Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), hem AB mevzuatına uyumu sağlamak hem de uygulamada karşılaşılan sorunları gidermek amacıyla “Payların Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışına İlişkin Esaslar Tebliğ'i hayata geçirdi. Halka arzlarda asgari halka arz oranı zorunluluğunu kaldıran Tebliğ, halka arzlarda aracılık yüklenimi zorunluluğunun kaldırdı. Raf kayıt sisteminin esaslarını düzenleyen Tebliğ’le nitelikli yatırımcıya satış esasları belirlendi. İzahnamelerin elektronik ortamda ilan edilmesi imkanı getiren Tebliğ, fiyat tespit raporu ve kesin satış fiyatının izahnamede yer alması zorunluluğunu kaldırdı.
Payların Kurul Kaydına Alınmasına ve Satışına İlişkin Esaslar Tebliği Resmi Gazete’de yayımlandı. Payların Kurul kaydına alınmasına, halka arz ve satışına ilişkin esasları düzenlemek amacıyla hazırlanan pay sahibi sayısının 250’yi aşması nedeniyle payları halka arz olunmuş sayılan anonim ortaklıkların paylarının Kurul kaydına alınması, ortaklıkların mevcut ya da artırılan sermayelerini temsil eden payların Kurul kaydına alınması ve bu payların halka arz ve satışında uyulması gereken esasları kapsıyor. Bu kapsamda olmak üzere ortaklıkların ve hissedarların halka açık olmayan ortaklıkların mevcut veya sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylarının halka arzı, halka açık ortaklıkların mevcut veya sermaye artırımı suretiyle çıkarılacak paylarının halka arzı, özelleştirilecek ortaklıkların paylarının halka arzı, pay sahibi sayısının 250’yi aşması nedeniyle payları halka arz olunmuş sayılan anonim ortaklıkların Kurul kaydına alınması, Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem görecek şirketlerin paylarının halka arzı veya tahsisli satışı, yabancı ortaklıklarca bulundukları ülke mevzuatına uygun olarak çıkarılan ve ortaklık hakkını temsil eden menkul kıymetlerin Kurul kaydına alınması ve satışı nedeniyle ihraç veya halka arz edilecek paylarının kayda alınması için Kurul’a başvurması zorunlu olacak.
TASARRUF SAHİPLERİNE SATIŞ
Asgari halka arz zorunluluğu kaldıran Tebliğ'e göre tasarruf sahipleri sirküleri; yeni pay alma hakkı kullanım süresinin bitiminden veya yeni pay alma hakkı kullandırılmıyorsa izahnamenin tescilinden itibaren, 60 gün içinde yayımlanarak paylar satışa sunulacak. Sermaye artırımlarında yeni pay alma haklarının kullanılmasından sonra kalan payların nominal değerleri toplamı, 100 bin Türk lirasının veya oran olarak satışa sunulan paylarının nominal değerinin yüzde 1’inin altında kalırsa, ortaklıklar Kuruldan onay almak suretiyle tasarruf sahipleri için sirküleri yayınlamayabilecek. Bu durumda, payları Borsa’da işlem gören ortaklıkların Borsa’da halka arzına ilişkin bilgiler Kurulca belirlenecek formata uygun olarak ortaklığın internet sitesinde ve KAP’ta ortaklık tarafından ilan edilecek. Diğer ortaklıklar ise yönetim kurulu kararıyla kalan payların tahsis edilmesi suretiyle, satışı tamamlayabilecek.
YENİ PAY ALMA HAKLARI
Ortaklıkların sermaye artırımlarında yeni pay alma hakları kullandırılıyorsa, izahnamenin tescilinden itibaren 15 gün içinde, “yeni pay alma sirküleri” ilan edilecek. Payları kayden izlenen ortaklıkların yeni pay alma hakkı kullanımı, kaydi sistem esasları çerçevesinde gerçekleştirilecek. Yeni pay alma hakları, payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar için 15 günden az 120 günden fazla olmamak üzere yeni pay alma kuponları karşılığında ve payları borsada işlem gören ortaklıklar için ise 15 günden az 60 günden fazla olmamak üzere sirküler ve pay bilgi notunda belirlenen süre ve esaslar dahilinde kullanılacak.
ARACI KURUMLARIN YÜKLENİM ZORUNLULUĞU
Aracı kurumun ödünç sözleşmesinden kaynaklanan yükümlülüğünü kapatmak için Borsada gerçekleştirebileceği alımlarda fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlerde uygulanan emir ve fiyat kurallarına uyması zorunlu olacak. Ek satışa konu toplam paylar, ek satış öncesi halka arz edilen pay miktarının yüzde 15’ini aşamayacak. Ek satış hakkının kullanılıp kullanılmadığı, kullanıldıysa sonuçları hakkında bilgi aracı kurum tarafından özel durum açıklamasıyla kamuya açıklanacak. Bu madde kapsamında gerçekleştirilecek ödünç alımlı satış işlemlerinde “Sermaye Piyasası Araçlarının Kredili Alım, Açığa Satış ve Ödünç Alma ve Verme İşlemleri Hakkındaki Tebliğ”i hükümleri uygulanmayacak. aracı kurumların halka arzlarda aracılık yüklenimi zorunluluğu kaldırılacak. Aracı kurumlar, halka arzda satılmayan hisseleri yüklenmek zorunda kalmayacak.
NİTELİKLE YATIRIMCIYA SATIŞ
Tebliğ’le nitelikli yatırımcıya satış esasları belirlendi. Mevcut payların satışında veya sermaye artırımları yoluyla yapılan pay satışlarında payların tamamı nitelikli yatırımcılara satılabilecek. Sadece nitelikli yatırımcılara yapılacak satışlarda izahname ve sirküler düzenlenmeyecek. Ancak ortaklık tarafından ilan ve reklam yapılmak istenmesi durumunda satışın halka arz niteliğinde olmadığı ve sadece nitelikli yatırımcıları kapsadığı hususu bu ilan ve reklamlarda açıkça yer alacak. Nitelikli yatırımcılara yapılan satışlarda satış yapılacak kişi sayısı yönünden bir kısıtlama uygulanmayacak. Ancak, halka açık olmayan ortaklıkların paylarının nitelikli yatırımcılara satışı sonucunda pay sahibi sayısının 250’yi aşması durumunda, bu Tebliğ’in 31’inci maddesinde yer alan hükümler uygulanacak.
RAF KAYIT SİSTEMİNİN ESASLARI BELİRLENDİ
Tebliğle, raf kayıt sisteminin esasları belirlendi. Buna göre Borsa’da işlem görebilmek amacıyla paylarını ilk defa halka arz edecek ortaklıklar, payları Borsa’da işlem gören ortaklıklar ile kayıtlı sermaye sisteminde yer alıp payları borsada işlem görmeyen ortaklıklar toplam tutarı önceden belirlenmek üzere 1 yıl içerisinde yapacakları pay ihraçlarında Raf Kayıt Sisteminden yararlanabilecek.
İZAHNAMELER ELEKTRONİK ORTAMDA İLAN EDİLECEK
İzahname ve sirkülerlerin elektronik ortamda ilan edilmesi imkanı tanınacak. Bu sistemde, payların Kurul kaydına alınma başvurusunda ortaklığa ait bilgilerin yer aldığı, standartları Kurulca belirlenen raf kayıt izahnamesi düzenlenecek. Kurulca onaylı izahname Kurul kayıt tarihinden itibaren 15 gün içerisinde ticaret siciline tescil edilecek. Ortaklığın internet sitesinde ve Kamuyu Aydınlatma Platformu’nda (KAP) ortaklık tarafından ilan edilecek. Ortaklığın internet sitesinde yapılan ilan raf kayıt süresi boyunca devam edecek. Yatırımcıların talebi halinde ortaklık raf kayıt izahnamesinin basılı halini bedelsiz olarak yatırımcılara vermek zorunda olacak. Pal bilgi notu Kurul’un onayına sunulacak ve halka arzın gerçekleşeceği günden en az 3 iş günü önce ilan edilecek. Raf kayıt izahnamesi ve pay bilgi notuyla halka açıklanan konularda satışa başlamadan veya satış süresi içinde ortaya çıkan önemli değişikliklerin ve yeni hususların, ortaklık tarafından bunların öğrenildiği tarihte ve satış süresi içinde ise satış durdurularak derhal Kurula bildirilmesi zorunlu olacak. Raf kayıt izahnamesinde satıştan önce meydana gelen değişiklikler satıştan önce toplu halde ticaret siciline tescil edilecek. Raf kayıt sisteminden yararlanacak ortaklıkların internet sitesinin bulunması zorunlu olacak. Raf kayıt sisteminden yararlanan ortaklıkların raf kayıt süresi içerisinde diğer sermaye piyasası araçlarını ihraç etmeleri durumunda raf kayıt izahnamesi Kurul’un ilgili düzenlemelerindeki izahname yerine geçecek.
MEVCUT PAYLARIN HALKA ARZI
Pay sahiplerinin ortaklıkta sahip oldukları payları halka arz edebilmeleri için; ortaklık sermayesinin tamamının ödenmiş olması, paylarında rehin veya teminata verilmek suretiyle devir veya tedavülünü kısıtlayıcı ve pay sahibinin haklarını kullanmasına engel teşkil edici kayıtların olmaması zorunlu olacak. Ortaklık yönetim kurulunun, esas sözleşmenin Kurul düzenlemelerine ve Kanun’un amaç ve ilkelerine uygun hale getirilmesi için gerekli değişiklikleri içeren madde tadil tasarılarını hazırlayarak, gerekli belgelerle birlikte Kurul’a başvurması ve esas sözleşme değişikliğine ilişkin Kurul onayının alınmasından sonra gerekli değişikliklerin yapılacak ilk genel kurul toplantısında karara bağlanması gerekecek. Hissedarların paylarını satacak olan aracı kuruluş gerekli belgelerle Kurul’a başvuracak. Ortaklık yönetim kurulu, hissedar ve ilgili aracı kuruluşa, esas sözleşme değişikliği ve Kurul kaydına alınma sırasında gerekli belgeleri sağlamak ve satış sırasında mevzuatta öngörülen mükellefiyetleri yerine getirmek zorunda olacak. Bu madde kapsamındaki halka arzlarda özelleştirme kapsamındaki ortaklıklar adına Kurul’a başvuru Özelleştirme İdaresi Başkanlığı tarafından doğrudan yapılabilir.
ORTAKLIKLARIN SERMAYE ARTIRIMI YOLUYLA HALKA ARZI
Halka açık olmayan ortaklıklar, yapacakları sermaye artırımlarında, ortakların yeni pay alma haklarını kısmen veya tamamen kısıtlayarak paylarını halka arz edebilecek. Bu ortaklıkların sermayelerinin tamamının ödenmiş olması zorunlu olacak. Halka açık ortaklıkların sermaye artırımlarında Kurul’a başvuru öncesinde kayıtlı sermaye sisteminde, yönetim kurulu artırılacak sermaye miktarını ve satış esaslarını belirleyen bir karar alacak. Esas sermaye sisteminde; yönetim kurulunca, esas sözleşmenin sermaye maddesinin değişikliğini içeren madde tadil tasarısı hazırlanacak ve madde değişikliği için Kurul’un onayını takiben genel kurulca sermaye artırımı kararı alınacak. Bu genel kurulda, yeni pay alma haklarının kısmen ya da tamamen kısıtlanmasının toplantı gündemine alınmış olması halinde yönetim kurulu tarafından yeni pay alma haklarının kısıtlanma nedenlerinin ortakların bilgisine sunulması zorunlu olacak. Yeni pay alma haklarının tamamen veya kısmen kısıtlanmak istenmesi durumunda; bu hususun, kayıtlı sermaye sisteminde esas sözleşme ile yetkili kılınmış yönetim kurulunun alacağı sermaye artırımı kararında, esas sermaye sisteminde ise genel kurulun alacağı sermaye artırımı kararında, açıkça belirtilmesi gerekecek.
PAYLARIN BORSADA SATIŞLMASI İÇİN YAPILACAK İŞLEMLER
Payları GİP’te işlem görenler hariç, payları Borsada işlem gören ortaklıkların, Kurul kaydında olan ancak Borsada işlem görmeyen payları Merkezi Kayıt Kuruluşu’nun (MKK) belirlediği esaslar çerçevesinde ortak tarafından MKK üyesi aracı kuruluşlar vasıtasıyla yapılacak talep üzerine Kurul kayıt ücretinin Kurul’ca belirlenecek hesaba yatırılmasından sonra Borsa’da satılabilecek. Kurul kayıt ücreti, payların nominal değeri ile aracı kuruluş tarafından işlemin onaylandığı tarihte Borsa ikinci seans kapanış fiyatı arasındaki fark üzerinden hesaplanacak. MKK, satışı öngörülen pay miktarlarını, müracaatı yapan kişilerin isim veya unvanını günlük olarak toplu halde KAP ile kamuya duyuracak. Kurul tarafından aksi bildirilmedikçe paylar, satışın duyurulmasından itibaren 3 iş gününden sonra satılabilecek. Bu süre Özelleştirme İdaresi Başkanlığının yürüttüğü veya Borsa’nın ilgili pazarında gerçekleştirilen tahsisli pay satışları için uygulanmayacak. Payları Borsada işlem görmeyen halka açık ortaklıkların paylarının Borsada işlem görebilmesi için, Kurul kaydından çıkarılmaya ilişkin muafiyet şartlarını taşımaması gerekecek.
TEMETTÜNÜN PAY OLARAK DAĞITILMASI
Halka açık anonim ortaklıkların tamamı iç kaynaklardan karşılanmak üzere yapacakları sermaye artırımlarında temettüün pay olarak dağıtılabilmesi için, Kurulun temettü dağıtımına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde temettüün pay biçiminde dağıtılmasına ilişkin genel kurul kararının alınmasından sonra payların Kurul kaydına alınması talebiyle hesap dönemini izleyen 5’inci ayın son iş gününe kadar gerekli belgelerin eklendiği bir dilekçe ile Kurula müracaat edilecek.
FİYAT İSTİKRARINI SAĞLAYICI İŞLEMLER
Fiyat tespit raporu ve kesin satış fiyatının izahnamede yer alması zorunluluğu kaldırıldı.
Mevcut payların halka açılması ve halka açık olmayan ortaklıkların paylarının sermaye artırımı yoluyla halka açılmasına yönelik işlemlerde, paylar Borsada işlem görmeye başladıktan sonra, halka arza ilişkin izahnamede gerekli açıklamaların yapılmış olması koşuluyla, halka arza aracılık eden ve izahnamede belirtilen aracı kurum tarafından fiyat istikrarını sağlamak amacıyla alımda bulunulabilecek. Halka arz sonrası fiyat istikrarını sağlayıcı işlemler, ilgili payların Borsada işlem görmeye başladığı tarihten itibaren en çok 30 gün süreyle gerçekleştirilebilecek. Fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlerde halka arz fiyatının üzerinde emir verilemeyecek. Belirlenen işlem süresi içerisinde, işlem fiyatı halka arz fiyatının altına düştüğünde, halka arza aracılık eden ve izahnamede belirtilen aracı kurum tarafından alımda bulunulabilecek. Söz konusu işlemlerde uygulanacak emir ve fiyat kuralları Borsa düzenlemeleriyle belirlenecek. Ödünç alımlı satışın gerçekleştirilmesi halinde fiyat istikrarını sağlayıcı işlemler ile ödünç alımlı satışın aynı aracı kurum tarafından gerçekleştirilmesi zorunlu olacak.
Halka arz sonrasında fiyat istikrarını sağlayıcı işlemlere ilişkin kayıtların tümü işlemleri gerçekleştiren aracı kurum tarafından tutulur ve işlemlerin sona ermesinden itibaren en az beş yıl süreyle ihraççı veya paylarını halka arz eden ortağın incelemesine açık bırakılacak.
İZAHNAME KURUL STANDARTLARINA UYGUN OLACAK
İzahname, raf kayıt izahnamesi ön talep toplama duyurusu, pay bilgi notu ve izahnamenin, Kurul standartlarına uygun olması, Kurul’a yapılan başvurularda piyasa danışmanı tarafından imzalanması, bu belgelerde denetlenen dönemlere ilişkin finansal tabloların bağımsız denetim kuruluşlarınca onaylanması zorunlu olacak. Bu belgelerde yer alan bilgilerin gerçeği dürüst bir şekilde yansıtmasından ihraççılar ve paylarını satışa sunan hissedarlar sorumlu olacak. Ancak, aracı kuruluşlar ve piyasa danışmanı da bağımsız denetim kuruluşlarının sorumluluğundaki bilgiler hariç, kendilerinden beklenen özeni göstermemeleri durumunda bu belgelerdeki bilgilerin gerçeği dürüst biçimde yansıtmamasından hukuken sorumlu tutulacak.
ÖNEMLİ DEĞİŞİKLİKLER KURULA BİLDİRİLECEK
Raf kayıt sistemine ilişkin esaslar saklı kalmak üzere, izahname ve sirkülerle, halka açıklanan konularda satışa başlamadan veya satış süresi içinde ortaya çıkan önemli değişikliklerin ve yeni hususların, ortaklık veya hissedar adına aracı kuruluş tarafından bunların öğrenildiği tarihte ve satış süresi içinde ise satış durdurularak derhal Kurul’a bildirilmesi zorunlu olacak.
İZAHNAME ÖNCESİNDE TANITIM VE REKLAM AMAÇLI İLANLAR VERİLECEK
Tebliğ’le, izahnamenin yayımlanmasından önce tanıtım ve reklam amaçlı ilanların yapılmasına imkan tanındı ve esasları düzenlendi. Payların halka arzı dolayısıyla yapılacak tanıtım ve reklam amaçlı ilanlarda yer alan bilgiler, yanlış, yanıltıcı, temelsiz, abartılı veya eksik olmamalı ve ortaklığın mevcut koşullarına ilişkin olarak tasarruf sahiplerinin yanlış fikirler edinmelerine neden olmayacak. İzahnamenin yayımlanmasından sonra yapılan tanıtım ve reklam amaçlı ilanlarda ise izahnamenin yayımlandığı yerlerin belirtilmesi zorunlu olacak. Her durumda tanıtım ve reklam amaçlı ilanlarda yer alan bilgilerin izahnamede yer alan bilgilerle tutarlı olması gerekecek.
HALKA ARZLARDA ARACILIK SÖZLEŞMESİ
Halka arzedilecek paylarını satacak olanlar ile aracı kuruluşlar arasında Kurulun aracılık faaliyetleri ve aracı kuruluşlara ilişkin düzenlemelerine uygun olarak bir aracılık sözleşmesi imzalanacak ve seçilen halka arza aracılık yöntemine bu sözleşmede yer verilecek. GİP’te işlem görmek üzere Kurul’a yapılan başvurularda aracılık sözleşmesi aranmayacak. GİP’te işlem görenler hariç payları Borsa’da işlem gören ortaklıklarca, yeni pay alma haklarının kullanılmasından sonra kalan payların Borsa’da satışı için aracılık sözleşmesi düzenlenmesi gerekecek. Aracı kuruluşlar portföylerindeki payların veya kendi paylarının pay sahiplerince halka arzında aracılık yükleniminde bulunamayacak. Ancak payların halka arzedilmesi için bir konsorsiyum oluşturulması halinde, konsorsiyuma “en iyi gayret aracılığı” esasına göre katılabilecek.
ORTAK SAYISI NEDENİYLE KURUL KAYDINA ALINMA
Pay sahibi sayısı 250’yi aşan anonim ortaklıkların payları halka arz olunmuş sayılacak ve bu ortaklıklar, halka açık anonim ortaklık hükümlerine tabi olacak. Ortaklıklar, ortak pay defteri, genel kurul katılanlar cetveli, kâr payı dağıtımına dair muhasebe kayıt ve belgeleri, kuruluş ve sermaye artırımında başvuran ortaklara ilişkin kayıt ve belgelerle ve ortaklığın ortaklarla ilişkilerine ait diğer işlemler sırasında herhangi bir şekilde ortak sayılarının 250’den fazla olduğunu belirleyebilecek. Ortaklık denetçileri, ortaklığın ortak sayısının 250’den fazla olduğunu tespit ettiklerinde durumu Kurula iletilmek üzere ortaklık yönetim kuruluna yazı ile bildirmek zorunda olacak. Yönetim kurulu söz konusu hususları 30 gün içinde Kurul’a bildirmekle yükümlü olacak.
HALKA ARZLARDA ÖZELLİKLİ DURUMLAR
Özelleştirme kapsamındaki halka arzlar da dahil olmak üzere, payların halka arz yoluyla satışında, halka arzın niteliği ve tutarı da dikkate alınarak, satışa ve ilana ilişkin süreler ile reklam, duyuru ve pay bedellerinin ödenme yöntemlerine ilişkin hususlarda bu Tebliğde belirtilenlerden farklı esaslar, Kurul’ca uygun görülmesi halinde uygulanabilecek.
İZAHNAMEDE YER ALACAK FİNANSAL TABLOLAR
Payların halka arzında düzenlenecek raf kayıt izahnamesi ve izahnamede Kurulun muhasebe standartlarına ilişkin düzenlemeleri çerçevesinde hazırlanan finansal tablolar ile bağımsız denetim raporlarına yer verilecek. Bu kapsamda, payları Borsa’da işlem gören ortaklıkların paylarının halka arzı: geçmiş 3 yıla ait yıllık finansal tablolara ait bağımsız denetim raporları, son 6 aylık ara dönem finansal tablolara ait sınırlı bağımsız denetim raporları ile izahnamede yer alan bağımsız denetimden geçmiş son finansal tablo tarihinden sonra kamuya açıklanmış ancak bağımsız denetimden geçmemiş ara dönem finansal tablolar ile payları Borsada işlem gören ortaklıklar hariç olmak üzere, yeni pay alma hakları kısıtlanarak sermaye artırımı suretiyle ya da mevcut payların ortaklarca halka arzında aşağıdaki tabloda yer verilen veya halka arz tarihine daha yakın tarihli finansal tablolar ile bağımsız denetim raporlarına yer verilecek. Ayrıca izahnamede GİP’te ilk defa işlem görmek üzere payların halka arzında geçmiş son yıla ait finansal tablolara ait bağımsız denetim raporu ile hesap döneminin bitimini izleyen 9 aydan sonraki bir dönemde halka arz edilmesi durumunda 6 aylık ara dönem finansal tabloları hakkındaki özel bağımsız denetim raporu, payları GİP’te işlem gören ortaklıkların paylarının halka arzında ise son 3 yıla ait finansal tablolara ait bağımsız denetim raporu ile hesap döneminin bitimini izleyen 9 aydan sonraki bir dönemde halka arz edilmesi durumunda bağımsız denetimden geçmemiş 6 aylık ara dönem finansal tabloları yayınlanacak. Payları GİP’te işlem gören ortaklıkların paylarının halka arzını takip eden iki finansal tablo dönemi geçmedikçe izahnamede yer almayacak. Bu ortaklıklar mevcut finansal tablo ve bağımsız denetim raporlarına izahnamede yer verecek.
Bu Tebliğin uygulanması sırasında yatırım ortaklıklarına ilişkin Kurul düzenlemeleri saklı tutulacak. Bu Tebliğ’in yürürlüğe girdiği tarihte Kurul Karar Organı tarafından görüşülüp karara bağlanmamış mevcut başvurular, Tebliğ hükümlerine göre sonuçlandırılacak.(ANKA)