Hafta hafta gebelik sürecinde bebeğin gelişimi

Hamile olduğunuzu öğrendiniz. Bebeğinizin ve kendinizin hafta hafta hamilelik sürecinde neler yaşandığını haberimizden okuyabilirsiniz. İlk haftadan son haftaya kadar bebeğin gelişim süreci.  

Anne olmak her kadının hayalidir. Kurduğunuz hayal bir gün gerçekleşti. Ve hamile olduğunuzu öğrendiniz. Vücudunuzdaki değişimleri ve bebeğinizin her hafta nasıl geliştiğini öğrenmek istiyorsanız haberimizden okuyabilirsiniz. Hafta hafta hamilelikte neler yaşandığını sizler için derledik. Hafta hafta hamilelikte bebeğinizin ne zaman hareket etmeye başladığını öğrenebilir adım adım gebelik sürecinizi görebilirsiniz. Ortalama 9 ay 10 gün sürecek olan ilk haftadan son haftaya kadar hafta hafta hamilelik (gebelik) süreci.

Reklam
Reklam

Gebelik toplam 40 haftadır. Bu da 9 ay 10 güne tekabül eder. Gebelik hafta olarak hesaplanırken, son adet tarihinin ilk gününden hesaplanır. Fakat normalde ay hesabı, döllenmenin olduğu son adet tarihinden 2 hafta sonraki tarihten hesaplanır. Gebeliğin ilk haftası yani son adet tarihinin ilk haftası, henüz gebe bile olunmayan ilk zamandır. Yeni bir adet dönemi bitmiştir, kadının yumurtalıklarında yeni bir yumurtlamaya hazırlanma aşaması vardır. Bu aşamada kadında hiçbir belirti yoktur. Gebelik planlayan hastalara 3 ay öncesinden folik asit verilmektedir. Bu dönemde folik asit kullanılabilir. Kadının sağ veya sol yumurtalarından her ay ortalama bir yumurta gelişir. Birinci hafta gelişimin olduğu haftadır.

Gebeliğin 1. haftasında annenin durumu konusunu Op. Dr. Emine Ergül anlatıyor.

Hamileligin 1. haftasinda anne adayi neler yasar?HAFTA HAFTA GEBELİK (HAMİLELİK) VİDEOLARINI İZLEYEBİLİRSİNİZ

2 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 266 gün kaldı!

Reklam
Reklam

Bu haftanın başında (28 günlük döngünün genellikle 14. gününde) yumurtlayacaksınız. Bu, yumurtalarınızdan birinin folikülünü çatlatarak bir Fallop tüpüne yerleşeceği anlamına geliyor. Takip eden 12-24 saat içerisinde eşinizden gelen yaklaşık 250 milyon sperm hücresinden birinin rahminizden Fallop tüpüne uzanan yolu başarıyla geçerek yumurtaya nüfuz etmesi durumunda bu yumurta döllenmiş olacak. Yumurtaya giden on saatlik bu çetin yolculuktan sadece 400 sperm hücresi sağ çıkacak ve bunlardan yalnızca bir tanesi dış zarı aşma başarısı gösterebilecek (şanslı hücrenin gideceği yolu bulması yaklaşık 20 dakika alır).

Sonraki 30 saat içerisinde, spermin çekirdeği yumurtanınki ile birleşir ve genetik materyaller biraraya getirilir. Spermin Y kromozomu taşıması durumunda doğacak bebek erkek olacak, X kromozomu taşıması durumunda ise kız çocuğu dünyaya gelecektir. Fallop tüpünüzden rahminize süren 3-4 günlük yolculuk esnasında, döllenmiş yumurta (artık zigot olarak adlandırılabilir) 16 özdeş hücreye bölünür. Zigot rahminize girdiği andan itibaren morula adını alır. Bir ya da iki gün sonra, rahminizde kendine yer edinmeye başlar ve hayret verici büyümesini ve dönüşümünü sürdürür. Bu zamana kadar, gelişmekte olan bebeğiniz sadece blastosist denilen küçük bir grup hücre formundadır. Daha sonra embriyo haline gelecek olan bir iç hücre kütlesi – amniyotik kese haline gelecek olan sıvıyla dolu bir boşluk – ile plasenta haline gelecek olan bir dış hücre kütlesine sahiptir (plasenta, bebeğinize yaşamın devamı için gerekli oksijeni ve besin öğelerini sağlayan ve atıkların vücuttan atılmasını sağlayan bir organdır).

Reklam
Reklam

Hamileliğin 2. Haftasında Vücudunuz

Gebe kalmanın gerçekleşmesi için pek çok şeyin üst üste gelmesi gerekir. Bu durumda zamanlama gerçekten her şeydir. İhtimali artırmak için, yumurtlamanın 72 saat öncesinden başlayarak yumurtlamanın 24 saat sonrasına kadar bir dönem içinde cinsel ilişkiye girin. (Hem 72 saate kadar yaşam süresi olan spermin hem de yumurtlamadan sonra 24 saatten fazla yaşamayan yumurtanın yaşam süresini birbirine uydurmaya çalışıyorsunuz.)

3 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 259 gün kaldı!

Şu anda rahminizde neler oluyor? Çok şey. Oluşum aşamasındaki bebeğiniz şu anda sadece delice çoğalan birkaç yüz hücreden oluşan küçücük bir top. Hücre topu (blastosist olarak adlandırılır) bir kez rahminize yerleştikten sonra, onun plasentaya dönüşecek olan kısmı hamilelik hormonu HCG'yi (insan koryonik gonadotropin) üretmeye başlar. Bu hormon yumurtalıklarınıza yumurta salgılamayı bırakmasını söyler ve rahminizin zarını – ve onun minik yolcusunu- atmasını engelleyen östrojen ve progesteron üretiminin artmasını tetikler ve bir plasental büyümeyi teşvik eder. HCG aynı zamanda hamilelik testinin pozitif çıkmasını sağlayan hormondur, bu haftanın sonunda, yaptığınız test ile pozitif bir sonuç elde edebilirsiniz! (Eğer testiniz negatifse ve periyodunuz 2-3 gün daha gecikirse testi tekrar deneyin.)

Reklam
Reklam

Bu arada, daha sonra amniyotik kese haline gelecek olan boşluktaki hücre topu etrafında amniyotik sıvı toplanmaya başlar. Bu sıvı ilerleyen haftalar ve aylarda bebeğiniz için yastık işlevi görecek. Şimdiden, küçük blastosistiniz, gelişmekte olan bebeğinizi rahim duvarınızdaki kan damarlarına bağlayan mikroskopik tünellerden yapılma ilkel bir dolaşım sistemi aracılığıyla oksijen ve besin almaya (ve atık ürünleri atmaya) başladı. Bir sonraki haftanın sonundan itibaren, plasenta bu görevi üstlenmek için yeterince gelişmiş olacak.

Hamileliğin 3. Haftasında Vücudunuz

İçinizde anlık bir karşılaşma gerçekleşti – tek bir sperm yumurtanızın sağlam dış zarından geçti ve onu dölledi. Gebe kalmanızdan birkaç gün sonra, döllenmiş yumurta rahim zarınızın içine girdi ve büyümeye başladı. Şu anda bir bebek oluşma aşamasında! Muhtemelen hamile olduğunuzu henüz bilmiyorsunuz, ancak bu haftanın sonunda hafif bir lekelenme fark edebilirsiniz. "İmplantasyon lekelenmesi" denilen bu durumun nedeni kan yönünden zengin rahim zarına yerleşen yumurta olabilir ancak bu henüz ispatlanmış değil. Her halükarda, lekelenme çok hafiftir ve hamile kadınların büyük bir kısmı bunu fark etmezler bile. Göğüs hassasiyeti hamileliğin erken belirtilerinden biridir ve ilk üç ay boyunca devam edebilir. Bu ilk haftalarda, göğüslerinizi şiş, acılı, ağrılı ve dokunmaya karşı olağanüstü bir şekilde hassas hissedebilirsiniz. Bu ağrının sebebi östrojen ve progesteron hormonlarındaki artışın neden olduğu göğüs dokusu değişikliklerinin yanı sıra göğüslerinizdeki artan kan akışıdır.

Reklam
Reklam

4 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 252 gün kaldı!

Bebeğinizin gelişimindeki en önemli ve risklere açık dönem bu hafta başlıyor ve sonraki altı hafta boyunca devam edecek. Bu süre boyunca, bebeğinizin tüm organları gelişmeye ve çalışmaya başlayacak. Bebeğiniz bu "embriyonik dönemde" iken, gelişimini engelleyebilecek her şeye karşı özellikle duyarlıdır.

Şimdiden itibaren doğacak olan bebeğiniz, organlarının ve uzuvlarının gelişeceği iki tabaka, epiblast ve hipoblasta sahip. İlkel plasenta da bu noktada iki katmandan oluşmaktadır. Hücreleri rahminizin duvarına doğru yol açar ve bu haftanın sonunda işlev görmeye başladığında gelişmiş olan plasentanın büyümekte olan bebeğinize besin ve oksijen sağlaması için kanınızın içeriye akacağı alanlar yaratır.

Ayrıca, şu anda bebeğinize ev sahipliği yapacak olan amniyotik kese, büyüdükçe onun için yastık görevi görecek olan amniyotik sıvı ve bebeğinizin kırmızı kan hücrelerini üreten ve plasenta bu görevi devralmaya hazır olana dek ona besin ulaşmasına yardımcı olan yumurta kesesi de artık mevcuttur.

Reklam
Reklam

Hamileliğin 4. Haftasında Vücudunuz

Bu hafta, evde yapılan bir hamilelik testi size hamile olup olmadığınızı kesin bir şekilde söyleyebilir. Eğer pozitif sonuç aldıysanız, tebrikler! Bunu kutlayın ve daha sonra doktorunuzu arayarak ilk doğum öncesi randevunuzu alın. Randevu için bir ay veya daha fazla beklemeniz gerekirse şaşırmayın. Pek çok doktor en az 8 hafta geçene kadar sizi görmeyecektir. Ancak tüm soruları bu zamana kadar saklamayın. Eğer reçeteli veya reçetesiz herhangi bir ilaç tedavisi görüyorsanız bunlara devam etmenin güvenli olup olmadığını şimdi sorun. Ve eğer halihazırda başlamadıysanız doktorunuza danışarak bir prenatal vitamin almaya başlayın. Semptomlarla ilgili olarak pek çok kadın gazdan şikayet eder. Hamilelik midenizdeki ve bağırsaklarınızdaki bakterilere yiyecekleri ayrıştırmak için daha fazla zaman tanıyarak sindirimi yavaşlatır ve bu durum fermantasyonu artırarak gaza neden olur.

5 HAFTALIK HAMİLESİNİZ – sadece 245 gününüz kaldı!

Bebeğiniz yaklaşık olarak bir susam tohumu büyüklüğünde ve bir insandan çok küçücük bir kurbağa yavrusuna benziyor. Bu hafta büyük bir gelişme var: Bebeğinizin beyni büyümeye başlıyor! Bebeğinizin beyni, aynı zamanda omurilik, sinirler ve omurgasını da oluşturacak olan nöral tüp yoluyla gelişir. Nöral tüp kusurlarını engellemek için folik asit alma yönündeki tavsiyeleri duyduysanız, bunun neden bu kadar önemli olduğunu anlayabilirsiniz. Bebeğiniz şimdi üç katmandan oluşuyor – ektoderm, mezoderm ve endoderm. Bunlar daha sonra onun organlarını ve dokularını şekillendirecekler. Bebeğinizin nöral tüpü ektoderm adı verilen en üst katmanda gelişir. Bu katman aynı zamanda onun cildini, saçını, tırnaklarını, diş enamelini ve meme ve ter bezlerini oluşturacak. Kalbi ve dolaşım sistemi orta katmanda veya mezodermde şekillenmeye başlar. Mezoderm aynı zamanda bebeğinizin kaslarını, kıkırdaklarını, kemiklerini ve derialtı dokusunu oluşturacak. Üçüncü katman veya endoderm onun akciğerlerini, bağırsaklarını ve temel üriner sistemini ve bunun yanı sıra onun tiroidini, karaciğerini ve pankreasını meydana getirecek. Bu arada, bebeğinize besin ve oksijen sağlayan ilkel plasenta ve göbek bağı artık çalışmaya başladı.

Reklam
Reklam

Hamileliğin 5. Haftasında Vücudunuz

Dış dünyadakiler, sizin içinizde olup biten büyük gelişmelerin belirtilerini henüz farketmezler. Buna karşın biraz solgun görünebilirsiniz. Eğer pek çok kadın gibiyseniz, mide bulantısı (sadece sabahları da değil), yorgunluk ve sık sık idrara çıkma durumunda kalacaksınız. Pek çok kadın mide bulantısını beklemesine karşın, sık sık idrara çıkma ihtiyacı (bazen her saat başı gibi sıklıkla – hatta geceleri bile) bir sürpriz olabilir. Bu durumdan da hamilelik hormonları sorumludur. Ne yazık ki, bu semptom sizi hamileliğiniz boyunca uğraştırabilir ama bebeğiniz doğduktan sonra tamamen ortadan kaybolacaktır.

6 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 238 gün kaldı!

Kalbiniz bebeğiniz için aşkla doluyor mu? Evet, ama sürekli büyüyen tek kalp sizinki değil. Bebeğinizin kalbi de büyüyor ve sağ ve sol bölmelere bölünüyor. Ama en heyecan verici kısmı onun küçücük kalbinin şimdi çarpması (dakikada 100-130 vuruşluk bir hızla) ve onun vücudunun her yerine kan pompalaması. Bebeğinizin vücudunun uzuvlarını ve sistemlerini oluşturacak olan hücreler vücudu şekil almaya başladıkça hızlı bir şekilde bölünüyor. Şimdiden küçük bir mercimek büyüklüğüne erişti (boydan boya 4-5 milimetre).

Reklam
Reklam

Eğer rahim duvarınızı görebilseydiniz, bebeğinizin gözlerinin ve burun deliklerinin bulunacağı geniş bir baş ve karanlık noktalar görürdünüz. Kafasının iki yanındaki gölgeli çukurlar onun gelişmekte olan kulaklarını gösteriyor ve kolları ve bacakları çıkıntı şeklindeki tomurcuklar gibi görünüyor. Elleri, ayakları ve parmakları çok yakında daha belirgin hale gelecek. Daha sonra bebeğinizin ağzı olacak olan açıklığın altında, en sonunda boynunun ve alt çenesinin gelişeceği küçük katlar var (İç kısımda dili ve ses telleri henüz şekillenmeye başlıyorlar). Bebeğinizin bağırsakları gelişiyor ve akciğerlerinin olacağı yerde küçücük nefes alma kanalları görülmeye başlıyor. Aynı zamanda kas lifleri de oluşmaya başlıyor ve bu haftanın ortasında muhtemelen küçücük kollarını hareket ettirmeye başlayacak. Sabırlı olun. Bebeğinizin hareketlerini hissetmeniz için muhtemelen ikinci üç aylık döneminizin birkaç haftası geçene kadar beklemeniz gerekecek.

Hamileliğin 6. Haftasında Vücudunuz

Eğer şimdiye kadar olmadıysa, çok yakında kendinizi hamileliğin duygusallığı içinde dolaşırken bulabilirsiniz, bir gün karamsarken diğer gün mutlu hissediyor olabilirsiniz. Bu ne kadar rahatsız edici olsa da – özellikle de kontrollü davranmakla övünen biriyseniz- yaşadığınız şey tamamen normal ve muhtemelen hamileliliğiniz boyunca sürecek. İnişli çıkışlı duyguların nedeni kısmen değişken ve (pek çok durumda) çok yüksek düzeylerdeki hormonlardır. Ama hormonları bir yana bırakın, tüm hayatınız değişmek üzere ve kim böyle bir durumda duygusal hissetmeyebilir ki?

Hamileliğin ilk zamanlarında lekelenme (iç çamaşırınızda veya idrara çıktıktan sonra tuvalet kağıdında kan lekelerinin bulunması) veya kanama oldukça yaygındır ancak bazen düşük veya dış gebelik habercisi olabilir. Bu nedenle herhangi bir lekelenme veya kanama durumunda doktorunuza danışınız.

7 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 231 gün kaldı!

Bebeğiniz şimdi neredeyse 1,2 cm boyunda. Dirsek eklemleri ve belirgin, hafif ağ şeklinde el ve ayak parmakları var. Dişleri ve ağzının iç kısmı şekil alıyor ve kulakları gelişmeye devam ediyor. Gözkapağı çukurları küçücük gözlerini kısmen kapatıyor ve burnunun ucu ortaya çıkmaya başlıyor. Cildi kağıt inceliğinde ve damarları açıkça görülebiliyor. Küçük bebeğinizin aynı zamanda bir apandisti ve sindirime yardımcı olmak için insülin hormonunu üretecek olan bir pankreası var. Karaciğeri alyuvar üretmekle meşgul ve bebeğinizin büyüyen bağırsaklarından oluşan bir halka, onun küçücük bedenine oksijen ve besin taşıyacak olan belirgin kan damarlarına sahip göbek bağına doğru çıkıntı halinde uzanıyor. Bebeğinizin küçük bir kuyruğu varmış gibi görünüyor (aslında, bu onun kuyruk kemiğinin bir uzantısı), ama sonraki birkaç hafta içerisinde görünmez olacak.

Henüz onun dönüşlerini hissedemezsiniz ancak küçük, hareketli fasulyeniz sulu evinin içinde düzensiz bir şekilde hareket ediyor.

Hamileliğin 7. Haftasında Vücudunuz

Sabah bulantılarından (aslında ne zaman geleceği belli olmadığı için bu yanlış bir adlandırmadır) dolayı az yemeye çalışmak neredeyse imkansızdır. Hamile kadınların neredeyse yüzde 75'i genellikle ilk üç ay içerisinde kusma olsun veya olmasın bulantı durumunu yaşarlar (Eğer ihtiyatlıysanız bu durum sabah bulantısı gibi normaldir ve kaygılanacak bir durum yoktur. Çok az sayıda şanslı kadın bu dönemi mide bulantısı olmadan geçirmektedir). Sabah bulantısı olan kadınların çoğu ikinci üç aylık dönemde azalma olduğunu belirtmektedir. Eğer mide bulantınız ağırsa ve kelimenin gerçek anlamıyla su dahil hiçbir şeyi midenizde tutamıyorsanız mutlaka doktorunuzu arayın.

8 HAFTALIK HAMİLESİNİZ – sadece 224 gün kaldı!

Bebeğiniz şimdi 1,5 cm uzunluğunda, yaklaşık olarak bir fasulye büyüklüğünde. Daha birkaç haftaya kadar karnınızın içindeki bu kıpırdamaları hissedemeyecek olsanız da sürekli olarak hareket ediyor ve yer değiştiriyor. Embriyonik kuyruğu görünmez hale geliyor ve gözkapağı gözlerini gerçekten kapatıyor. El ve ayak parmakları uzuyor. Kolları da uzamaya devam ediyor ve elleri şimdi bileğinden bükülüyor. Dizi ve dirsekleri şekillendiği için şimdi ikisini de bükebiliyor ve ayakları vücudunun önünde biraraya gelebilecek kadar uzun olabilir. Vücudu düzleştikçe başı daha dik hale geliyor. Solunum tüpleri boğazından gelişmekte olan akciğerlerinin bölümlerine doğru uzanıyor. Beynindeki sinir hücreleri de birbirleriyle birleşmek için kollara ayrılıyor ve ilkel nöral yollar oluşturuyor. Bebeğinizin hangi cinsiyetten olduğuna dair tahminler yürütüyor olsanız da, dış genitaller kızınız mı yoksa oğlunuz mu olduğunu belli edecek kadar gelişmiş durumda değil.

Hamileliğin 8. Haftasında Vücudunuz

Henüz çok kilo almamış olmanıza rağmen vücudunuzun bazı bölgeleri – göğüsleriniz gibi- kesinlikle büyüyor. Pek çok kadının hamilelik sırasında kup ölçüsü büyür. Bu büyümenin nedeni göğüslerinizdeki kanalların ve diğer yapıların bebeğinizi beslemek için büyümesi ve bu büyüme nedeniyle kan akışı ve doku genişlemesinin artmasıdır. Pek çok hamile kadın, ilk üç ayda göğüslerinin nasıl büyüdüğünü görüp şaşırırlar. Rahatınız için yeni bir sutyen alın. Hamileliğinizin bu haftasında bazı başka değişiklikler de hissedebilirsiniz: belli yiyeceklerden ve keskin kokulardan iğrenme (burnunuz şimdi daha hassas) ve vücudunuz yeni bir canlı yaratmak üzere fazla mesai yaptığı için kemiklerinize kadar işleyen bir yorgunluk. Uyuma güçlüğü ve hamileliğinizle ilgili gerginlik de - mide bulantısı ve kusmadan bahsetmeye bile gerek yok- enerjinizi alıp götürebilir. Ama bir iyi haberimiz de var. Pek çok kadın ilk üç aydan sonra kendini daha iyi hissediyor.

9 HAFTALIK HAMİLESİNİZ – sadece 217 gün kaldı!

Bebeğiniz neredeyse 2,4 cm uzunluğunda – yaklaşık bir üzüm büyüklüğünde- ve henüz birkaç gram ağırlığında, ama temel fiziksel yapısı yerleştiği için şimdi hızlı bir şekilde kilo almaya hazır. Giderek daha fazla insana benzemeye başlıyor. Embriyonik kuyruğu şimdi tamamen kayboldu ve vücudunun parçalarının gelişimi –organlar, kaslar ve sinirler dahil- hızlanıyor.

Gözkapakları gözlerini tam olarak kapatıyor ve gözleriyle birleşmiş bir şekilde kapalı. 27 haftalık olana kadar açılmayacaklar. Kulak memeleri var ve bu haftanın sonu itibariyle kulaklarının gelişimi tamamlanmış olacak. Üst dudağı tamamen şekillendi ve ağzı, burnu ve burun delikleri daha belirgin. Dokunma yüzeylerinin geliştiği parmaklarının uçları yavaşça genişliyor. Bebeğiniz şimdi tüm kol ve bacaklarını hareket ettirebiliyor. Kalbi de şu anda dört bölmeye ayrıldı ve kalp kapakçıkları gelişmeye başladı. Bebeğinizin dış cinsel organları şimdi görünüyor ama birkaç hafta daha kız mı erkek mi olduğu ayırt edilemeyecek.

Hamileliğin 9. Haftasında Vücudunuz

Bazı kadınlar, özellikle de daha önce hamile olanlar, vücutlarının orta bölümünde bir genişleme hissettiklerini söylemelerine karşın hala hamile gibi görünmüyor olabilirsiniz . Duygusal olarak kendinizi hala çalkantılı hissedebilirsiniz, bir an bebekle ilgili heyecan duyarken, hemen ardından anne olma korkusunu yaşayabilirsiniz. Kendinize biraz tolerans gösterin. Neredeyse tüm bebek bekleyen aileler yeni bir bebeğin hayatlarını nasıl değiştireceği konusunda kaygı duyarlar ama büyük bir çoğunluğu daha sonra bir aile olmanın hayatlarında yaptıkları en iyi şeylerden biri olduğunu söylerler.

Bu hafta aynı zamanda aşırı gaz ve şişkinlik hissedebilirsiniz. Bunun başlıca nedeni hamileliğin erken dönemlerinde salgıladığınız progesteron hormonunun gastrointestinal sisteminiz dahil vücudunuzdaki yumuşak kas dokularını gevşetmesidir. Bu gevşeme durumu sindirim sisteminizi yavaşlatır ve bu da daha fazla gaz, şişkinlik, geğirme, gaz birikmesi ve genel olarak – özellikle çok yedikten sonra- midenizde rahatsızlık hissetmenize neden olabilir.

10 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 210 gün kaldı!

Bebeğiniz artık bir embriyo değil! Sadece bir mandalina tanesi büyüklüğünde, baştan popoya kadar ancak 2,4 cm veya biraz daha fazla ve 7 gramdan az olmasına karşılık, gelişiminin en kritik kısmını tamamladı. Bu, onun vücudundaki dokuların ve organların hızlı bir şekilde büyüdüğü ve olgunlaştığı cenin dönemi olarak adlandırılan dönemin başlangıcı. Yaşamsal organları – karaciğer, böbrek, bağırsaklar, beyin ve akciğerler- şimdi şekillenmiş durumdalar ve hamileliğiniz boyunca gelişimlerini devam ettirecek olmalarına rağmen çalışmaya başlıyorlar. Karaciğeri alyuvar üretimine devam ediyor ve daha önce bu hücreleri besleyen yumurta kesesine artık ihtiyaç yok ve giderek yok olmaya başlıyor.

Sonraki üç hafta boyunca, bebeğiniz iki kattan fazla uzayarak 7 cm'ye yaklaşacak. Kafası, birkaç hafta öncesi ile kıyaslandığında oransal olarak daha küçük ama hala tüm vücudunun uzunluğunun neredeyse yarısı kadar. Gelişmekte olan beyni kafasının ön tarafını kaplıyor ve kafasında yüksek bir yerde duruyor: daha sonra geri çekilerek insana daha fazla benzeyen bir görüntü oluşturacak. Her geçen gün, daha küçük ayrıntılar- küçücük el ve ayak tırnakları ve şeftali tüyü saçlar dahil- vücudunda görülmeye başlıyor. Parmakları şimdi tamamen birbiriden ayrıldı. Kolları dirsekten bükülüyor ve hafifçe eğiliyor; elleri bilekten bükülüyor ve kalbinin üzerinde buluşuyor; bacakları uzuyor ve ayakları vücudunun önünde birleşecek kadar uzamış durumda. Yoğun bir şekilde amniyotik sıvıyı yutuyor ve tekmeliyor.

Bebeğinizin bu haftaki durumunu görebilseydiniz, parşömen inceliğindeki cildi boyunca omurgasının planını görebilirdiniz. Spinal sinirler omuriliğinden dışarı doğru uzanmaya başlıyor.

Hamileliğin 10. Haftasında Vücudunuz

Bir sonraki doktor ziyaretinizde, doktorunuzun göbek bölgesinde gezdireceği elle tutulan ses dalgalı bir stetoskop olan bir Doppler yardımı ile bebeğinizin kalp atışlarını duyabilirsiniz. Pek çok kadın bebeklerinin küçük kalp seslerinin dörtnala giden atlar gibi ses çıkardığını ve onu ilk defa duymanın ilk üç ayın en büyük eğlencelerinden biri olduğunu söyler.

Hamile olmadan önce, rahminiz yaklaşık olarak bir armut büyüklüğündedir. Şimdi ise bir greyfurt büyüklüğünde. Böylesine hızlı bir büyüme ve ağırlık artışı rahminizi destekleyen bağ dokuların gerilmesine sebep olabilir. Bu gerilmenin sonucu olarak abdominal bölgede meydana gelen ağrılar ilk üç ayda nadiren görülür, bu nedenle herhangi bir rahatsızlık hissederseniz, ve özellikle de bu ağrıya lekelenme, kanama, ağır ateş ve üşütme, hafif vajinal akıntı, idrar yaparken rahatsızlık, mide bulantısı ve kusma eşlik ediyorsa veya ağrı birkaç dakikalık bir dinlenmeden sonra geçmiyorsa doktorunuza başvurun.

Normalden daha fazla tükürük salgıladığınızı fark ettiniz mi? Bu, özellikle ağır sabah bulantısı yaşayan ya da mide yanmasından şikayetçi olan hamile kadınlarda yaygın görülen bir semptomdur. Bunun neden olduğunu kimse tam olarak bilmemektedir: bunun nedeni tükürük salgılamanızda bir artış, yutmada bir azalma (mideniz rahatsız olduğunda yaygın bir durum) veya ikisinin bir bileşimi olabilir.

11 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 203 gününüz kaldı!

Bir incir büyüklüğündeki bebeğiniz şimdi tamamen şekillendi — 2,6 cm uzunluğunda ve 7 gram ağırlığında. Derisi hala şeffaf ve kan damarlarının pek çoğunun boylu boyunca görülmesine olanak tanıyor. El ve ayak parmakları birbirinden ayrıldı ve çok yakında yumruklarını açıp kapayabilir. Şimdiden yoğun bir şekilde tekmeliyor ve geriniyor. Vücudu büyüdükçe ve daha fazla gelişip fonksiyonel bir hale geldikçe bu hareketler artacak. Bebeğinizin diyaframı geliştikçe, hıçkırmaya da başlayabilir. Hala çok küçük olduğu için onun rahim içindeki hareket ve yutkunmalarını yaklaşık bir ay gibi bir süre daha hissetmeyeceksiniz.

Hamileliğinizin 11. Haftasında Vücudunuz

Şimdiye kadar düzenli olarak antrenman yapıyor muydunuz? Eğer yapmıyorduysanız, şimdi başlamak için harika bir zaman. Egzersiz, kas elastikiyetini, gücünü ve sağlamlığını destekler ve bu üç özellik size hamilelik boyunca artan ağırlığınızı taşımanıza, doğumun fiziksel stresine hazırlanmanıza ve bebeğiniz doğduktan sonra tekrar eski şeklinize dönmenize yardımcı olur. Güvenli olanlar: Doktorunuza danışarak dokuz ayın tamamı boyunca yüzme ve yürüme harika seçeneklerdir. Güvenli olmayanlar: her türlü temas sporları ve doğa sporları, yüksek düşme veya diğer yaralanma risklerine sahip olan sporlar ve sualtı dalış.

Mide bulantısı yeterli çeşitlilikte sağlıklı yiyecek yemenizi imkansız hale getirdiyse veya yeterince kilo alamadıysanız endişe etmeyin. Pek çok kadın ilk üç ay boyunca ortalama 900 gram ile 2,5 kilo arasında kilo alır. Muhtemelen yakında iştahınız geri gelecek ve haftada yaklaşık yarım kilo almaya başlayacaksınız. Bu arada, arayı kapatmak için yiyebildiğiniz her şeyi yiyin ve her gün doğum öncesi vitamininizi almaya devam edin.

12 HAFTALIK HAMİLESİNİZ – sadece 196 gün kaldı!

Bebeğiniz 4,8 cm'ye ulaştı (yaklaşık olarak bir misket limonu büyüklüğünde) ve 14 gram ağırlığında. Yüzü giderek daha fazla insana benziyor. Başının yanlarından başlayan gözleri yüzüne daha yakın hale geldi ve kulakları da nihai konumlarına yaklaştı. Göbek bağına doğru uzanacak şekilde hızla büyüyen bağırsakları neredeyse karın boşluğuna doğru hareket etmek üzere. Böbrekleri idrar torbasına idrar salgılıyor. Sinir hücreleri hızla çoğalıyor ve sinapsları (beyindeki nörolojik yollar) şekilleniyor. Bebeğiniz şimdi emme dahil daha fazla reflekse sahip ve birkaç haftaya kadar onun hareketlerini hissedemeyecek olsanız da karnınızı dürtüklediğinizde kıpırdayacaktır.

Hamileliğinizin 12. Haftasında Vücudunuz

Rahminiz pelvik kemiklerinizin üzerine doğru yükseliyor ve doktorunuz şimdi karnınızın alt bölgesinde onun alt kısmını (fundus) hissedebilir. Muhtemelen birkaç haftaya kadar hamile giysilerine ihtiyacınız olmayacaksa da, bel çevrenizin kalınlaştığını ve geniş ve daha az sıkıcı elbiselerle daha rahat ettiğinizi kesinlikle fark etmişsinizdir.

Aynı zamanda, sıklıkla göğüs kemiğinizin altından boğazınızın alt bölümüne kadar uzanan bir yanma hissi olan mide yanması durumu da yaşıyor olabilirsiniz (aynı zamanda asit hazımsızlığı da denir). Bu, hamileliğin yaygın yan etkilerinden biridir ve nedeni de vücudunuzdaki hormonal ve fiziksel değişimlerdir. Hormonlar yemek borusunu mideden ayıran kapakçığı gevşetirler ve böylece gastrik asidin özellikle yaslandığınızda yemek borusuna geri sızmasına neden olurlar. Bu asitler rahatsız edici bir yanma hissi yaratır. Ağrı şiddetli ve huzursuz edici olabilir ve çoğunlukla yemek yeme ve uyuma keyfini ortadan kaldırabilir.

13 HAFTALIK HAMİLESİNİZ – sadece 189 gün kaldı!

Karnınız yakında tüm dünyaya bir bebek beklediğinizi duyuracak kadar büyük hale gelebilir ama bebeğiniz hala minnacık. Aslında, baştan popoya kadar sadece 7,2 cm uzunluğunda ve yaklaşık 2,8 gram ağırlığında. Çok küçük olmasına karşın, karnınızda şu anda, birkaç hafta öncesine göre çok daha orantılı bir yapıya sahip, tamamen şekillenmiş bir bebek var. Önceki haftalarda, bebeğinizin başı vücudunun geri kalanını gölgede bırakıyordu – ama şimdi kafası vücudunun yaklaşık üçte biri kadar. Küçücük, benzersiz parmak izleri şimdiden oluştu. Böbrekleri ve boşaltım sistemi çalışıyor ve yutmakta olduğu amniyotik sıvıyı idrarıyla boşaltmaya başlıyor. İkinci üç ayınıza başlarken, bebeğinizin kritik gelişmesinin büyük kısmı tamamlanmış olacak ve düşük yapma ihtimaliniz ciddi ölçüde azalacak.

Hamileliğin 13. Haftasında Vücudunuz

Şimdi kutlama zamanı! Bu, ilk üç ayınızın son haftası. Bir sonraki hafta ikinci üç ayınıza girmiş olacaksınız. İki nedenden dolayı bu harika bir haber: Birincisi düşük yapma riskiniz önemli ölçüde azalıyor ve ikincisi, pek çok kadın sabah bulantısı gibi hamileliğin erken dönemlerinde görülen semptomların hafiflediğini görüyor. Doğuma hala aylar var ama göğüsleriniz şimdiden doğumdan sonraki birkaç günde sütünüz gelmeye başlamadan önce bebeğinizi besleyecek, besin yönünden zengin bir sıvı olan kolostrumu (ağız sütü) yapmaya başladı. Pek çok çift mide bulantısı azaldıkça ve enerjiniz geri geldikçe belirgin bir libido artışı da fark ederler. Doktorunuz size aksini söylemediği sürece, hamilelik süresinde cinsel ilişki tamamen güvenlidir ve sizin veya eşinizin bebeği incitme şansınız yoktur.

14 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 182 gün kaldı!

İkinci üç ayınıza hoş geldiniz! Bu, hamileliğinizde çok önemli bir dönem çünkü bebeğinizin kritik gelişim dönemlerinden birinin sonuna işaret ediyor. Bebeğinizin vücudundaki tüm temel yapılar – iç ve dış bölgelerdeki- şimdi oluşmuş durumda. Elbette bunlar hala çok küçük. Bebeğiniz başından poposuna kadar sadece 8 cm uzunluğunda -yaklaşık bir limon kadar- ve 42 gram ağırlığında.

Bebeğinizin vücudu, şimdi daha belirgin hale gelmiş olan boynunun üzerinde duran kafasından daha hızlı büyüyor. Bu haftanın sonu itibariyle, kolları da uzamış olacak ve vücudunun geri kalanı ile orantısal hale gelecek (ancak bacaklarının hala biraz büyümesi gerekiyor). Tüm vücudunun etrafında lanugo adı verilen aşırı derecede ince tüyler oluşmaya başlıyor. Karaciğeri bu hafta safra salgılamaya başlıyor, ki bu karaciğerinin düzgün bir şekilde çalıştığını gösterir ve dalağı kırmızı kan hücresi üretimine katkı yapmaya başlıyor.

Bebeğiniz aynı zamanda doğuma kadar devam edecek normal bir süreç olarak idrar üretiyor ve ürettiği idrarı amniyotik sıvıya boşaltıyor. Hala onun hareketlerini hissedemiyorsunuz ama elleri ve ayakları ( şimdi 0,6 cm uzunluğunda) daha esnek ve hareketli. Beyin itkileri sayesinde gözlerini kıstıkça, kaşlarını çattıkça ve yüzünü buruşturdukça yüz kasları çalışıyor. Şimdi bir şeyleri tutabilir ve böylece başparmağını emebilir.

Hamileliğin 14. Haftasında Vücudunuz

Rahat bir nefes alabilirsiniz çünkü düşük yapma riskiniz ilk üç aya göre önemli ölçüde azaldı. Aynı zamanda mide bulantısı, yorgunluk ve göğüs gerginliği gibi semptomların da hafiflediğini fark edebilirsiniz. (Eğer hala bunlardan şikayetçiyseniz, biraz bekleyin. Bu rahatsızlıkların sona ermesi çok uzun zaman almayacak). Pek çok hamile kadın şimdi değişen vücutlarıyla daha enerjik ve rahat hissettiklerini söylüyorlar. Eğer ilk kez anne oluyorsanız bu haftadan itibaren karnınız belirginleşmeye başlıyor. (Eğer daha önce çocuğunuz olduysa, muhtemelen karnınızı göstermeye daha önce başlamışsınızdır.) Rahminizin üst kısmı kasık kemiğinizin hala çok az üstünde olmasına karşın, bu büyüme göbeğinizi biraz daha öne çıkarmak için yeterli olabilir. En sonunda, sizin ve eşinizin beklediği, hamileliğin görünür kanıtı ortada! Bu hayret verici zamanı planlamak, hayal etmek ve bunun tadını çıkarmak için kendinize zaman ayırın. Hamilelikle ilgili kaygılarınız olması normal ama kendinize ve bebeğinize özen göstermeye, odaklanmaya ve kendi vücudunuzu ilerleyen günler için hazırlamaya çalışın.

15 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 175 gün kaldı!

Baştan popoya kadar yaklaşık 9,6 cm boyunda olan bebeğiniz şimdi neredeyse 70 gram ağırlığında. Amniyotik sıvıyı solumak ve dışarıya vermekle meşgul ve bu onun akciğerlerindeki hava keselerinin gelişmesine yardım edecek. Şimdi bacakları kollarından daha hızlı büyüyor ve tüm eklemlerini , kol ve bacaklarını hareket ettirebiliyor. Bu, ellerinin de daha fonksiyonel bir hale geldiği anlamına geliyor. Ter bezleri ortaya çıkıyor ve gözkapakları tam olarak kapalı olmasına rağmen ışığı hissedebiliyor. Eğer karnınıza bir el feneri ışığı gönderebilseydiniz, muhtemelen ışıktan uzağa doğru hareket ederdi.

Eğer gelecek haftalarda ultrason için randevu aldıysanız (pek çok kadın 16-20. haftalar arasında alır), bebeğinizin cinsiyetini öğrenebilirsiniz! Ama bu bir sır olarak kalmaya devam ederse de üzülmeyin. Cinsiyeti kesin olarak saptamak resmin ne kadar berrak olduğuna ve bebeğinizin ultrason sırasındaki pozisyonuna bağlıdır: bükülmüş veya arkasını dönmüş olabilir, böylece sizi merakta bırakabilir.

Artık bebeğinizin tat alma organları da oluşmaya başlıyor ve Filedelfiya'da Monell Kimyasal Duyular Merkezi'nde yapılan bir araştırma bebeğinizin yediklerinizin tadını alabileceğini belirtiyor. Araştırmacılar hamile kadınların yedikleri yiyeceklerin tadının amniyotik sıvıya karıştığını buldular. Aynı zamanda hamilelik sırasında sağlıklı yiyecekler yemenin bebeğinizin bu yiyecekler için ömür boyu sürecek bir tercih geliştirmesine yardım ettiğini keşfettiler.

Hamileliğin 15. Haftasında Vücudunuz

Şu ana kadar muhtemelen 2,5 kg aldınız. Eğer biraz daha fazla veya az ise çok kaygılanmayın. Her kadın farklı hızda kilo alır. Hamileliğe iyice alışmışken, şimdi ve ilerleyen günlerde beklenmedik bir semptomla karşılaşabilirsiniz. Örneğin, eğer burnunuz tıkalıysa, bunun nedeni muhtemelen hamile oluşunuzdur. Artan östrojen mukozada şişmeyi artırabilir ve muhtemelen daha fazla mukus üretimini tetikler. Bu durum öyle yaygındır ki, doktorlar bunun için "hamilelikten kaynaklı burun yanması" diye bir isim bile kullanmaktadırlar. Bazı hamile kadınlarda da artan kan hacmi ve burundaki kan damarlarının genişlemesinin bir sonucu olarak burun kanaması şikayetleri görülür.

16 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 168 gün kaldı!

Bebeğiniz bu hafta, başından poposuna kadar yaklaşık 10,8 cm uzunluğunda ve 96 gram ağırlığında. Sonraki üç hafta içerisinde, inanılmaz bir büyüme atağına girişecek, ağırlığını iki katına çıkarırken, boyu da uzayacak. Kol ve bacaklarının alt kısımları şimdi iyice gelişmiş durumda. Başı eskisinden daha dik ve gözleri başının ön kısmına doğru ilerledi. Kulakları son durumlarına çok yakın hale geldi. Dolaşım ve boşaltım sistemi dahil, vücudunun daha gelişmiş vücut sistemleri çalışıyor. Kafatasının şekli belirginleşmeye başladı ama saçı henüz fark edilemiyor. Kapalı olmalarına karşın, gözleri (yavaşça) hareket ediyor ve ayak tırnakları bile büyümeye başladı. El ve ayak tırnakları hamilelik boyunca uzamaya devam edecek, bu yüzden doğumdan hemen sonra tırnaklarının kesilmesi gerekirse şaşırmayın.

Hamileliğin 16. Haftasında Vücudunuz

İnsanlar size ne kadar harika göründüğünüzü söylüyorlar mı? Cilde kan akışının artması sayesinde "hamilelik ışıltısı" ortaya çıkar. Kendinizi daha rahat hissediyor da olabilirsiniz çünkü vücut sisteminizde dolaşan tüm hormonlara alıştınız ve mide bulantınız da muhtemelen hafifledi. Aynı zamanda bebeğinizin başına gelebilecek şeylerle ilgili daha az endişeleniyorsunuz.

Yakın zamanda, hamileliğin en muhteşem anlarından birini deneyimleyeceksiniz — bebeğinizin hareketini hissedeceksiniz. Bazı kadınlar 16 hafta gibi erken bir zamanda bu hareketi fark ederken, çoğu 18. haftaya kadar bunu fark etmez. Eğer bu sizin ilk bebeğinizse, kaygılanmayın – 20 haftaya kadar veya daha uzun bir süre için bebeğinizin hareketlerini fark etmeyebilirsiniz. Bu ilk hissetme kadından kadına değişir. Bazıları bunun küçük kımıltılar olduğunu söylerken, diğerleri onu gaz baloncuklarıyla karşılaştırır ve bir kısmı ise bu hareketi mısır patlaması olarak bile değerlendirebilir. Bu ilk kıpırdanmaların zarifliğinin tadını çıkarın. Bunların belirgin tekmelere dönüşmesi çok uzun zaman almayacak.

17 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 161 gününüz kaldı!

Bebeğiniz şimdi 140 gram ağırlığında, ve baştan poposuna kadar 12 cm uzunluğunda — yaklaşık olarak büyük bir soğan büyüklüğünde. Onu plasentaya bağlayan göbek bağı giderek kalınlaşıyor ve güçleniyor. Bebeğiniz eklemlerini ve iskeletini hareket ettirebiliyor ve şimdiye kadar lastiksi bir kıkırdak halinde olan iskeleti sertleşerek kemiğe dönüşüyor. Bunların bazıları doğduktan yıllar sonra bile kıkırdak olarak kalmaya devam edecek. Yeni doğmuş bir bebeğin iskeletinin 300 parçası vardır (kemik ve kıkırdak toplamı). Çocuğunuz büyüdükçe, bu parçaların bazıları sertleşir ve kaynaşır. Bebeğiniz yetişkinliğe eriştiğinde sadece 206 kemiği kalmış olacak.

Hamileliğin 17. Haftasında Vücudunuz

Vücudunuzun ön bölümünde ve dışarıya doğru daha fazla ağırlık oldukça, yürürken kendinizi biraz dengesiz hissedebilirsiniz. Yüksek topuklu ayakkabılarınızı bir kenara koyun ve düşme riskini azaltmak için alçak topuklu ayakkabılar giyin. Göbeğinizi farkında olmadan okşamaya ve ovmaya başladınız mı? Bu hareket hamile kadınlar arasında oldukça yaygındır ve bir çeşit duygusal yakınlığı ve korumacılığı gösterir. Karın bölgenizdeki bir sarsıntı sizin ve bebeğiniz için tehlikeli olabilir. Midenize zarar verebilecek her türlü aktivite ve spordan kaçının (tenis gibi bir oyundaki uçan toplar bile tehlikeli olabilir) ve her zaman araba kullanırken emniyet kemerinizi bağlayın. Maksimum koruma için emniyet kemerinin kucak kısmını göbeğinizin altında ve kalçanız boyunca vücudunuza oturan bir şekilde tutun.

18 HAFTALIK HAMİLESİNİZ – sadece 154 gün kaldı!

Başından poposuna kadar, bebeğiniz yaklaşık 13 cm uzunluğunda ve hemen hemen 200 gram ağırlığında. Kollarını ve bacaklarını bükmekle meşgul- ve muhtemelen bu hareketleri giderek daha fazla fark edeceksiniz. İnce cildi boyunca kan damarları görülebiliyor, kulakları şimdi kafasının doğru yerinde yer alıyor ve kafasından görülebiliyor. Sinirlerinin etrafında miyelin adı verilen koruyucu bir kaplama oluşmaya başlıyor ve bu süreç bebeğiniz doğduktan sonra bir yıl daha devam edecek. Eğer bebeğiniz kız ise, rahmi ve fallop tüpleri oluşmuş durumda. Eğer bebeğiniz erkekse, üreme organları görülebilir ama ultrason sırasında onları sizden saklayabilir.

Hamileliğin 18. Haftasında Vücudunuz

İştahınız artmaya başladı mı? Artık mide bulantısı geçmişte kaldığı için, pek çok kadın yiyecek isteğinin (belli yiyecekler veya genel olarak tüm yiyecekler için) gerçekten şimdi etkisini göstermeye başladığını fark eder. Kendinizi ara sıra olmak şartıyla ziyafetlerden mahrum etmeyin ama bol kalorili bir şeyler yemeden önce öncelikle meyve, sebze ve diğer sağlıklı yiyecekleri yemeye çalışın. Ve aşırı derecede acıkmamaya çalışın. Öğün atlamak hamile değilken iyi bir fikir değildir. Hamilelikte ise tehlikelidir. Çünkü bu durum kan şekerinizi etkileyebilir ve baş dönmesi ve asabiyete neden olabilir ve en sonunda yemek yiyeceğiniz zaman aşırı bir şekilde yemek yemenize neden olur. Sizin için en iyisi günde üç öğün yemek ve iki ara öğünde de hafif bir şeyler yemenizdir.

19 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 147 gün kaldı!

Bebeğiniz yaklaşık olarak 240 gram ağırlığında, ve baştan poposuna kadar 14,5 cm uzunluğunda. Kolları ve bacakları şimdi birbirleriyle ve vücudunun geri kalanı ile orantılı büyüklükte. Böbrekleri idrar üretmeye devam ediyor ve kafa derisinin üzerindeki saçlar çıkmaya devam ediyor. Eğer bebeğiniz kız ise, şu anda yumurtalıklarında şaşırtıcı bir şekilde altı milyon yumurta var.

Bu dönem, duyusal gelişim için önemli bir zaman: Bebeğinizin beyni koklama, tat alma, işitme, görme ve dokunma için uzmanlaşan alanlar belirliyor. Karnınızın sessiz bir yer olduğunu düşünseniz de, aslında gerçek durum bu değil ve bebeğiniz şimdi neler olup bittiğini duyabilir. İçeride neyi dinliyor? Temel sesler damarlarınız boyunca akan kan, midenizdeki sindirim sesleri ve sizin sesinizdir. Bazı kadınlar doğrudan bebekleriyle konuşmaktan hoşlanırlar, ama siz bunu yapmasanız bile bebeğiniz yine de siz başkalarıyla konuşurken sizi duyabilir. Araştırmalar onun sizin sesinizi diğerlerinden ayırt etmeyi öğrendiğini gösteriyor ve yakında bu ses yönünde bir tercih geliştirecek. Çalışmalar hamile bir kadının konuşurken bebeğinin kalp atış hızının düştüğünü ve bunun da rahatlama belirtisi olduğunu gösteriyor.

Hamileliğin 19. Haftasında Vücudunuz

Yolun yarısına gelmenize sadece bir hafta kaldı. Karnınızın alt kısmında (muhtemelen kasıklarınıza uzanan) bir ağrı veya özellikle pozisyon değiştirdiğinizde veya hareketli bir günün sonunda bir veya iki tarafta hızlı, keskin, bıçak gibi bir ağrı hissedebilirsiniz. Bu, yuvarlak kas dokusu ağrısıdır ve sebebi büyüyen rahminizi destekleyen kasların ve kas dokularının gerilmesidir. Bu konuda kaygılanacak bir şey yok, ama eğer ağrı dinlenirken bile devam ederse veya kalıcı ve ağır bir hale gelirse, doktorunuza danışın.

Ayrıca son zamanlarda bazı cilt değişiklikleri de hissediyor olabilirsiniz. Avuç içleriniz kırmızı mı? Kaygılanacak bir şey yok – bunun nedeni artan östrojen. Koyulaşmış cilt lekeleri de hamilelik boyunca yaygın olarak görülür. Üst dudağınızın etrafında, yanaklarınızın yukarısında ve alnınızda göründükleri zaman, gebelik lekesi veya "hamilelik maskesi" olarak adlandırılırlar. Bu lekeleri kollarınızda veya güneşe maruz kalan diğer bölgelerde görebilirsiniz. Göğüs uçlarınız, çilleriniz, yaralarınız, koltuk altlarınız, kalçalarınızın iç kısımları ve vulvanız da hamilelik sırasında koyulaşabilir. Göbeğinizden kasık kemiklerinize uzanan koyulaşmış hat "zenci çizgisi" ya da "koyu çizgi" olarak adlandırılır. Tüm bu koyulaşmanın nedeni saçınıza, derinize ve gözlerinize renk veren madde olan melanindeki geçici artıştır.

20 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 140 gün kaldı!

Yarı yola geldiniz— tebrikler. Bebeğiniz şimdi yaklaşık 300 gram ağırlığında. Baştan popoya kadar yaklaşık 15,5 cm ve başından ayağa kadar yaklaşık 24 cm boyunda. (İlk 20 hafta için, bebeğin başının en üst noktasından poposuna kadar alınan ölçüyü kullandık. Bundan sonra baştan ayağa kadar olan ölçüleri kullanacağız. Bunun nedeni hamileliğin ilk döneminde bebeğin bacaklarının gövdesine çapraz olarak bükülmüş olması ve bunun da ölçmeyi çok zor hale getirmesidir.)

Verniks kazeoza denilen kaygan, beyaz bir madde, uzun süre amniyotik sıvıda kalmasından dolayı cildini korumak için bebeğinizin tüm vücudunu kaplıyor. Bu kaygan kaplama, zamanı geldiğinde doğum kanalından dışarıya doğru yolculuğu da kolay hale getirecek.

Bebeğiniz daha fazla yutkunuyor ve bu onun sindirim sistemi için iyi bir aktivite. Aynı zamanda ölü hücreler, sindirim salgıları ve yutulmuş amniyotik sıvıdan oluşan siyah ve yapışkan bir madde olan ilk dışkısını üretiyor. Bu ilk dışkı bağırsaklarında birikecek ve onu bebeğinizin ilk kirli bebek bezinde göreceksiniz (bazı bebekler ise onu rahim içinde bırakırlar ya da doğum sırasında çıkarırlar).

Hamileliğin 20. Haftasında Vücudunuz

Rahminizin üst noktası şu anda göbeğinizin seviyesinde ve muhtemelen 4,5 kg kadar aldınız. Bundan sonra her hafta ortalama yarım kilo almanız beklenir. (Eğer hamileliğinize zayıf başladıysanız, biraz daha fazla kilo almanız gerekebilir; eğer fazla kiloluysanız, biraz daha az olabilir). Özellikle oksijen taşıyan alyuvarlarınızın parçası olan hemoglobini üretmek için kullanılan bir mineral olan demirden yeterince aldığınızdan emin olun. Hamilelik sırasında vücudunuz, gelişmekte olan bebeğiniz ve plasenta için ve ayrıca genişleyen kan hacminize yetişmek için daha fazla demire ihtiyaç duyar.

Demir yönünden zengin yiyecekler yağsız kırmızı et, kümes hayvanları, balık, mercimek ve diğer baklagiller, ıspanak ve demir takviyeli tahıllardır.

Dişetlerinizde herhangi bir hassasiyet veya kanama hissettiniz mi? Hassas dişetleri hamilelik boyunca yaygın olan şikayetlerden biridir. Artan projesteron ve östrojen seviyeleri ve kan damarlarınızdaki değişimler, dişetlerinizin plaklardaki bakterilere farklı tepki vermesine neden olabilir ve bu durum da şişkin ve hassas dişetlerinizin fırçalama veya diş ipi kullanma sırasında kanamasına yol açabilir. Bu durum "hamilelik gingiviti" olarak adlandırılır ve hamile kadınların yarısını etkiler.

21 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 133 gün kaldı!

Bebeğiniz şimdi yaklaşık 340 gram ağırlığında ve yaklaşık 25 cm uzunluğunda. Kaşları ve göz kapakları tamamen gelişti. Eğer bir kız bebeğiniz olacaksa varsa, doğuma kadar gelişecek olmasına rağmen şu anda vajinası da oluşmuş durumda.

Bebeğiniz şimdi gerçekten hareketli. Cenin araştırmacıları bebeklerin uyurken bile saatte yaklaşık 50 kere hareket ettiğini söylüyor. Tüm bu hareketler bebeğinizin fiziksel ve zihinsel gelişimini canlandırmaya yardım ediyor. Gün boyunca 50 tekme, yumruk ve dönüş hissetmeyebilirsiniz, ama gece dinlenmeye hazırlanırken küçük bebeğiniz gece boyunca dansetmeye hazırlanırsa şaşırmayın. Neden tam da sizin biraz dinlenmeye çalıştığınız gece yarısını bekliyor? Sizin zamanlamanızdan habersiz olduğu açıktır ama muhtemelen gün boyu yaptığından daha fazla hareket etmiyor. Sadece sessiz ve sakin bir ortamda onun hareketlerini fark etmeniz daha muhtemel.

Hamileliğin 21. Haftasında Vücudunuz

Bugünlerde kendinizi muhtemelen oldukça iyi hissediyorsunuz. Henüz çok iri değilsiniz ve erken hamileliğin ilk dönemiyle özdeşleştirilen sıradan ağrı ve sızılar büyük ölçüde kayboldu. Gevşeyin ve zamanınız varken bunun tadını çıkarın— üçüncü üç aylık dönem zamanı neredeyse gelen bir bebeği taşımaktan kaynaklı bazı hafif rahatsızlıklar getirecek.

Bu, şimdiden uğraşmak zorunda olduğunuz bazı ufak problemler olmadığı anlamına gelmiyor.Örneğin artan yağ üretimi sizde hafif bir akne sorunu yaratmış olabilir. Yeni aknelerin çıkmasını kontrol altında tutmak için hassas bir sabun ve su ile günde iki defa yüzünüzü yıkamaya dikkat edin. Öncelikle doktor kontrolünden geçmeden ve onun onayını almadan ağız yoluyla alınan ilaçlardan içmeyin — veya lokal akne ürünleri kullanmayın.

Aynı zamanda, özellikle de annenizde de varsa varisli damarlara da daha meyillisiniz (şişmiş kan damarları). Bunun nedeni hamileliğin bacaklarınızdaki damarlara daha fazla basınç uygulamasıdır. (Kan hacminiz artmış durumda ve rahminiz alt bölgedeki, vücudunuzun alt kısmından kalbinize kanı götüren ana toplardamarlara ağırlık uyguluyor). Bu yetmezmiş gibi, projesteron hormonundaki artış kan damarlarınızın duvarlarının genişlemesine neden oluyor ve böylece bebeğiniz ve rahminiz büyüdükçe, damarlar giderek daha belirgin hale geliyor. Varisli damarlar her hamilelikle birlikte daha da kötüleşme eğilimi gösterir ve çoğunlukla bacaklarınızda kendini gösterirken, vulvanızda da ortaya çıkabilirler.

22 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 126 gün kaldı!

Bebeğiniz şu anda yeni doğmuş minyatür bir bebek gibi, yaklaşık 26 cm uzunluğunda ve hemen hemen 450 gram ağırlığında. Cildi, onu doldurmaya yetecek ağırlığı kazanana kadar buruşuk görünmeye devam edecek ve kafasını ve vücudunu kaplayan ince tüyler (lanugo) şu anda görünür durumda. İrisinde (gözün renkli kısmı) hala bazı pigmentler eksik olmasına karşın gözleri gelişmiş durumda.

Hormon üretimi için temel önemde olan pankreası da adım adım gelişiyor. Bebeğinizin dudakları daha belirgin hale geliyor ve dişeti çizgisinin altında dişlerinin ilk işaretleri tomurcuk gibi görünüyor. Dişli bir şekilde doğan nadir bebeklerden biri değilse, bebeğinizin ilk dişini o yaklaşık 4-7 aylık oluncaya kadar görmeyeceksiniz.

Hamileliğin 22. Haftasında Vücudunuz

Karnınız büyüyen bebeğinize ev sahipliği yapmak için genişledikçe, derinizde çatlaklar fark edebilirsiniz. Bazı hamile kadınlarda hiç çatlak olmaz, ama en az yarısında çatlak vardır. Bu farklı dokulu derideki küçük çizgiler pembeden koyu kahverengiye kadar uzanan bir aralıkta ortaya çıkabilirler (cilt renginize bağlı olarak) ve hamilelik ilerledikçe daha belirgin hale gelirler. Sadece göbeğinizde değil, aynı zamanda kalçalarınızda, uyluklarınızda ve göğüslerinizde de görülebilir. Ayrıca, artık dümdüz karınlı biri değilsiniz – göbeğiniz yakında tam dışarıya fırlayacak. Korkmayın. Doğumdan sonra az ya da çok eski şekline geri dönecek.

Hamilelik sırasında fark edebileceğiniz bir başka ilginç cilt olayı damar örümcekleri denilen şeydir. Bunlar ince dalların olduğu, kabarık ve kırmızımsı, küçük cilt bölgeleridir. Genellikle yüz, boyun, göğsün üst tarafı ve kollarda bulunan bu bölgelerin nedeni hamilelikte östrojen seviyesinin artmasıdır ve bunlar genellikle doğumdan sonra kaybolurlar.

23 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 119 gün kaldı!

Bebeğiniz 16,5 cm'den daha uzun ve ağırlığı 450 gramın biraz üzerinde. Şu anda hareketlerinizi hissedebilir, bu yüzden eğlenceli müzikler dinleyin. Bu aşamada bebeğinizin yüzü kırmızı ve buruşuk ve doğumda muhtemelen pembe veya kırmızımsı görünecek. Bu rengin nedeni bebeğinizin şeffaf cildi boyunca görünen kan damarlarıdır. Gerçek cilt rengi doğduktan itibaren ilk yıl içinde ortaya çıkacak.

Bebeğinizin akciğerlerindeki kan damarları, onu nefes almaya hazırlayacak bir şekilde gelişiyor ama tam akciğer gelişimi daha pek çok ayın geçmesini gerektirecek. Akciğerler bebeklerde tam olarak gelişen son organdır. Bu nedenle prematüre bebekler (37 haftadan önce doğanlar) sıklıkla nefes almada sorun yaşarlar. Bu hafta doğan bebekler yoğun bakım yardımıyla yaşama şansına sahiptirler ancak ciddi komplikasyon riski yüksektir.

Hamileliğin 23. Haftasında Vücudunuz

Eğer ilk üç ayınızda baş ağrılarıyla uğraştıysanız, şimdi muhtemelen azalıyorlar (Pek çok kadın hamileliğin ilk dönemlerinde hamilelik hormonları, dolaşımdaki değişimler ve/veya sinüs tıkanıklığı nedeniyle baş ağrısı yaşar).

Hamilelik sırasında, özellikle ayak bilekleriniz ve ayaklarınızda bazen hafif bir şişlik hissedebilirsiniz. Buna ödem denir ve bunun nedeni, kanınızın kimyasındaki değişimlerin sıvının dokularınıza kaymasına neden olması ve genişleyen rahminizin kanı vücudunuzun alt kısmından toplayan damarlara baskı yaparak bacaklarınızdaki dolaşımı yavaşlatmasıdır. Ödem genellikle gün sonunda ve yazları daha da kötüleşir. Vücudunuz, bebeğiniz doğduktan sonra ekstra sıvıyı yok edecektir ve bu nedenle hamilelikten sonraki birkaç gün içinde daha sık idrara çıkabilir ve daha fazla terleyebilirsiniz.

24 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 112 gün kaldı!

Bebeğiniz adım adım büyüyor; 450 gramı henüz geçtiği son haftadan bu yana yaklaşık 110 gram aldı. Neredeyse bir ayak uzunluğunda olduğu için, oldukça zayıf görünüyor ama vücudu orantılı bir şekilde kilo alıyor. Bebeğinizin cildi ince, saydam ve buruşuk, beyni hızla gelişiyor ve tat alma cisimcikleri şu anda çalışıyor olabilir. Akciğerleri "solunum ağacının dallarını" ve hava keselerinin kolayca şişmesine yardımcı olan bir madde üreten hücreleri geliştiriyor.

Bebeğiniz şimdi daha fazla duyabiliyor, ve hatta gürültülü, ani seslerde ürktüğünü de hissedebilirsiniz. Ama muhtemelen evde sürekli duyduğu elektrikli süpürgenin gürültüsü gibi düzenli seslere alışıyor. Pek çok yeni aile, yeni doğmuş bebeklerinin bu tarz seslerden nasıl korkmadığına şaşırırlar ama onların aylardır bu seslere alışmış olduklarını unutmayın.

Hamileliğin 24. Haftasında Vücudunuz

Rahminizin üst noktası şu anda göbeğinizin 2,4 cm veya biraz daha fazla üzerinde ve bu da göbeğinizin yaklaşık bir futbol topu büyüklüğünde olduğunu gösteriyor. Karın ve göğüs deriniz gerildikçe şimdi ve ilerleyen zamanlarda biraz kaşıntı hissedebilirsiniz. Eğer cildiniz kuruysa, onu nemlendirmek işe yarayabilir. Aynı zamanda gözlerinizin ışığa karşı duyarlı olduğunu ve kumlu gibi ve kuru hissettiğinizi fark edebilirsiniz. Bu, göz kuruması olarak bilinen oldukça normal bir hamilelik semptomudur. Bu rahatsızlığı hafifletmek için, gözlerinizi nemlendirmek amacıyla suni gözyaşı damlası kullanın. Ayakkabılarınız biraz dar mı geliyor? Bunun nedeni kısmen şişlik olsa da, hamilelik hormonları da tüm vücudunuzdaki kasları gevşetiyor ve ayak kemiklerinizin yanlara doğru yayılmasına neden oluyor.

Kadınların büyük bir kısmı 24 ve 28. haftalar arasında bir glikoz tarama testine (aynı zamanda glikoz yükleme testi veya GCT de denir) girecekler. Bu test, hamilelik boyunca ortaya çıkabilecek yüksek kan şekeri durumu olan gebe diyabetini kontrol eder. Yüksek kan şekeri eğer tedavi edilmezse zor bir vajinal doğum yapma riskinizi artırır ve bebeğinizin vücudunun özellikle üst tarafının orantısız şekilde şişmanlamasına neden olacağı için bir sezaryen doğum gerektirebilir. Aynı zamanda bebeğinizin doğumda düşük kan şekeri gibi komplikasyonlar yaşaması riskini artırır. GCT testinden çıkan pozitif bir sonuç gebe diyabeti olduğunuz anlamına gelmez ama gerçek durumu görmek için glikoz tolerans testini (GTT) tekrar yapmanız anlamına gelir.

25 HAFTALIK HAMİLESİNİZ – sadece 105 gün kaldı!

Başından topuğuna kadar, bebeğiniz şimdi yaklaşık 32,5 cm boyunda. Ağırlığı— 775 gram — kulağa büyük gibi gelmiyor ama uzun ve zayıf görünümü giderek yuvarlaklaşıyor. Bebeğiniz kilo aldıkça buruşuk derisi düzleşmeye başlayacak ve giderek daha fazla yeni doğmuş bir bebeğe benzeyecek. Saçı şimdi muhtemelen hem renk hem de doku olarak ayırt edilebilir bir durumda ama ikisi de doğumdan sonra değişebilir. Kızıl saçla doğan bebekler sarışına dönebilir, esmer doğan bebekler sarı buklelerle büyüyebilir ve sarışınlar sıklıkla esmere dönüşürler.

Hamileliğin 25. Haftasında Vücudunuz

Daha fazla saçı olan yalnızca bebeğiniz değil — sizin saçlarınız da her zamankinden daha dolgun ve parlak görünüyor. Saçlarınız sadece artmıyor, aynı zamanda normalde dökülecek olan saçlarınız da normalden daha yavaş dökülüyor. Aynı zamanda daha koyu veya kalın vücut tüyleri de fark edebilirsiniz ve androjen olarak bilinen cinsel hormonlardaki artıştan dolayı çenenizde, dudağınızın üstünde, yanaklarınızda, göğüslerinizde veya göbeğinizde yeni tüylerin çıkması da anormal değildir. Bütün hepsi doğumdan sonraki haftalarda normale dönecek. Muhtemelen eskiden olduğu gibi rahat hareket edemiyorsunuz. Egzersize devam etmek güvenlidir ama sağduyunuzu kullanın: Aşırı yorgun hissettiğinizde egzersiz yapmayın ve ağrınız olduğunda, kendinizi tamamen yorgun, bitkin ve nefesi kesilmiş hissettiğinizde durun. Sırtüstü şekilde çok uzun bir zaman boyunca uzanmayın veya dengenizi kaybedebileceğiniz bir pozisyondayken egzersiz yapmayın. Bol bol su için ve ısınmayı ve soğumayı ihmal etmeyin.

24-28. haftalar arasında glikoz tarama testine girdiğinizde, doktorunuz aynı zamanda kansızlığı kontrol etmek için ikinci bir tüp kan alabilir. Hamilelik sırasında kan hacminiz önemli ölçüde artmasına karşın, toplam alyuvar miktarınız seyrelir – bu, hamileliğin ikinci ve üçüncü üç aylık dönemlerinde yaygın bir şekilde görülen, bazen fizyolojik anemi de denilen bir sorundur. Eğer kan testiniz aneminiz olduğunu gösterirse, doktorunuz size muhtemelen bir demir ilavesi önerecektir.

26 HAFTALIK HAMİLESİNİZ – sadece 98 gün kaldı!

Bebeğiniz şimdi 900 gramdan biraz daha az bir ağırlığa sahip ve başından topuğuna kadar yaklaşık 33,5 cm uzunluğunda. Hızlı bir şekilde yağ oluşturmaya başladığı için ağırlığı şimdiden sonra doğuma kadar üç katından fazla artacak. Doğduğunda soğuk havaya uyum sağlamak ve yaşamının ilk günlerinde bir enerji ve kalori kaynağı olması için bu yağa ihtiyacı olacak. Doğumdan sonraki ilk hafta içerisinde, özellikle anne sütü ile beslenen yenidoğan bebeklerin kilo kaybetmesi olağandır. (bazen doğum ağırlıklarının yüzde 10'u kadar).

Bebeğinizin kulaklarındaki sinir yolları gelişiyor ve bu da sese karşı tepkisinin daha tutarlı olmaya başladığı anlamına geliyor. Aynı zamanda, amniyotik sıvıda küçük nefesler aldıkça akciğerleri de gelişiyor ve bu doğduğu ve havadan ilk nefesini aldığı an için iyi bir pratik. Eğer bir erkek çocuğunuz varsa, testisleri testis torbasına doğru inmeye başlıyor – bu yaklaşık iki- üç gün alan bir yolculuk.

Hamileliğin 26. Haftasında Vücudunuz

Bu aralar, normal hamilelik öncesi aralığına döndükçe kan basıncınız yavaş yavaş artıyor olabilir. (22-24. haftalarda oldukça azalmıştı.) Preeklampsi çoğunlukla en son üç aylık dönemde yaşanmasına rağmen, bu dönem, tüm hamile kadınların yaklaşık yüzde 3-7'sinde görülen bu tehlikeli durumun uyarıcı işaretlerini fark etmek için iyi bir zaman. Dikkat etmeniz gereken belirtiler el ve yüz şişkinliği, ani kilo alma (su tutulumundan dolayı), bulanık görme, gözünüzün önünde lekeler görme, ani, şiddetli ve kalıcı baş ağrıları veya üst karın bölgesindeki ağrılardır. Doktorunuz, yüksek kan basıncınızı ve idrarınızdaki proteini kontrol ederek doğum öncesi rutin ziyaretlerinizde sizi preeklampsi için takip edecektir ama randevularınızın arasında bu semptomlardan herhangi biri ortaya çıkarsa derhal doktorunuza başvurun. Sizin ve bebeğinizin sağlığı için preaklampsinin erken teşhisi önemlidir.

Kabızlıktan mı şikayetçisiniz? Bu yaygın bir şikayettir. Tüm hamile kadınların yarısı bağırsak hareketlerinde bir azalma yaşarlar. Kabızlığın sebebi sindirim sisteminizin dikkate değer ölçüde yavaşlamış olması ve rahminizin ağırlığının rektumunuza basınç yapmasıdır. Demir takviyesi de soruna katkıda bulunmuş olabilir.

27 HAFTALIK HAMİLESİNİZ - sadece 91 gün kaldı!

Bebeğiniz rahminizi gerçekten doldurmaya başlıyor. Bu hafta yaklaşık 900 gram ağırlığında ve bacakları uzatılmış halde 34 cm uzunluğunda. Şimdi gözlerini açıp kapatabiliyor ve düzenli aralıklarla uyuyup uyanabiliyor. Parmaklarını emebiliyor ve akciğerleri hala olgunlaşmamış olmasına rağmen, zamanından önce doğarsa — yardımla — çalışmaya hazır durumdalar. Bu aşamadan sonra sık sık görebileceğiniz, hissedebileceğiniz her türlü ritmik hareketi bebeğin hıçkırıkları olarak düşünebilirsiniz. Her hıçkırık tutması genellikle yalnızca birkaç saniye sürer ve onun için sıkıcı değildir, o yüzden siz de gıdıklanmanın tadını çıkarın. Daha fazla beyin dokusu geliştiği için bebeğinizin beyni şimdi oldukça hareketli.

Hamileliğin 27. Haftasında Vücudunuz

Vücudunuz son etaba doğru geçerken vites yükseltiyor, bu yüzden sırt ağrısı gibi bazı yeni semptomlar hissetmeye başlayabilirsiniz. Kadınların yaklaşık yarısı hamilelik sırasında farklı biçimlerde sırt ağrısı çekebilirler. Sırtınızın alt bölümü ağrının yaygın görüldüğü bir bölgedir ama daha fazla sayıda hamile kadın arka bölgede pelvik ağrı yaşarlar — bu, bir tarafta veya her iki tarafta kalçalarda derinlemesine hissedilen, bazen uylukların arkasındaki ağrının eşlik ettiği bir ağrıdır. Ağrı, yürüme, merdiven çıkma, alçak bir sandalyeye oturma veya kalkma, bükülme ve kaldırma gibi faaliyetlerle tetiklenebilir. Kalçalarınızın