ÜŞÜTME ÖKSÜRÜĞÜ
Sebebi, halk arasında daha çok üşütme, soğuk algınlığı gibi isimlerle de bilinen üst solunum yollarının viral enfeksiyonudur. Masum bir öksürük türüdür. Genellikle bir hafta içinde kendiliğinden geçer. Sigara içenlerde ve alerjisi olanlarda daha uzun sürer ve hastayı ciddi şekilde rahatsız edebilir.
Grip hastalığında da yüksek ateş, aşırı halsizlik, baş ve kas ağrıları, burunla ilgili belirtilerle beraber öksürük de olur. Sinüzit, farenjit gibi hastalıklarda ise gıcık şeklinde bir öksürük vardır. Hasta, boğazını temizleme gayreti ve boğazına yapışan bir şeyi atma çabası içindedir.
SİGARA ÖKSÜRÜĞÜ
Sigara tiryakileri genellikle öksürdüklerinin ya farkında değillerdir ya da bunu hiç şikayetten saymazlar. ‘Sigara içen birinin öksürmesinden daha doğal bir şey olabilir mi?' diye düşünürler. Oysa, sigara içenlerdeki bu öksürük bronş tahrişinin bir belirtisidir. Bu hastalar için iyi ihtimal yeni başlayan bir kronik bronşit, kötü ihtimal ise bronş kanseridir. Hele her zamanki öksürüğün karakterindeki bir değişme kanserin ilk belirtisi bile olabilir. Sigara öksürüğü için tiryaki öksürüğü ismi de kullanılır.
ASTIM ÖKSÜRÜĞÜ
Astım krizleri, öksürük, hırıltılı solunum ve nefes darlığı ile karakterizedir. Krizler gece ve sabaha karşı daha fazladır. Hastanın alerjenlerle teması, keskin kokular, sigara dumanı gibi irritanlar da öksürük krizine neden olabilir.
AKCİĞER KANSERİ
Akciğer kanseri çok sinsi bir hastalıktır, çünkü ne erken ve ne de bu akciğer kanserine özgüdür diyebileceğimiz bir belirtisi vardır. İşte bu yüzden de akciğer kanseri teşhisi ancak hastalık çok ilerledikten, komşu ve uzak organlara sıçrama yaptıkta sonra konabilmektedir.
İki haftadan fazla süren ve antibiyotik tedavisine cevap vermeyen her öksürüğün sebebi mutlaka araştırılmalıdır. Öksürük tek başına akciğer kanserinin tek belirtisi olabilir. Özellikle de sigara tiryakileri öksürüklerinde artış veya öksürük karakterinde bir değişme hissettiklerinde mutlaka doktorlarına baş vurmalıdırlar.
İSTANBUL BRONŞİTİ
İstanbul bronşitinin esas belirtisi kuru öksürüktür. Bu, özellikle geceleri artan, küçük çocuklarda öğürtü ve kusmaya, hanımlarda ise idrar kaçırmaya neden olabilen kuru bir öksürüktür. Öksürük, nöbetler şeklinde ortaya çıkar ve genellikle geceleri daha fazladır. Bir çok hasta gece ya da sabaha karşı öksürükle uykusundan uyanır.
Gülme, hatta konuşma öksürük krizlerinin başlamasına neden olabilir. Telefonla konuşurken ortaya çıkan öksürük nöbetleri istanbul bronşitinin tipik bir özelliğidir. Sigara dumanı, çeşitli boya, cila kokuları, hava kirliliği… de öksürüğün başlamasına neden olan faktörlerdir.
Şiddetli öksürük çocuklarda karın ağrılarına, erişkinlerde ise sırt ve göğüs ağrılarına yol açabilir. Küçük çocuklardaki İstanbul bronşitinin ilginç bulgularından biri de geceleri, saç dipleri ve boynun terlemesidir.
Hastaların çoğunda bu şiddetli öksürüğe karşılık hiç balgam yoktur, ama bazılarında, az miktarda zor çıkan, yapışkan nitelikte balgam olabilir. Bu hastalar, bu küçücük balgamı çıkarmakla çok rahatladıklarını söylerler.
BOĞMACA ÖKSÜRÜĞÜ
Boğmacada, ani, kuvvetli, tekrarlayıcı öksürük krizleri (bir günde 10-25 kez) vardır. Ağır olgularda boyun damarlarında genişleme , gözlerde dışarıya doğru fırlama, morarma görülebilir. Öksürük krizi sonunda ötme şeklinde tipik bir ses duyulur.
VEREM ÖKSÜRÜĞÜ
Veremli hastaların çok şiddetli olmayan öksürükleri vardır. Bu çoğu zaman kuru bir öksürüktür, ama zaman zaman az miktarda balgamla ya da kanama ile birlikte de olabilir, Halk arasında veremliler için kesik kesik öksürüyor deyimi kullanılır.
PSİKOJENİK ÖKSÜRÜK
Genel olarak, öksürük, organik bir hastalığın işaretidir, ama bazen sinirliliğe bağlı olarak psikolojik etkenler de kuru bir öksürüğe neden olabilirler. Bu öksürük, kişi sinirlenince veya heyecanlanınca daha belirgin olur. Elbette, organik nedenli bir öksürüğün psikolojik etkenlerle artma gösterebileceği de unutulmamalıdır.