Hal Yasası 1 Ocak’ta devreye giriyor, sertifikasız pazarcı kalmayacak

Kamuoyunda 'Hal Yasası' olarak bilinen 5957 Sayılı 'Sebze ve Meyveler ile Yeterli Arz ve Talep Derinliği Bulunan Diğer Malların Ticaretinin Düzenlenmesi Hakkında Kanun' 1 Ocak 2012'de yürürlüğe giriyor. Sebze ve meyve fiyatlarının yüzde 25 ucuzlatması beklenilen yasayla birlikte çıkarılan 'Pazar Yerleri Yönetmeliği' ile de pazarcılara yeni düzenlemeler getiriyor. Ülke genelindeki yaklaşık 330 bin pazarcı ve çalışanı eğitime tabi tutulacak ve sertifika alacak, sertifikası olmayanların pazarda tezgah açmasına ve tezgahta çalışmasına izin verilmeyecek. Yılbaşından sonra pazarcılar yaz ve bahar aylarında mavi, kışın ise siyah renkli elbise giyecek, ellerini sık sık yıkayacak.
Pazarcı esnafının direkt tarladan ve üreticiden ürün almasına imkan tanıyan Hal Yasası gecikmeli olarak yeni yılla birlikte yürürlüğe giriyor. Daha önce 22 Mart 2011'de çıkması beklenilen yasanın uygulanması, veri tabanının hazır olmaması sebebiyle yeni yıla bırakılmıştı.
Türkiye Sebzeciler Meyveciler ve Seyyar Pazarcılar Federasyonu (TÜSPAF) Başkanı Mehmet Çakman, artık pazarcıların, aracıları devre dışı bırakarak direkt üreticiden, köylüden ürün alabileceğini vurguladı.
Çakman, yasayla birlikte sebze ve meyve fiyatlarının dengeye oturacağını kaydetti. Çakman şöyle devam etti: "Yılbaşından sonra hiçbir şey eskisi gibi olmayacak. Pazarcı esnafı direkt üreticiden aldığı ürünün yüzde 2'si miktarında ürünün alındığı yerdeki belediyeye rüsum bedeli ödeyecek. Esnaf, daha ucuza aldığı ürünü daha ucuza tüketiciye yansıtacak. Hal Yasası ile birlikte maliye ve belediye ekiplerinin denetimleri de sıklaşacak. Aldığı ürünün yüzde 2'lik rüsum bedelini ödemeyen esnafa yüzde 25 oranında ceza kesilecek."

TEZGAHIN ALTI DA ÜSTÜ DE AYNI KALİTEDE OLACAK
Yeni yasayla birlikte 'Pazar Yeri Yönetmeliği'nin de yürürlüğe gireceğini açıklayan TÜSPAF Başkanı Mehmet Çakman, ülke genelindeki 330 bin pazarcının eğitimden geçirileceğini söyledi. Federasyonca eğitime tabi tutulan tezgah sahibi ve tezgah çalışanlarına sertifika verileceğini dile getiren Çakman, sertifika almayanların pazarcılık yapamayacağını vurguladı.
Tezgah sahibi ve çalışanlarının halkla ilişkilerden satış elamanlığına kadar birçok konuda eğitim verileceğini vurgulayan Çakman, yeni yılla beraber bahçede kontrole tabi tutulacak ürünün aynen tezgaha ineceğini açıkladı. Bundan böyle tezgahtaki ürünün altının da üstünün de aynı kalitede olacağını söyledi. Çakman, üstü gösterişli, altı çürük ürünlerin tezgaha konulmasına izin vermeyeceklerini bildirdi.

YAZIN MAVİ, KIŞIN SİYAH RENKLİ ELBİSE GİYECEKLER, ELLER SIK SIK YIKANACAK
Pazar Yerleri Yönetmeliği ile birlikte artık pazarcılar tek tip kıyafet giyecek. Pazarcı esnafı, TÜSPAF tarafından sağlanacak elbiseleri giyecek. Tezgah sahipleri, işçileri ve izinli olunan dönem dahilinde satış yerinde geçici olarak bulunacak kişiler, kılık kıyafetleri ile kişisel temizliğe dikkat edecek. Eller sık sık su ve temizlik malzemesi kullanılarak temizlenecek. Pazarcılar ve tezgah çalışanları yaz ve bahar ayları için mavi ve kış ayları için siyah olmak üzere mevsim şartlarına uygun giysiler giyecek.

YASAKLARA UYMAYAN PAZARCILAR 10 BİN TL CEZA ÖDEYECEK
Yönetmeliğe aykırı davranan pazarcılar 200 liradan 10 bin liraya kadar ceza ödemek zorunda kalacak. Malların, gıda güvenilirliğine, kalite ve standardına, teknik ve hijyenik şartlara aykırı olarak satışa sunanlara 200, satış yeri olmadan pazar yerinde satış yapanlara 500 lira ceza kesilecek. Satış yerinde izin alınmaksızın değişiklik yapan, aynı kap veya ambalaj içine değişik yapan, ölçü ve tartı aletlerinin hileli bir şekilde kullananlara da 2 bin lira ceza kesilecek.
Alınan önlemlere ve verilen talimatlara uyulmaması, denetim elemanlarınca istenecek bilgi, belge ve defterler ile bunların örneklerinin verilmemesi veya bunların noksan ya da gerçeğe aykırı olarak verilmesi, yazılı veya sözlü bilgi taleplerinin karşılanmaması durumunda ise yine 2 bin lira ceza-i müeyyide uygulanacak.
Künyesiz mal satılması, malın kalitesine, standardına veya gıda güvenilirliğine ilişkin belgelerde ya da künyesinde bilerek değişiklik yapan pazarcılar da 5 bin lira ile cezalandırılacak. Fiyatların yükselmesine sebebiyet vermek veya fiyatların düşmesine engel olmak için malların belirli ellerde toplanması, satışından kaçınılması, stoklanması, yok edilmesi, bu amaçla propaganda yapılması durumunda ise pazarcılara 10 bin lira ceza kesilecek. Bir yıl içerisinde idarî para cezalarının verilmesini gerektiren fiillerin tekrarı hâlinde, idarî para cezaları her tekrar için iki katı olarak uygulanacak.