43-58 yaş grubu menopoz dönemindeki kadınların sağlıklarına gereken özeni göstermediklerini ve bilinçli hareket etmediklerini ortaya koyan araştırma, AC Nielsen tarafından Ağustos- Eylül 2004 tarihleri arasında menopoza girmiş, 43-58 yaşları arasında 1007 kadın üzerinde gerçekleştirildi.
Türkiye'de 43-58 yaş arası kadınların %72'sinin menopozda olduğunu gösteren araştırmaya göre ortalama menopoza girme yaşı 45.8.
Menopoza daha erken yaşta girenler (43-47) daha çok C1,C2 grubu; İç Anadolu ve Ege bölgesi ve kentsel kesimden kadınlardan oluşuyor. 48-52 yaş arası menopoza giren kadınlar ise AB ve DE grupları; Akdeniz ve Karadeniz Bölgesi ve kırsal kesimden. 53-58 yaşında menopoza giren kadınlar ise AB ve DE gruplarından ve Karadeniz Bölgesi'nden.
KADINLAR MENOPOZU DOĞRU TANIMLIYOR
Araştırma sonuçlarına göre kadınların büyük çoğunluğu menopozu doğru tanımlamaktadır (%71 adetten kesilme). %13'ü ise menopoz döneminde olmalarına rağmen tanımını tam olarak bilmemektedir.
Menopozun nedeni sorulduğunda kadınların %61.8'i "bilmiyorum" yanıtını vermiştir. Diğerleri ise sırasıyla %9.4 yaşlılık, % 8.1 üremenin sona ermesi, %7.4 adet bitimi, %3.7 stres, % 3.3 doğal bir olay, %2.4 hormonal dengesinin bozulması olarak yanıtlamıştır.
MENOPOZ DÖNEMİNDE EN ÇOK YAŞANAN ŞİKAYETLER
Menopoz döneminde yaşanan şikayetler 43-47 yaş arasında stres, uykusuzluk ve kilo alımı problemleri, 53-58 yaş arasında ise gerginlik, kolay sinirlenme, kemik ağrıları ve kemik erimesi olarak öne çıkmaktadır. AB grubu bu dönemde sıkıntı yaşamadıklarını söylemelerine rağmen, sıkıntılar kendilerine sayıldığında bu problemleri yaşadıklarını ancak bunların menopozdan kaynaklandığını bilmediklerini dile getirmişlerdir.
C2 grubu tüm bu sıkıntıları yaşadığını dile getirmiştir. Menopoz şikayetlerinin en az yaşandığı bölge Marmara, en çok yaşandığı bölge ise Doğu Anadolu Bölgesi olarak belirlenmiştir.
Araştırma sonuçlarına göre menopoz dönemindeki Türk kadınlarının %61'i ortalama yılda 1.3 kez düzenli kontrol amacıyla jinekologa gidiyor. Jinekologa gitme sıklığı 43-47 yaş grubu kadınlarda daha yüksek. 53-58 yaş grubu kadınların %39'u ise hiç doktora gitmiyor. Kadınlarının %35'i yılda ortalama 0,8 kez mamografi çektiriyor, %38,8'i yılda ortalama 0.8 kez kemik yoğunluğu ölçümü yaptırıyor.
Araştırmaya göre kadınların %51'i menopoz ile ilgili bilgileri doktorlarından, %29'u televizyondan, % 27.8'i ise arkadaş ve tanıdıklarından almaktadır.
Kadınların %38'i aldıkları bilgiyi yeterli bulurken, %62'si bilgilerinin yetersiz olduğunu düşünmektedir. Doktorlarına danışanların %45'i yapılan bilgilendirmelerden memnun olduklarını dile getirirken, memnun olmadıklarını söyleyenlerin %38.9'u doktorunun yeterli vakit ayırmadığı ve yeterli düzeyde kendisini aydınlatmadığından yakınmıştır.
KADINLAR TEDAVİ YÖNTEMLERİNİ BİLMİYOR
Araştırma kapsamında kadınlara "hormon destek tedavisini biliyor musunuz?" sorusu yöneltildiğinde kadınların %79'u bilmediklerini, %11'i bildiklerini, %10'u ise duyduklarını ama ne olduğunu hatırlamadıklarını söylemişlerdir.
İlaç kullanımı sorulduğunda ise araştırmaya katılan kadınların %15,3'ü menopoz için bir ilaç kullandıklarını belirtiyor. Ancak kullanılan bu ilaçların büyük bir kısmı menopozun birincil tedavisi olarak kabul edilmemektedir. Kalsiyum ilacı %10.7, osteoporoz ilaçları %3 oranında kullanılmaktadır. Tüm dünyada menopozal şikayetlerin birincil tedavi yöntemi olarak kullanılan hormon ilaçlarının kullanım oranı ise sadece %5'tir.
Hiç ilaç kullanmadığını belirtenler daha çok 48-52 yaş, DE grubu, Ege ve Akdeniz bölgesindendir. Hormon ilaçları daha çok 43-47 yaş, C1-C2 grubu, Marmara Bölgesi ve kentsel alanda yaşayanlar tarafından kullanılmaktadır. Hem şu an hem daha önce kullanılan ilaçlar çoğunlukla doktor tavsiyesi ile kullanılmıştır. Doktor tavsiyesi ile ilaç kullanımı, 43-47 yaş, C1 ve DE grubu, Marmara bölgesi ve kentsel kesimde daha yaygındır (%90.3).
Hormon destek tedavisinin olumlu yönleri halen kadınlar tarafından yeterince bilinmemektedir. Bu soru yöneltildiğinde kadınların %51.2'si hormon destek tedavisinin faydaları bilmediğini belirtmiştir. %12.1'i olumlu bir yönü olmadığına inanmaktadır. %17.2'si depresyonu önlediğini, %18.6'sı osteoporoz riskini azalttığını, %13.8'i ağrıları azalltığını, %4.8'i stresi engellediğini ve %12.9'u uykusuzluğu engellediği söylemektedir.
Araştırma, hormon ilacı kullanan ve kullanmayan kadınlar karşılaştırıldığında, hormon tedavisinin yaşam kalitesi üzerindeki pozitif etkilerini de ortaya koymaktadır. Hormon ilacı kullanan kadınların %68'i eşleri ile daha mutlu bir beraberlikleri olduğunu, %73.3'u daha mutlu olduklarını, %78'i daha zinde olduklarını, %67.3'ü hayattan daha çok zevk aldıklarını, %77.3'ü ise kendini daha çok beğendiklerini belirtmişlerdir.
EN BÜYÜR DERT ORTAKLARI EŞLERİ
Araştırmaya katılan kadınlara menopoz döneminde yaşadıkları problemleri kimlerle paylaştıkları sorulduğunda birinci sırayı %40.1 ile eşler almaktadır. Bunu %29.3 ile arkadaşlar, %16.8 ile çocuklar ve %13.8 ile doktor izlemektedir. Hiç kimseden destek almadıklarını söyleyenlerin oranı ise %23.5'tir.
Araştırmaya katılan 1007 kadından elde edilen sonuçlara göre menopoz döneminde kadınlarda en sık görülen sağlık problemi %21.5 ile yüksek tansiyon. Bunu %20.6 ile romatizmal hastalıklar, %11.4 ile diabet (şeker), %8.8 ile yüksek kolestrerol ve %6.2 ile böbrek rahatsızlıkları izliyor. Kadınların %27.7'si ise hiçbir sağlık sorunları bulunmadığını dile getiriyor. Menopoz tedavisinde kullanılan ilaçların bu tür rahatsızlığı olan kadınlar üzerinde negatif etkisi olmamasına dikkat edilmelidir.
Sonuç olarak;
-43-58 yaş grubu menopoz dönemindeki kadınlar sağlıklarına gereken özeni göstermemekte ve bu konuda bilinçli hareket etmemektedir.
-Kadınların %71'i menopozu adetlerin kesilmesi olarak adlandırmakla beraber, oluşumu sebebi hakkında bilgi sahibi değildirler.
-Kadınların %62'sine sahip olduğu bilgiler yeterli gelmemektedir.
-Menopoz tedavi yöntemlerinin bilinirliği ve kullanımı oldukça düşüktür. Kadınların sadece %20'si HRT kavramına aşina olup, tedavinin detayları ve tanımı net değildir.
-Hormon tedavisi hakkında sahip olunan olumlu ve olumsuz tüm düşüncelerin ana kaynağı çevredir.
-Menopoz dönemine girdiğinden beri düzenli ilaç kullanan kadınların sürekli kullanmayanlara kıyasla yaşam kalitesi daha yüksek, çevreye ve kişinin kendisine bakış açısı daha olumludur.