Hareketli ortalama, satın alma maliyetinin değiştiği durumlarda stok çıkışındaki maliyetlerin değişmediği ve ortalama maliyet ilkesini temel alan kalıcı maliyet yöntemine verilen addır. Aradaki fark aktif hale getirilir ve orantısal bir hesaplamaya dayandırılır. Geriye kalan tutar da gider olarak açıklanır.
Hareketli ortalama maliyet yöntemi, ürünlerde stok kapatmaları ve stok işaretlemeleri desteklenmediği maliyet yöntemidir. Bu maliyet yönteminde stok kapanışı, stok model grubundaki hareketli ortalamaya sahip ürünleri etkilemez. Hareketler kendi içinde herhangi bir kapatma yapmaz.
Stoklara yeni bir ham madde ve malzeme girişi olduktan sonra yeni bir ağırlıklı ortalama maliyeti hesaplaması yapılması gerekir.
Üretime geçilen ve stoklarda kalan ham madde ve malzemelerle ilgili de en son hesaplanan ortalama maliyet önemsenir. İşletme, tüm kayıtlarını sürekli envanter yöntemine göre oluşturarak hareketli ortalama maliyet yöntemi hesaplama yapabilir. Mal alımları birim maliyeti değiştirir ancak mal satışları stok birim maliyetlerini değiştirmez.
Ortalama maliyet yöntemi çeşitleri;
Fiili maliyete en uygun maliyet yöntemi araştırıldığında tek bir yöntemden bahsedilmez. Maliyet bedelinin tespit edileceği emtia, tercih edilen yöntemi belirler.
Ortalama maliyet yöntemi çeşitleri ve tanımları aşağıdaki gibi sıralanabilir:
Basit ortalama maliyet: Yıl içinde satın alınan bir malın birim alış fiyatının toplandığı sipariş sayısına bölünmesiyle ortaya çıkan maliyettir.
Ağırlıklı ortalama maliyet: Satın alınan mal miktarı önemlidir. Satın alınan mala ait miktar ile birim fiyat çarpılır. Miktarlara göre ağırlık verilir. Mal miktarı ile birim fiyat çarpılır. Bu çarpım sonucu ortaya çıkan mal alış değerleri toplamı, alınan toplam mal miktarına bölünür. Bunun sonucunda ağırlıklı ortalama maliyet rakamı elde edilir.