Bakanlıkça, yürürlükte bulunan ve adli ve idari yargı hakim ve savcılarının niteliklerini, atanmalarını, hak ve ödevlerini, aylık ve ödeneklerini, meslekte ilerlemelerini, görevlerinin ve görev yerlerinin geçici veya sürekli olarak değiştirilmesini, haklarında disiplin kovuşturması açılmasını ve disiplin cezası verilmesini, görevleriyle ilgili veya görevleri sırasında işledikleri veya kişisel suçlarından dolayı soruşturma yapılmasını ve yargılamalarına karar verilmesini, meslekten çıkarılmayı gerektiren suçluluk veya yetersizlik hallerini, meslek içi eğitimlerini ve diğer özlük işlerini, Anayasa Mahkemesi, Yargıtay ve Danıştay Başkan ve üyelerinin aylık ve ödenekleri ile diğer mali, sosyal hak ve yardımlarını düzenleyen Hakimler ve Savcılar Kanunu’nda da değişikliğe gidiyor.
-NOT SİSTEMİ KALKIYOR-
Bakanlık tarafından hazırlanan ve ilgili yerlere gönderilen ön taslağa göre, bakanlığa ait olan hakim ve savcılar üzerindeki gözetim ve denetim yetkisi HSYK’ya devrediliyor. Yürürlükteki kanuna göre temyiz incelemesi neticesinde, Yargıtay ve Danıştay tarafından hakim ve savcılara not veriliyor. Fakat, taslakta ise not sisteminin kaldırılması öngörülüyor.
Hakim ve savcı için “ahlaki gidiş” değerlendirme kriteri, “mesleki etik kurallarına uyum” kriteri haline getiriliyor. Kanuna göre idari görevlerdeki hakim ve savcılar için “sicil fişi” doldurulmaktayken, taslağa göre ise idari görevlerde çalışan hakim ve savcılar için “sicil fişi” yerine “performans formaları” doldurulacak.
Taslakta dikkat çeken bir değişiklikte müfettişlerce doldurulan “hâl kağıdı” kaldırılarak, yerine “performans değerlendirme ve geliştirme formları”nın getirilmesi.
Eğer taslak kanunlaşırsa, hakim ve savcıyı eğitim için yurtdışına Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ile Bakanlık gönderecek. Özel haklar ise özel kanunla düzenlenecek.
-SAVUNMA HAKKI GENİŞLETİLİYOR-
Haklarında yürütülen disiplin soruşturmaları ve kovuşturmalarında, hakim ve savcıların savunma hakkı genişletilerek ayrıntılı olarak düzenleneceği ifade edilen taslakta, “Hem soruşturma hem de kovuşturma aşamasında en az üç gün olan savunma süresi yedi güne çıkartılmaktadır. Disiplin kovuşturmalarında ilginin dosyayı inceleme, kendisini vekil ile temsil ettirme ve evraktan suret alma hakkı getirilmektedir. Disiplin kovuşturmalarında ilginin sözlü savunma hakkı açıkça düzenlenmektedir. Disiplin ve suç araştırma, inceleme ve soruşturmaları kural olarak Kurul müfettişleri ya da muhakkik eliyle yapılacaktır” denildi.
-HAKİM VE SAVCILAR ADLİYE MAHKEMELERİNDE YARGILANACAK-
Yürürlükteki kanunda, görev suçuna ilişkin yürütülen soruşturmalarda, hâkim ve savcının sahip olduğu haklar düzenlenmemesine rağmen, taslakta, görev suçuna ilişkin yürütülen soruşturmalarda, hâkim ve savcının sahip olduğu haklar ayrıntılı olarak düzenleniyor. Görev suçuna ilişkin yürütülen soruşturmalarda, savunma hakkı ise üç günden yedi güne çıkarılıyor. Ve HSYK’nın kovuşturma izni verilmesi üzerine, Kurulun evrakı gönderdiği Cumhuriyet Başsavcılığı’nın iddianameyi düzenleme süresi 15 güne çıkartılıyor. Taslakta ayrıca dikkat çeken değişiklikler şöyle:
“Kural olarak, tüm hâkim ve savcıların yargılamalarının bölge adliye mahkemelerinde yapılması öngörülmektedir. (Bölge adliye mahkemeleri faaliyete geçinceye kadar, bu konudaki yetki hâlen yürürlükte bulunan düzenlemelere göre yetkili bulunan mercilerce kullanılacaktır.)
-HAKİM VE SAVCI MESLEK KARTLARI, RESMİ KİMLİK KARTI HALİNE GETİRİLİYOR-
Kabahat eylemi işleyen hakim ve savcı hakkında, idari para cezası vermeye yetkili merci düzenlenmektedir. Hakimler ve savcılar hakkında da Kabahatler Kanunu uygulanacaktır.
Ataması yapılan hakim ve savcıların, diğer kamu kurum ve kuruluşlarında çalışan eşlerinin atamalarının, mevzuattaki kısıtlayıcı hükümlere tabi olmaksızın hâkim ve savcılara bağlı olarak öncelikle yapılacağına ilişkin özel düzenleme getirilmektedir.
Hakim ve savcılara, mesai, nöbet ve işlerin aksatılmaması şartıyla, Devlet Memurları Kanununun ek 20’nci maddesi uygulanmayacaktır. Hakim ve savcılar, mesai, nöbet ve işlerini aksatmamaları şartıyla, görev yaptıkları yer dışında ikamet edebileceklerdir. Yine aynı şartı yerine getirmek koşuluyla izin almadan çalıştıkları il dışına çıkabileceklerdir.
Hâkim ve savcıların mesleki kimlik kartlarına, tüm resmî ve özel kuruluşlar tarafından kabul edilecek resmî kimlik kartı niteliği kazandırılmaktadır.”
ANKA