ŞANLIURFA (İHA) - Şanlıurfa'nın Harran İlçesi'nde kazı çalışmalarına tekrar başlandı.
Kazı çalışmalarında Harran'da İslam devrine ait bir şehir kalıntısı bulunduğu bildirildi. Kazı çalışmaları eski Vakıflar Genel Müdürü Arkelog Dr. Nurettin Yardımcı başkanlığında 15 kişilik ekip tarafından yapılıyor.
Harran ve çevresinde, Dr. Nurettin Yardımcı başkanlığındaki bir ekip tarafından Kültür Bakanlığı adına yürütülen kazı, restorasyon ve araştırma çalışmalarına 1983 yılında başlandı. Bölgedeki çalışmalara önceki gün tekrar başladıklarını belirten Dr. Nurettin Yardımcı, "Harran ören yerinde 19 yıldır kazı ve araştırma çalışmaları yapıyoruz. Çalışmaların yapıldığı alan Harran Höyüğü olarak biliniyor. Burada M.Ö. 5000'lerden başlayarak Halas, Ubeyt, Uruk, Huri, Hitit, Mitani, Tunç Çağları, Elenistik, Asur, Babil, Roma, Bizans ve İslam dönemi gibi çeşitli uygarlıklar yaşamıştır. Yapılan araştırmalara göre bölge M.Ö. 1000'den M.S.13. yüzyıla kadar kesintisiz iskan edilmiştir. Yapılan kazı çalışmaları sırasında birinci katta rastladığımız buluntularda M.Ö. 5000'e uzanan Halas medeniyetinin kalıntıları bulundu. Yine aynı katta İslam dönemine ait buluntulara da rastlandı. Harran, Hz. Ömer zamanında M.S. 640 yılında İyaz Bin Ganim komutasındaki bir ordu tarafından alınmıştır. Hazreti Ömer, İslam'ın hoşgorüsü ile Harran halkını dil, din ve yaşantısını serbest bırakmıştır. Çalışmalarımızda bu devirden kalma büyük bir mimari kalıntı kentine rastladık. Camisi bile var. Buranın 20 bin metrekarelik alanı kazıldı. Kentte dar sokaklar, oturma odaları, kiler yani halka iyi yaşam sağlayan tüm mekanlar mevcut" dedi.
"HARRAN DİN MERKEZİYDİ" Kazı çalışmaları sırasında çeşitli devirlere ait eserlere de rastlandığını kaydeden Dr. Yardımcı, "Örneğin Eski Tunç Çağı'na ait pişmiş toprak kadın figürü, eski Asur dönemine ait taştan bir silindir mühür, çivi yazılı pişmiş toprak tablet, adak kitabeleri, Eyyubi devrine ait renkli figürlü cam ve ahşap parçaları ile sikkeler bulundu. Höyük ve çevresi tarih öncesi çağlardan beri Halaf, Ubeyd, Uruk, Tunç Çağları, Hitit, Hurri, Mitani, Asur, Babil, Helenistik, Roma, Bizans; İslam devrinde ise Emeviler, Abbasiler, Selçuklular, Zengiler ve Eyyubiler gibi önemli uygarlıkları sinesinde barındırmıştır. Harran, Mezopotamya'da M.Ö. 2000'de en önemli dini merkezdir. Harran tarihi kadar, din tarihi ile de önemlidir. Dünyada ilk defa Hazreti İbrahim zamanında ilk tanrıya burada inanıldı" diye konuştu.
"HARRAN'I KAZMAYA ÖMÜR YETMEZ" Tarihi Harran kentinde bulunan yeraltındaki uygarlıkları yeryüzüne çıkarmaya insan ömrünün yetmeyeceğini savunan Arkelog Dr. Nurettin Yardımcı, şöyle devam etti:
"İslam devri eserlerinden en önemlisi Ulu Camii'dir. Yanındaki eğitim birimlerinde üniversite eğitimi verilmiştir. Bu dönemde Cafer Bin Hayyan, İblita Batu gibi bilim adamları yetiştirmiştir. Padişah ve sultanların çocukları burada eğitim görmüştür. Kazı çalışmalarımız kasım ayının sonuna dek sürecek. Harran'da yeni bir yerleşim yeri keşfedildi. İslam döneminin altına indiğimiz zaman, Halaf, Ubeyd, Uruk, Tunç Çağları, Hitit, Hurri, Mitani, Asur, Babil, Helenistik, Roma ve Bizans dönemine ulaşacağız. Daha birinci kattayız. Bunlara ulaşmaya ömür bile yetmez."