TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda, ilk defa veya yeniden kamu hizmeti ve görevlerine atanacaklar hakkında yapılacak güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması hükümlerinin yeniden düzenlenmesine ilişkin maddeleri de içeren Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin görüşmelerine başlandı.
Plan ve Bütçe Komisyonu, AK Parti Mersin Milletvekili Lütfi Elvan başkanlığında toplandı.
Toplantının başlangıcında muhalefet milletvekilleri usule ilişkin itirazlarda bulundu.
CHP Ankara Milletvekili Bülent Kuşoğlu, teklife ilişkin etki analizlerinin yapılmadığını, STK'ler ile kamu kuruluşlarının görüşlerinin alınmadığını ve teklifin ilgili komisyonlara gönderilmediğini söyledi. Kuşoğlu, TBMM Genel Kurulunda bütçe görüşmelerinin devam ettiğini ve komisyonda görüşülecek olan düzenlemelerin aciliyetinin olmadığını ifade etti.
HDP Diyarbakır Milletvekili Garo Paylan ise yeni bir "torba yasa teklifi" ile karşı karşıya olduklarını dile getirerek, güvenlik soruşturmalarına ilişkin düzenlemenin de teklifte yer aldığını belirtti. 15 Temmuz darbe girişiminden beri Türkiye'nin bir türbülanstan geçtiğini ileri süren Paylan, uzatılmış bir OHAL döneminin yaşandığını savundu.
Teklifte yer alan bazı maddelerin Anayasa'ya aykırı olduğunu öne süren Paylan, teklifin Anayasa Komisyonu ve Adalet Komisyonunda görüşülmesi gerektiğini söyledi.
Komisyon Başkanı Lütfi Elvan, bu tür tekliflerin ilk kez görüşülmediğini, bir kanun teklifi Meclis Başkanlığına geldiği zaman Kanunlar ve Kararlar Başkanlığı başta olmak üzere bunun Anayasa'ya uygun olup olmadığının incelendiğini belirterek, Meclis Başkanlığından kendilerine gönderilen yazıda Anayasa'ya aykırılığın olmadığının ifade edildiğini aktardı.
Elvan, komisyonun da teklifte Anayasa'ya aykırı bir durumun olmadığını tespit ettiğini bildirdi.
Daha sonra teklifin görüşülmesine başlandı.
- "Birinci yargı paketi ile uyumlu yeni bir düzenleme getiriyoruz"
Teklif sahibi olarak komisyona bilgi veren AK Parti Trabzon Milletvekili Salih Cora, "birinci yargı paketi" ile uyumlu yeni bir düzenleme getirdiklerini belirtti.
Teklifle, asliye ceza mahkemelerinde cumhuriyet savcısı bulunması zorunluluğunu 1 Eylül 2020'ye kadar ertelediklerini ifade eden Cora, yapılacak yeni uygulamaların herhangi bir aksaklığa mahal vermemesi, soruşturma sürelerinin uzatılmaması için böyle bir süreye ihtiyaç duyulduğunu vurguladı.
Kültür ve Turizm Bakanlığına bağlı müze ve ören yerleri için yeni düzenlemeler getirdiklerini aktaran Cora, "Yapılan hizmetlerin kamu yararı özelliği dikkate alınarak su ve atıksu kullanımında tahakkuk eden su bedellerine sınır getiriyoruz. Ayrıca İller Bankasının kamu kurum ve kuruluşları, belediyeler adına yapılacak olan ihalelerle Damga Vergisi alınmasından istisna tutulmasını amaçlamaktayız." diye konuştu.
Anayasa Mahkemesinin, yakın zamanda kamu hizmetine girecek olanlarla ilgili yapılması gereken güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması işleminin kanunla düzenlenmesi gerektiğini şart koşması nedeniyle yeni düzenlemeler getirdiklerini anlatan Cora, "İlk defa kamu hizmetine girecek olanlar içinde 'güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmış olmak' hükmünü içeren ve usul ile esaslarını belirten Anayasa Mahkemesi kararındaki çekinceleri karşılayan yeni bir madde ihdas ediyoruz." dedi.
Güvenlik soruşturması ve arşiv araştırmasının sonucuna göre kamu görevine atanamayan kişilerin kanun yoluna başvurmuş olanlar ve başvuracaklarla ilgili açık hükümler getirdiklerini vurgulayan Cora, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Mevcut açılmış ve devam eden davalarda 15 gün içerisinde idarece resen, bundan sonra süresinde açılacak iptal davalarında dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 30 gün içerisinde idarece resen güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması yapılmasına karar verilir. Sonra verilen bu karar 7 gün içerisinde ilgili mahkemeye bildirilir. Yaptığımız düzenlemeye göre, mahkeme de bu bildirim üzerine davanın görülmesini 6 ay geri bırakacaktır. Güvenlik soruşturması olumlu sonuçlanmışsa dava konusuz kalacak, dosya işlemden kaldırılacaktır. Olumsuzsa mahkeme meri mevzuata göre dosyayı tekemmül ettirecek ve en sonunda da 6 ay içerisinde idarece cevap verilmemesi halinde davaya devam edilecek ve karar verilinceye kadar idarenin de bir bildirimde bulunması halinde bunun içeriğine göre kararını oluşturacaktır.
Bu düzenleme ile Anayasa Mahkemesinin aramış olduğu elverişlilik, gereklilik, orantılılık ve açıklık ilkeleri gözetilmiş ve bunları sağlamış oluyoruz. Ayrıca Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin 10 ve 11. maddesinde ifade özgürlüğünün ele alınış biçimiyle ulusal güvenlik, toprak bütünlüğü, kamu güvenliği, suçun önlenmesi, düzeni koruma gibi kriterleri de dikkate alarak yeni bir düzenleme ortaya koyuyoruz."