Haşhaşın meyvesi olan kapsülden, etken maddesi afyon ve türevleri olan anestezikler elde edilir. Bunlar içinde; morfin, narkotin, papverin ve kodein gibi oldukça güçlü maddeler bulunur. Bu sebeple haşhaş üretimi sınırlı ve kontrollü olarak devam etmektedir. Örneğin; Hatay’da haşhaş üretimi yasa dışı yollardan yapılmaktadır.
Haşhaş tohumlarından çıkarılan yağ, yüksek miktarda omega-3 yağ asidi içerir. Omega-3 beyin ve kalp sağlığı için büyük önem taşır. Haşhaş özellikle vejetaryenler için bulunmaz bir besin kaynağıdır.
Haşhaş tohumu bol miktarda demir, bakır, kalsiyum, potasyum, manganez, çinko ve magnezyum içerir. Peki, bu mineraller vücutta nasıl kullanılıyor? Hemen açıklayalım: Bakır, kırmızı kan hücrelerinin üretimini destekler.
Çinko; sperm üretimi, sindirim ve nükleik asit sentezini düzenleyen, büyüme ve gelişmeyi sağlayan birçok enzimin ko-faktörüdür. Potasyum; kalp hızını kontrol eden, hücre ve vücut sıvılarının önemli bir bileşenidir. Manganez ise vücut tarafından kullanılan güçlü antioksidanların ko-faktörüdür.
Farklı kullanım alanları olan haşhaş genellikle ağrı kesici özelliği ile bilinir. Kullanım şekilleri de yine amaca göre değişir. Örneğin; haşhaş yaprakları kaynatılarak elde edilen merhem ağrılı bölgelere sürülebilir. Ya da ağız enfeksiyonlarına karşı haşhaş kaynatılarak suyu gargara olarak kullanılabilir. Haşhaş yağı ile vücudunuza masaj yapmak sizi rahatlatır.
Tüm bunların yanı sıra haşhaş tohumu ve yağı mutfakta harika tatlar yaratır. Haşhaş tohumunu salatalara, mısır gevreğine ya da yoğurda ekleyerek tüketebilirsiniz.
1. Ağrı kesicidir
Haşhaş, içeriğindeki morfin gibi güçlü uyuşturucu etki gösteren maddeler sayesinde ağrıyı kesmek konusunda oldukça başarılıdır. Direkt olarak sinir sistemini etkileyen haşhaş, vücudun ağrı eşiğini arttırır. Sinirleri gevşeten haşhaş, kişiyi ağrıya karşı duyarsızlaştırarak rahatlatır.
Haşhaş tohumlarında bol miktarda bulunan ‘oleik asit’ ve ‘diyet lifi’ kandaki kötü huylu kolesterol seviyesini düşürerek iyi huylu kolesterolün artmasına yardımcı olur. Yüksek kolesterol birçok kalp hastalığını tetiklediğinden haşhaş tüketimi özellikle ilerleyen yaşlarda daha fazla önem kazanır.
Potasyumun, haşhaşın önemli bileşenlerinden biri olduğuna değinmiştik. Potasyum; kalp atış hızı ve tansiyonun dengelenmesinde rol oynayan temel minerallerden biridir. Özellikle hipertansiyon probleminiz varsa haşhaşı gönül rahatlığıyla tüketebilirsiniz.
Haşhaş tohumlarında bulunan zengin yağ asitleri sizi, kalp ve damar hastalıklarına karşı korur. Kalbi güçlendiren haşhaş felç riskini de azaltır. Haşhaşın içeriğindeki potasyumun yanı sıra ‘linolyum asitleri’ kalp krizi geçirme riskini ciddi oranda azaltır.
Haşhaşta bol miktarda bulunan demir ve çinko, bağışıklık sistemini güçlendirir. Özellikle çinko vücudun bakterilere karşı savaşmasını sağlayan hücrelerin üretimini uyarırken demir oksijenatlar kırmızı kan hücrelerinin üretimini hızlandırır.
Haşhaş tohumu içerdiği ‘oleik asit’ sayesinde meme kanserini tetikleyen genlerin aktivitesini yavaşlatarak meme kanserinin önlenmesine yardımcı olur. Bu harika etkisi haşhaş tüketmenin önemini bir kez daha ortaya koyuyor, ne dersiniz?
Zengin lif içeriği sayesinde haşhaş sindirim sistemini düzenleyerek kabızlık problemini çözmeye yardımcı olur. 100 gram haşhaş tohumu 19,5 gram lif içerir -ki bu da günlük lif ihtiyacının % 51’i demektir. Haşhaş tohumunu hazırladığınız salatalara ekleyebilirsiniz.
Haşhaş tohumlarında bulunan ‘oksalat’, kalsiyumun kandaki emilimini azaltarak böbrek taşı oluşumunun önüne geçer. Bu yüzden vücudun filtresi olarak çalışan böbrek sağlığı için mutlaka haşhaş tüketin.
Ayurvedik tıpta (antik Hint sağlık sistemi) macun ya da süt formunda cildi nemlendirmek için kullanılan haşhaş, içerdiği çinko sayesinde hücre büyümesi için gerekli olan proteinlerin üretimini hızlandırır. Hücre yenileyici etkisi çok eski zamanlardan beri bilinen haşhaş, cilt güzelliği için oldukça faydalıdır.
Haşhaş tohumlarındaki doğal alkaloidler sinir sistemini rahatlatarak derin bir uyku çekmenize yardımcı olur. Eğer insomniadan ya da uyku düzensizliğinden şikayetçiyseniz, haşhaş tohumu özünü sütle karıştırarak içebilirsiniz. Bu karışım sizi gevşetip kolayca uyutacaktır.
Haşhaşta bulunan ‘linolyum asit’, egzama için doğal bir onarıcıdır. Bunun yanı sıra haşhaş ciltteki iltihaplanmaları azaltır. Cildinizde kızarıklık ya da döküntü problemi varsa haşhaş yapraklarını kaynatarak biraz sütle karıştırın.
Krem haline getirdiğiniz bu karışımı cildinize uygulayın. Haşhaş enfeksiyonlara karşı etkili olduğundan hazırladığınız bu kremi cildinizi temizlemek için de kullanabilirsiniz.
Haşhaş tohumları içerdiği demir, omega-3 yağ asitleri ve karbonhidratlar sayesinde size enerji verir. Üstelik demir, oksijenin kanda depo edilmesini sağlayarak ihtiyaç halinde oksijenin kaslara taşınmasına yardımcı olur.
Böylece yorgunluk hissetmezsiniz. Eğer egzersiz yapıyorsanız haşhaş tohumlarına bilhassa kahvaltınızda yer verin.
Harika bir kalsiyum ve fosfor deposu olan haşhaş kemiklerinizi güçlendirerek osteoporozun önüne geçer.
Faydaları saymakla bitmeyen haşhaş, yağ olarak yemeklerde kullanılmasının yanı sıra yine yağ forumda mesane iltihabına iyi gelir. İltihabın zamanla kurumasını sağlayan haşhaş yağı bağırsak enfeksiyonları üzerinde de etkilidir.
Diş hekimlerinin tavsiye ettiği ağrı kesicilerin hemen hepsinde bulunan haşhaşı gece aniden başlayan diş ağrılarınıza karşı kullanabilirsiniz. Bunun için haşhaş yağı ile gargara yapmanız yeterli olacaktır. O halde, her daim evde haşhaş yağı bulundurmakta fayda var.
Haşhaşın çok etkili bir bitki olduğunu söylemiştik. Bu yüzden haşhaş kullanırken dikkatli olmalısınız. Aşırı miktarda haşhaş kullanımı mide bulantısı ve kusmaya neden olur. Daha da önemlisi özellikle çocuklarda zehirleyici bir etki yapabilir. Bu yüzden çocukların doktor tavsiyesi olmadan haşhaş tüketmesi sağlıklı değildir.
Ayrıca haşhaşın uyuşturucu etkisi zihin bulanıklığı, sürekli kullanımı ise zamanla bağımlılık yapabilir. Bu yüzden kullandığınız haşhaş miktarına dikkat etmelisiniz. Tüm alkaloid içeren tüm bitkilerde olduğu gibi ‘zehri zehir yapan dozdur.’