Hashimoto tiroidi, bağışıklık sisteminin tiroid bezine saldırdığı bir otoimmün hastalıktır. Bu hastalığın gelişimini tamamen önlemek mümkün değildir, çünkü altta yatan nedenler genellikle bağışıklık sistemindeki doğuştan gelen bozukluklara dayanır. Vücudun neden tiroid hücrelerine karşı antikor üreterek saldırdığı hala tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak, aile geçmişinin bu hastalığın ortaya çıkmasında önemli bir rol oynadığı düşünülmektedir. Ayrıca, bazı risk faktörleri de hashimoto tiroidinin görülme sıklığını artırır.
Hashimoto hastalığı, tiroid hormonlarının az üretildiği bir otoimmün bozukluktur. Lenfositik tiroidit olarak da bilinen bu hastalık, ilk kez 1912 yılında Japon bilim insanı Akira Hashimoto tarafından tanımlanmış ve bu nedenle onun adıyla anılmaktadır. Hashimoto hastalığı, başlangıçta hipertiroidi belirtileriyle ortaya çıkabilse de, zamanla tiroid hormonlarının eksikliğine yol açarak tiroid yetmezliği gelişmesine neden olabilir.
Bu hastalıkta, bağışıklık sistemi tiroid bezini hedef alarak anti-TPO ve anti-tiroglobulin antikorları üretir. Bu antikorlar, tiroid hücrelerine bağlanarak onları yok eder ve iltihaplanmaya yol açar. Sonuç olarak, tiroid bezinde hücre yıkımı meydana gelir ve hormon üretimi giderek azalır.
Haşimato hastalığı tedavisi yapılmadığı takdirde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu sağlık sorunlarının en başında, ülkemizde oldukça yaygın olan guatr hastalığı gelir.
Hashimoto hastalığının en erken belirtilerinden biri genellikle tiroid bezinin büyümesi, yani guatrdır. Haşimato belirtileri şu şekildedir:
Haşimato hastalığı kan değerlerindeki tirod ve antikor oranları ve ultrasonografi ile teşhis edilebilir.
Haşimato tedavisinde, tiroit hormonlarını normal seviyelere çıkarmaya yönelik tedaviler uygulanır ve hastalar düzenli aralıklarla kontrol edilerek hormon düzeyleri izlenir. Tedavi genellikle ömür boyu sürer ve hormon eksikliği yaşayan hastalara sentetik tiroit hormonu, genellikle levotiroksin, günlük olarak verilir.
Hashimoto hastalığını tamamen önlemeye veya tedavi etmeye yönelik kesin bir diyet olmamakla birlikte, haşimato beslenmede yapılacak bazı değişiklikler hastalığın yönetimine katkı sağlayabilir. Bu nedenle, hashimoto hastalığı olan bireylerin gluten içeren tahıllar, kurubaklagiller, süt ürünleri ve şekeri diyetlerinden çıkarmaları tavsiye edilir.