Irak’taki Şii milis gücü Haşdi Şabi Sözcüsü Ahmed El Asadi, Başika’daki Türk askerilerinin varlığı nedeniyle iki ülkenin askeri çatışmaya girmesi durumunda Haşdi Şabi güçlerinin Türkiye’ye karşı mutlaka bu çatışmada yer alacağını söyledi.
BAŞİKA'DAKİ TÜRK ASKERİNE 'İŞGALCİ GÜÇ' DEDİ
İran’ın başkenti Tahran’da basın toplantısında konuşan El Asadi, Başika’daki Türk askerlerini 'işgalci güç' olarak tanımlayarak, Türkiye’nin Irak’ta güç bulundurmasına karşı olduklarını söyledi.
"İŞGALCİ TÜRK GÜÇLERİNİN IRAK'IN KUZEYİNDE BULUNMASI YASADIŞIDIR"
Haşdi Şabi Sözcüsü , “Irak’ın çeşitli kentlerinde son bir yıldır yaptığımız gösterilerle Türk güçlerinin Başika’da bulunmasını protesto ettik. İşgalci Türk güçlerinin Irak’ın kuzeyinde bulunması yasadışıdır” dedi.
Sorunun siyasi yöntemlerle çözümü konusunda iki ülke diplomatik kurumlarına fırsat tanıdıklarını söyleyen El Asadi, “İkili görüşmelerden bir sonuç alınmazsa ve olay askeri çatışmaya doğru giderse Haşdi Şabi olarak mutlaka bu çatışmada yer alırız” dedi.
Sünni birliklerden oluşan Haşdi Vatani’den Türkiye’den askeri eğitim aldıklarından dolayı ayrıldıklarını ileri süren El Asadi, “Türkiye’nin Başika’ya gelmesine izin vermesinden dolayı Haşdi Vatani ile bağlarımızı tamamen kopardık” diye konuştu.
HAŞDİ ŞABİ NEDİR?
Haşdi Şabi (Halk Seferberlik Güçleri) IŞİD'in 2014'te Musul'u ele geçirmesi ardından, Iraklı farklı milis güçlerinin bir araya gelmesiyle kuruldu.
Musul saldırısı ardından Irak'ın Şii dini lideri Ayetullah Sistani tüm Irak halkına hitap eden tarihi bir fetva yayımladı.
Söz konusu fetvada Sistani, Irak'ta eli silah tutan herkesi ülkelerini savunmaya ve kutsal mekanlarını savunmaya çağırdı.
Sistani, tüm silahlı güçleri bir araya getirme çağrısı da yaptı.
BBC Farsça Servisi’nden Kasra Naji, Irak'taki Haşdi Şabi örgütünü anlattı.
Bu fetvanın ardından farklı milis güçleri Haşdi Şabi çatısı altında bir araya geldi.
BÜNYESİNDEKİ ÖRGÜTLER
Haşdi Şabi'nin büyük bölümü Şii milislerden oluşuyor ancak bünyesinde Sünni milisler de var.
Economist dergisinin, doğruluğu teyit edilmemiş verilerine göre Haşdi Şabi'de savaşan milislerin yaklaşık 120 bini Şii, 16 bini ise Sünni Iraklılar.
Bu rakamların çok daha fazla olduğunu belirten açıklamalar da bulunuyor.
Haşdi Şabi bünyesinde yer alan onlarca örgütlerden öne çıkanlar şunlar: Bedir grubu, Asaib Ahl El-Hak, Barış Tugayları (Mukteda El Sadr'ın grubu), Hizbullah Tugayları, Seyyid El Şuhada Tugayları, Kataib El İmam Ali, Ebu El-Fadl El-Abbas Güçleri, Harakat Hizbullah El-Nucaba.
Haşid Şabi'de, Türkmenlerden oluşan gruplar da bulunuyor.
IRAK HÜKÜMETİYLE İLİŞKİSİ
Haşdi Şabi Bağdat tarafından doğrudan destekleniyor.
Bağdat örgüte, para ve silah yardımı yapıyor.
Bununla birlikte Haşdi Şabi'nin tam olarak hükümetin kontrol altında olmadığı düşünülüyor.
Hatta dönem dönem bazı milis gruplarının hükümeti, bazı hükümet üyelerininse milis gruplarını eleştirdikleri durumlar oldu.
BBC Farsça Servisi'nden Kasra Naji Haşdi Şabi ve Bağdat arasındaki ilişkiyi 'zayıf' olarak değerlendiriyor.
IŞİD'in Irak'ta tamamen yenilmesi durumunda Haşdi Şabi'nin ne olacağı konusu ise belirsiz.
İRAN'LA İLİŞKİSİ
Haşdi Şabi bünyesindeki örgütlerin büyük bölümünün İran'la yakın ilişkileri bulunuyor.
BBC Farsça Servisi'nden Kasra Naji, örgütün İran Devrim Muhafızları tarafından teşkilatlandırıldığını, bünyesindeki grupların liderlerinin genelde, Tahran'la ve de İran'daki kutsal Kum şehriyle yakın ilişkileri olan din adamları olduğunu söylüyor.
Naji, "Danışmak için düzenli olarak İran'ı ziyaret ediyorlar. Ve paranın ve silahların bir bölümü İran'dan geliyor. Bu yüzden ilişkileri ideolojik olarak da, maddi destek açısından da ve diğer diğer bağlamlarda da oldukça güçlü" diyor.
BİR TARAFTA KAHRAMAN ALGISI BİR TARAFTA İNSAN HAKKI İHLALİ ELEŞTİRİLERİ
Yapılan araştırmalar Irak halkının belli bir bölümünün IŞİD'le mücadelede Haşdi Şabi'yi desteklediğini ortaya koyuyor.
Özellikle Şii Iraklıların önemli bir bölümünün gözündeyse milisler kahraman olarak algılanıyor.
Sünni Iraklıların Haşdi Şabi'yi mezhepçi olarak gördükleri biliniyor.
Irak'ta Şiiler içinde de Haşdi Şabi'yi İran'la ilişkisi üzerinden eleştirenlerin olduğu bildiriliyor.
Örgüt operasyonlarda çok sert olmakla ve insan hakkı ihlallerine yol açmakla da suçlanıyor. Özellikle 2015'te, Sünnilerin yoğun yaşadığı Tikrit'in IŞİD'den geri alındığı operasyonda Haşdi Şabi'ye yönelik insan hakkı ihlali eleştirileri yöneltilmişti.
Birleşmiş Milletler özellikle bu yaz gerçekleştirilen operasyonlarda örgütü eleştirmişti.
Uluslararası Af Örgütü ve HRW (İnsan Hakları İzleme Örgütü) gibi kurumlar bazı raporlarında, Irak'taki bazı bölgelerde sivillerin önce IŞİD tarafından sonra da IŞİD'i yenilgiye uğratan milisler tarafından baskıya uğradığını' belirtiyor.
Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nden de dönem dönem Haşdi Şabi'yi eleştiren açıklamalar geldi.
Türkiye de Haşdi Şabi'yi sık sık eleştiriyor ve özellikle Sünnilerin yaşadığı bölgelerde örgütün operasyonlara katılmamasını savunuyor.
Haşdi Şabi ise bu suçlamaları kabul etmiyor ve genelde bunların propaganda olduğunu söylüyor.