıkar. Çoğunlukla kadınlarda meydana gelen bir sorundur. Bunun nedeni ise kadınlarda idrar yolu yani mesaneye giden yol 2- 3 cm iken erkeklerde bu mesafenin erkeklik organı nedeniyle 15 - 20 cm uzunluğunda olmasıdır. Ayrıca erkeklerde idrar yolunu çevreleyen ve dışarıdan bir şeyin girmesini engelleyen prostat adında koruyucu organ bulunur. Dışarıdan mikrobun girmesi erkeklerde daha zor olduğundan sistit erkeklerde daha nadir görülür. Kadınların ortalama yüzde 20’si hayatında en az bir kez sistite yakalanır. Üreme sisteminde en sık görülen hastalıklardan biri olan sistit erken tedavi edilmezse böbreklerde veya mesanede büyük sorunlara sebep olabilir.
Birden fazla sistit belirtisi bulunur. Hem başka bir hastalıkla karışmaması açısından hem de gelecekte daha büyük sorunlar oluşturmaması açısından belirtileri iyi bilmek ve hastalığı tanımak büyük önem taşır. Sistitle en çok karıştırılan hastalık vajinittir. Vajinit, doğumu gerçekleştiren vajina bölgesinin hastalığıdır. İdrar yoluyla yakınlığı bakımından çoğu zaman sistitle karıştırılabilir. Peki, sistit belirtileri nelerdir?
Sistit türlerine göre sistit nedenleri değişikenlik göstermektedir. Çoğunlukla sistitin asıl nedeni bakteriyeldir. Üreme organları ve anüste yaşayan bakteriler alt idrar yollarını aşar ve mesaneye ulaşırlar. Mesanedeki bakteriler idrar ile dışarı atılırlar. Fakat mesanedeki bakteri sayısı idrar yoluyla atılan bakteri sayısından fazla miktarda ise iltihaplanmaya sebep olur. Tabii ki çeşitlerine göre nedenler de değişebilmektedir.
Genelde kemoterapi ilaçları sistite yol açabilir. Vücudumuza giren ilaçlar daha sonra idrar yoluyla çıkar ancak kanser tedavisinde kullanılan ilaçlar vücuttan çıkarken mesaneyi tahriş edebilir.
Yabancı cisimlerde bulunan bakterilerin mesaneye ulaşması sonucunda iltihaplanma meydana gelebilir. Örneğin cinsel ilişki sırasında erkek üreme organı bakterileri taşıyor olabilir.
Kullanılan hijyen ürünleri mesaneyi tahriş edebilir.
Bazı hastalıklar yüzünden de sistit oluşabilmektedir.
Sistit olmamak için bazı önlemler alınabilir. Özellikle çevrenizde sistit olmuş kişi varsa bu durumda “Sistit bulaşıcı mı? sorusu aklınıza takılmış olabilir. Sistit bulaşıcı değildir; ancak bakteriler her yerde olabilirler. İşte mikroplardan korunmak adına alınabilecek önlemler:
Özellikle kız çocuklarına küçük yaşlardan itibaren öğretilmesi gereken; dışkılamadan sonra temizliğin önden arkaya doğru yapılmasıdır. Böylece vajinal bölgedeki ve dışkıdaki bakterilerin idrar yollarına ulaşması engellenir.
Mesanedeki bakterilerin dışarı atılması için idrar tutulmamalıdır. Olabildiğince sık idrara çıkmak ve idrarı tutmamak önemlidir.
Gün içerisinde bol su tüketilmedilir. Su, idrarın çıkmasına yardım ederken bakterilerin çıkışına da yardımcı olacaktır.
Cinsel ilişki sonrasında kısa sürede idrar yapılmalıdır.
Cinsel ilişki sırasında yeterince kayganlık sağlanmalı böylecek zedenlenme önlenmelidir.
Genital bölgenin nemli kalması engellenmelidir. Nemli ortamda bakteri oluşumu daha fazla olabileceğinden iç çamaşırları naylonlu veya sıkı tercih edilmemelidir.
İç çamaşırları günlük olarak değiştirilmeli ve pamuklu iç çamaşırı tercih edilmelidir.
Eğer sistit olduysanız ve sistit nasıl geçer diye düşünüyorsanız tedavi süreci ile ilgili bilgiler edinmek önemlidir. İdrar yolları iltihabının türlerine göre sistit tedavisi de değişkenlik gösterir. Öncelikle yapılması gereken şey bir üroloğa görünmektir ve ürolog tarafından belirtilere uygun bir teşhis konulmalıdır. Bu teşhis idrar testleri, sistoskopi (tıbbi bir alet yoluyla mesanenin gözlenmesi), özel bir röntgen çekimi gibi yollar ile konulur. Sistit erken teşhis edildiyse önemli bir hastalık değildir ve kısa sürede geçer. Ancak sistit ve buna sebep olan neden bulunamayıp tedavi edilmezse kronikleşir ve böbreklerde ciddi olumsuzluklara sebep olabilir.
Sistit enfeksiyona bağlı nedenlerden oluşuyorsa idrar kültürü yapılır. İdrar kültürü sonucu, idrar içerisinde enfeksiyona sebep olan bakteri ve mikrobu bulmaya yardımcı olurken ilaç tedavisinde de verilmesi gereken antibiyotik tipini belirler. Test sonucunda seçilmiş olan antibiyotik kişiye yazılır ve tedavi genellikle 10 gün sürer. Ancak kronik enfeksiyonlarda tedavi süreci uzayabilmektedir.
Böbrek tutulumu yani üst idrar yolları enfeksiyonu sistite ek olduysa ve kişide yüksek ateş, böbrek ağrısı gibi yan ağrılar varsa hastanın hastaneye yatması gerekebilir. Bununla birlikte daha farklı bir antibiyotik tedavi uygulanır.