Mali’nin kuzeyini ele geçiren radikal İslamcı militanlar, ‘haram’ olduğu gerekçesiyle Timbuktu şehrinin türbelerini birer birer yerle bir ediyor.
El Kaide bağlantılı radikal İslamcı Ensar Din örgütü, ülke yönetimi ve uluslararası toplumdan gelen tepkilere rağmen UNESCO’nun dünya mirası kabul ettiği Timbuktu kentindeki yüzlerce yıllık türbeleri yıkmaya devam ediyor. Türbelerin şeriata göre haram olduğunu savunan Ensar Din, “333 evliya şehri” olarak anılan Timbuktu’daki tüm türbeleri yok edene kadar durmayacaklarını söylüyor.
Geçen hafta 600 yıllık Şeyh Mahmud Türbesi’ni yerle bir eden militanlar, önceki gün Şeyh Moktar ve Alpha Moya türbelerini yıktı, dün de Şeyh el-Kebir Türbesi’ni hedef aldı.
Ensar Din militanları, Şeyh Moktar ve Alpha Moya türbelerini traktörlerle yıkarken 1327 yılında yapılan Djingareyber Camisi’nin içinde bulunan Şeyh el-Kebir Türbesi’ne ise kazmalarla saldırdı. Militanlar “Allahu Ekber” diye bağırarak türbeleri yıkarken çevre halkı da çaresizce olanları izledi.
AFP ajansına konuşan bir Timbuktulu, “Türbelerin yıkılmasını izliyoruz. Çok acı veriyor ama hiçbir şey yapamıyoruz. Bu deli adamlar silahlı, hiçbir şey yapamıyoruz ama bunun için kesinlikle lanetleneceğiz” dedi.
Ensar Din ise bölgeye şeriat getirmeden önce tüm türbeleri yıkacaklarını açıkladı. AP ajansına konuşan Ensar Din üyesi Oumar Ould Hamaha, “Biz sadece şeriatı tanırız. Yıkım Allah’ın emri. Bizim peygamberimiz mezarın üzerine inşa edilen şeylerin yıkılması gerektiğini söyledi. Turizme karşıyız ahlaksızlığı teşvik ediyor” dedi.
Hamaha, evliyaların gömülü olması durumunda camileri de yıkacaklarını söyledi. Diğer bir örgüt üyesi Sanda Ould Boumama da “Allah birdir. Tüm bunlar haram. Biz Müslümanız. UNESCO kim?” diye konuştu.
Mali Kültür Bakanlığı ise Birleşmiş Milletler’den şehri koruması için harekete geçilmesini istedi. Bakan Fadima Diello, “Uluslararası topluma dayanışma için yalvarıyorum. BM, halkımın kültür mirasına karşı işlenen bu suçun durdurulması için somut adımlar atmalı” dedi. Mali Dışişleri Bakanı Sadio Lamine Sow da krizi görüşmek üzere komşu ülke Cezayir’e gitti.Uluslararsı Ceza Mahkemesi (UCM) ise türbelerin yıkılmasını “savaş suçu” olduğunu söyledi.
Başsavcısı Fatou Bensouda, “Bu bir savaş suçudur ve benim ofisim tam bir soruşturma başlatma yetkisine sahiptir. Bu suça karışanlara mesajım açık, dini binaların yıkımını derhal durdurun” dedi. UCM’nin kurucu anlaşması olan Roma Statüsü’nün 8. maddesi savunmasız sivil binalara saldırıyı savaş suçu kapsamına alıyor. Ensar Din, martta gerçekleşen darbenin yarattığı boşluktan yararlanarak Tuareg isyancılarının desteğiyle ülkenin kuzeyini ele geçirmişti.