İş kanunu işçi ile iş veren arasındaki iş ile ilgili görevleri düzenleyen etmenlerden oluşmaktadır. Böylece işçi ile işverenin hakları koruma altına alınmış, belirsizlikler giderilmiştir. İş kanunundan önce işçinin iş akdinden çeşitli durumlarda vazgeçmesi durumunda karşılaştığı bazı problemlerin çözümü konusunda zorluklar yaşanmaktaydı. İşinden ayrılan işçinin yeni bir iş arayana kadar para kazanamaması sebebi ile hayatını sürdürürken zorluklar yaşayabiliyordu. Bir işçinin iş akdini yerine getiremeden bozmak zorunda kalması ve ilerleyen süreçler ile ilgili iş akdini bozabilme sebeplerini kapsayan çeşitli yasal düzenlemeler yürürlüğe girmiştir. Böylece işçi, aş akdini yerine getiremeden bozması durumunda ve sonrasında başvurabileceği yöntemler geliştirilmiştir. İşçi tarafından haklı nedenlerle fesih, haklı fesih sebeplerinin neler olduğunu bilmek her çalışan için önemlidir.
İşçi tarafından haklı nedenle fesih ve haklı fesih sebeplerinin neler olduğunu öğrenmek çalışanların bilmesi gereken önemli konulardır. Haklı fesih, tek taraflı olarak karşı tarafa yöneltilen irade beyanıyla ortaya koyulan bir iş sözleşmesinin bozulduğunu belirli bir süreyle ya da derhal ortadan kaldırılmasının yetkisini veren bir haktır. Bu hak İş Kanunu’nun gerekli düzenlemeleriyle oluşturulmuştur. Haklı fesihte tarafın durumu karşı tarafa bildirme yükümlülüğü bulunmaktadır. Çalışan iş sözleşmesinin feshini açık ve makul bir biçimde yazılı bir şekilde yapılması gerekmektedir. Bu fesih bildiriminin noter aracılığı ile yapılması gerekir.
İş Kanunu’nun 24. Maddesinde işçiye derhal fesih hakkı verilmiştir. Süresi belli olan ya da olmayan işçi, bazı hâllerde iş sözleşmesini belirlenen süreden önce feshetme hakkında sahiptir. Bu hâller genellikle sağlık, ahlak ve zorlayıcı sebeplerdir. İşçi tarafından haklı nedenle fesih ya da işveren tarafından haklı sebeplerle fesih yapılabilir. Haklı fesih sebepleri:
İşçi ya da işveren haklı fesih hakkını kullanmak istiyorsa kanıt için delil toplamalıdır. Haklı fesih için o durumu doğrulayan bilgi, belge, tanık ve delil toplanmalıdır. Dava yoluna gidilirse haklı fesih gerekçelerinin ispatlanması zorunludur. Fesih ihtarnamesinin noter aracılığı ile yazılı bir şekilde bildirilerek ispatı yapılabilir. Haklı fesih işsizlik maaşı durumları nasıl hesaplanır?
Haklı fesih işsizlik maaşı durumları için çeşitli düzenlemeler uygulamaya koyulmuştur. Yapılan düzenlemeler ile haklı fesihte bulunan işçi, işsizlik maaşı ödeneğini almaya hak kazanabilir. Bunun için geçerli koşulları sağlamış olması gerekmektedir. Peki, işsizlik maaşı hangi hallerde alınamaz?
İş Kanunu’nun 25. Maddesi gereğince haklı feshin işveren tarafından yapılması durumunda ya da işçinin kusuru olduğu durumlarda içten çıkarılması durumunda işçi, işsizlik maaşı alma hakkına sahip olamaz.
Kendi kusuru ve isteği dışında işsiz kalan çalışanlar, iş akdinin sona ermesinden 120 gün öncesine kadar iş akdini yerine yetirebilmiş olmak ve iş akdinin feshinden önceki son 3 yılın içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası priminin ödenmiş olması ile işsizlik maaşı alabilirler. İşsizlik maaşı alabilen çıkış kodları:
34 (4447/e)