ANKARA (İHA) - Sağlık Bakanlığı, Türkiye'nin Avrupa Birliği'ne (AB) üyeliği sürecinde, AB Komisyonu ile birlikte ortaklaşa "Halk Sağlığı Eylem Programı"nı başlattı. 2003-2008 yılları arasında yürütülmesi planlanan program, 'halk sağlığının gelişimi için bilgilerin iyileştirilmesi, sağlık tehditlerine karşı hızlı ve koordineli bir şekilde karşı koymanın güçlendirilmesi, sağlığın geliştirilmesi ve hastalıkların önlenmesini' amaçlıyor.
İHA muhabirinin edindiği bilgiye göre, Halk Sağlığı Eylem Programı, Avrupa Parlamentosu ve Konseyi'nin 23 Eylül 2002 tarihli kararıyla yürürlüğe girdi. Türkiye'nin AB topluluk programlarına katılımının genel ilkelerinin belirlendiği Çerçeve Anlaşması, 01 Eylül 2002'de Resmi Gazete'de yayımlandı. Ülkemizin AB'nin Yeni Halk Sağlığı Programına katılımını sağlayan Mutabakat Zaptı, Sağlık Bakanlığı tarafından 27 Kasım 2002 tarihinde imzalanırken, programın yürütülmesi sorumluluğu bakanlık adına Dr. Refik Saydam Hıfzısıha Merkez Başkanlığı'na verildi. Programın 2003-2008 yılları arasında öngörülen bütçesi, 312 milyon euro, Türkiye'nin katkı payı ise 2003 yılı için 957 bin 697 euro'dur. Bu katkı payının 952 bin 697 eurosu Mali İşbirliği Programı kapsamında AB tarafından, 5 bin eurosu ise Türkiye tarafından ödendi. 2004 yılında bu miktarın 857 bin euroluk bölümü Mali İşbirliği Programı kapsamında AB tarafından, 100 bin 697 euroluk bölümü ise Sağlık Bakanlığı tarafından karşılanacak.
PROGRAMIN GENEL AMAÇLARI
Halk Sağlığı Eylem Programı, halk sağlığının gelişimi için bilgi ve bilgilendirmenin iyileştirilmesi, sağlık tehditlerine karşı hızlı ve koordineli bir şekilde karşı koymanın güçlendirilmesi, tüm faaliyet ve politikalara ilişkin sağlık belirleyicileri aracılığıyla sağlığın geliştirilmesi ve hastalıkların önlenmesini öngörüyor. Programının dört temel öncelik alanı işe şunlar:
"Sağlık Bilgisi Öncelik Alanı", "Sağlığa Yönelik Tehditler Öncelik Alanı", "Sağlığı Belirleyen Unsurlar Öncelik Alanı" ve "Kesişen Konular Öncelik Alanıdır." AB Komisyonu işbirliği ile yürütülen Halk Sağlığı Programı kapsamında başlatılan çalışmalar ise şöyle:
Halk Sağlığı Çerçeve Programı, Kanserle Mücadele, AIDS ve Bulaşıcı Hastalıkların Önlenmesi, Uyuşturucu Bağımlılığı ile Mücadele, Kirliliğe Bağlı Hastalılara İlişkin Program, Yaralanmaların Önlenmesi ve Sağlığın İzlenmesi Programı.
HANGİ ÜLKELER PROGRAMA KATILIYOR? Diğer taraftan, Halk Sağlığı Eylem Programı'na; Avrupa Birliği'ne üye 15 ülke (Almanya, Fransa, İtalya, İngiltere, Belçika, Hollanda, İspanya, Portekiz, Yunanistan, Luksemburg, İsveç, Avusturya, Finlandiya, Danimarka, İrlanda) ve bu yıl içerisinde AB'ye üye olacak 10 aday ülke, (Macaristan, Çek Cumhuriyeti, Slovakya, Polonya, Estonya, Slovenya, Litvanya, Letonya, Malta, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) katılıyor. Yine Avrupa Ekonomik Alanı'na dahil olan Avrupa Serbest Ticaret Alanı (EFTA) ülkeleri, (İzlanda, Liechtenstein ve Norveç), Türkiye ve Romanya programın taraflarıdır. Bulgaristan ise programa katılıma ilişkin protokolü ve anlaşmayı imzalandıktan sonra programa taraf olabilecek. Programa taraf olan ülkelerdeki tüm tüzel kişilikler, sivil toplum kuruluşları, kamu kurum ve kuruluşları, dernekler, birlikler, üniversiteler, yüksek eğitim kurumları, projeden kar amacı güdülmemesi kaydıyla özel ve ticari firmalar, proje önerebilir ve proje ortağı olabilirler. Komisyon, program kapsamındaki projelerin bütçesinin en fazla yüzde 60'ını finanse ediyor. Bu oran, projelere göre daha da az olabilir. Ancak, proje, çok önemli bir 'Topluluk Katma Değerine' sahip, geniş katılımı olan ve dağıtımı mümkün sonuçları olan bir projede ise bu oran yüzde 80'e kadar çıkabiliyor.