Ağrılı şişlik olan ekleminizden doktorunuz bir miktar sıvı alır ve bu basit bir şekilde incelemeye gönderilir. Bu sıvının içinde ürik asit kritallerinin olması gut tanısı koydurur. Ayak baş parmak ekleminiz olmak üzere en az 1 ekleminizde ağrılı şişlik varsa, şikayetleriniz ara ara alevleniyor ve alevlenme dönemleri arasında tamamen geçiyorsa ve kan testinizde ürik asit düzeyiniz yüksekse eklem arasından sıvı alınmadan da tanı konulabilir. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Aslı Doğruk Ünal ve Uzman Diyetisyen İpek Ağaca Özger konu hakkında bilgiler verdi.
Gutun neden olduğu ağrı ve şişliğe iyi gelen birkaç ilaç vardır. Eğer daha önce denediğiniz ve iyi geldiğini gördüğünüz bir ilaç varsa her zaman elinizin altında bulundurmanızda fayda vardır, böylece alevlenme hissettiğiniz anda alabilirsiniz. Semptomlar olmaya başladığınız anda ne kadar erken alırsanız o kadar etkisi hızlı başlar. Gut atağında en çok kullanılan ilaçlar steroid olmayan anti-inflamatuarlar, kolşisin ve steroiddir. Başlangıçta hangi tedavinin sizin için uygun olduğunun mutlaka doktorunuzun muayenesi sonrasında karar verilmesinde fayda vardır.
Yine ileride olabilecek gut ataklarını engelleyen ilaç tedavileri de mevcuttur. Özellikle sık ve şiddetli atağı olan hastalara önerilir. Bu ilaç grupları genel olarak kanda ürik asit düzeyini azaltarak işe yararlar. Fakat hastalığın tedavisine bu ilaçlarla başlarsanız gut atağının şiddetlenmesine neden olabilirsiniz. O nedenle doktorunuz tarafından kan tahlileriniz ve mauyeneniz ile yakın takip edilerek doz ayarlanması ve sonrasında da atak görülmemesi için idame dozun ayarlanması gerekir.
Kilo fazlalığınız varsa kilo vermek kesinlikle hastalığın rahatlamasını sağlar. Özellikle sağlıklı beslenme programı hem kilo vermenize yardım eder hem de daha sağlıklı olmanızı sağlar. Sağlıklı beslenme yanında yeterli su içilmesi önemlidir. Yine gut atağının alevelenmesine neden olacak şekerli ve alkollü içeceklerden uzak durmakta fayda vardır.
Genelde gut olan hastaların çoğunluğunda kalp hastalığı, hipertansiyon, obezite ve böbrek sorunları vardır. Guta ek bu hastalıklardan biri eşlik ediyorsa hem doktorunuzun hem diyet uzmanınızın medikal ve diyet tedavinizi koordineli düzenlemesi gerekir.
Gut, kandaki ürik asit düzeylerinin yükselmesinden ya da böbreklerden atımının az olmasından ya da vücutta ürik asit haline dönüşen pürinlerin bazı yiyeceklerle fazla miktarda alınmasından kaynaklanır. Ani nöbetler halinde gelişir ve şiddetli ağrı yapar özellikle ayak başparmağı ve diz eklemlerinde görülür. Ani ve yoğun ağrı veya gut atakları, ayağın yanıyormuş gibi hissedilmesine neden olur.
Gut tedavi edilmezse sonunda artrite yani eklem iltihabına yol açabilir. Bu ağrılı durum eklemlerin kalıcı olarak hasar görmesine ve şişmesine neden olabilir. Doktorların önerdiği tedavi planı, gutun evresine ve şiddetine bağlı olacaktır.
Gut hastalığında akut ataklar sırasında ve ataklar arasındaki dönemlerde ayrı ayrı tedavi yöntemleri uygulanır. Ağrıların yoğun yaşandığı akut dönemlerde antiinflamatuar ilaçlar kullanılır.
Hastalığın gidişatına göre ilaç tedavisinde kullanılan ilaçlar değiştirilebilir. Kandaki ürik asit miktarı aşırı yüksek ise idrarla ürik asit atımını artıran ilaçlar kullanılabilir. Akut dönemde hastaların istirahat etmeleri önerilir. Fiziksel aktivite, atakların şiddetini artırabilir. Gut hastalığında ilaç tedavisi kadar diyet tedavisi de oldukça önemli rol oynar. Gut hastalığı tedavisi için hastaların diyetisyen tarafından hazırlanan özel bir diyete uymaları, bol su tüketmeleri ve hafif egzersiz programları ile yaşam kalitelerini artırmaları önerilmektedir.