Anne adayının tükettiği her şey karnındaki bebeğin sağlığına ve gelişimine etki ettiğinden hamilelik süreci boyunca yeterli ve dengeli beslenme oldukça önemlidir. Anne adaylarının doğru bir beslenme programı oluşturmak adına neler tüketmeleri gerektiğini bilmeleri kadar neler tüketmemeleri gerektiğini de öğrenmeleri gerekir. Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı Op. Dr. Meral Sönmezer konu hakkında önemli bilgiler verdi.
Hamilelikte tüketilmemesi gereken besinlerin en başında az pişmiş yumurta geliyor. Doğru koşullarda saklanmamış ve beklemiş yumurtada salmonella adı verilen bir bakteri üreyebilir. Bu yumurtanın az pişmiş, rafadan veya kayısı kıvamında pişirilmiş olarak tüketilmesi çeşitli bağırsak enfeksiyonlarına ve gıda zehirlenmelerine yol açar. Bu da anne adayına ve bebeğe zarar verebilir. Bu nedenle yumurtanın sarısının ve beyazının katı olana kadar pişirilmesi önerilir. Az pişmiş yumurtanın yanı sıra çiğ yumurta ile yapılan mayonez, krema veya dondurma gibi besinlerin de tüketilmemesi gerekir.
Çiğ veya az pişmiş et ürünleri parazit ve enfeksiyon kaynağı olabileceği için gebelik sürecinde uzak durulması gereken besinlerdir. Çünkü az pişmiş ya da çiğ haldeki etler, toksoplazma riski taşır. Toksoplazma hamile kadınlarda düşük riskine veya bebekte ciddi sağlık problemlerine neden olabilen bir hastalıktır. Bu nedenle et ve tavukları hiç pembelik kalmayana dek pişirmek bu parazitten kurtulmak için oldukça önemlidir. Bunun yanı sıra salam, sosis, sucuk, pastırma gibi şarküteri ürünleri de içerisinde katkı maddeleri, bol miktarda tuz ve yağ bulundurduğundan, bu besinleri de tüketmemeniz önerilir. Omega-3 kaynağı olan balığın hamilelik döneminde dengeli bir şekilde tüketilmesi oldukça gerekliyken, midye, istiridye ve karides gibi kabuklu deniz ürünleri yüksek miktarda cıva değerine sahiptir. Yüksek cıva oranı, gelişmekte olan bebeğin beyin ve sinir sisteminine zarar verebileceği ve gıda zehirlenmesi riski oluşturabileceğinden bu deniz ürünlerinden de mutlaka uzak durulması gerekmektedir. Bunun yanı sıra suşi de hamilelik döneminde kesinlikle tüketilmemelidir.
Hamilelik boyunca annenin ve bebeğin sağlığı için kalsiyum desteği sağlayan süt ve süt ürünlerinin tüketilmesi oldukça gereklidir. Fakat bu süt ve süt ürünlerinin pastörize olduğundan emin olunmalıdır. Pastörize olmamış süt ve peynirin içinde bulunan bakteriler listeria enfeksiyonu riskine neden olur. Bu da gıda zehirlenmelerine, ciddi sağlık sorunlarına ya da düşük yapma riskine yol açabilir. Zararlı bakteriyel enfeksiyonlardan korunmak için pastörize süt tüketmeli, ayrıca tükettiğiniz peynir ve yoğurt gibi süt ürünlerinin de pastörize sütten yapıldığına emin olmalısınız.
Pasta, kek, kurabiye, bisküvi, şekerleme, şerbetli tatlılar, hamur işi, cips, fast food gibi şeker içeren hazır ve paketli gıdaların, hamilelik boyunca tüketiminin sınırlandırılması gerekmektedir. İçerisinde yüksek miktarda şeker barındıran bu tarz besinler hızlı kilo alımına yol açabileceği gibi özellikle hamilelikte oluşabilen şeker hastalığına yani gebelik diyabetine neden olabilmektedir. Bunların yerine evde kendiniz hazırlayabileceğiniz sağlıklı alternatifler ve fındık, ceviz, badem, leblebi gibi sağlıklı atıştırmalıklar tüketebilirsiniz.
Hamilelik döneminde kafein alımını da sınırlandırmak gerekmektedir. Grip ilaçlarında, alerji ilaçlarında, ağrı kesicilerde ve bazı diyet ilaçlarında bulunan kafein güçlü bir etkiye sahiptir. Aşırı miktarda kafein tüketimi bebeğin gelişimini olumsuz etkiler. Bu nedenle kahve, çay, kola, çikolata gibi kafein içeren besinleri dozunda tüketmek önemlidir.
Bitki çaylarının da hamilelik döneminde kontrollü tüketilmesine dikkat edilmelidir. Bilinçsizce tüketilen bitki çayları, hamilelik döneminde büyük risklere neden olmaktadır. Adaçayı, fesleğen, ginseng, kekik, sinameki, maydanoz gibi bitki çayları rahim kasılmalarına neden olarak, düşük ve erken doğum riskini artırabilir ya da doğum anomalilerine yol açabilir. Bu nedenle bitki çaylarını tüketmeden önce doktorunuza mutlaka danışmalı ve doktor onayı ve tavsiyesi olmadan tüketmemelisiniz. Asitli içecekler ve hazır meyve suları da hamilelikte kaçınılması gereken içeceklerdendir. Bu dönemde taze sıkılmış, doğal meyve sularını tercih etmek çok daha sağlıklı olacaktır.
Konserve ve hazır gıdalar, raf ömrünün uzun olması için birçok işlemden geçirilirler. Bu tarz işlenmiş gıdaların içeriğinde bulunan katkı maddeleri, yüksek miktarda yağ, tuz ve şeker oranından dolayı, hamile kadınların bu ürünlerden uzak durması gerekmektedir.